ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Η αποχώρηση των Ελλήνων από την Αίγυπτο συχνά συμπυκνώνεται στον καβαφικό αποχαιρετισμό της Αλεξάνδρειας, ενδύεται με λυρισμό και νοσταλγία για τα «χαμένα μεγαλεία» και συνδέεται με την πολιτική του Νάσερ. Η αποχώρηση, ωστόσο, των Αιγυπτιωτών υπήρξε ένα πολύπλοκο ιστορικό φαινόμενο που εξελίχθηκε σε βάθος δεκαετιών. 

Η Ακυβέρνητη παροικία αναδεικνύει αυτή την πολυπλοκότητα. Το βιβλίο έχει ως αφετηρία το 1937, τη χρονιά δηλαδή που καταργήθηκαν τα αποικιακού τύπου προνόμια που απολάμβαναν οι ξένοι στην Αίγυπτο, και παρακολουθεί την πορεία της ελληνικής παροικίας προς την έξοδο, η οποία κορυφώθηκε το 1962, εντάσσοντάς την στο πλαίσιο των τοπικών και διεθνών εξελί¬ξεων. Εξετάζει τις πολιτικές που υιοθετήθηκαν για τη μακροχρόνια παραμονή των Ελλήνων στην Αίγυπτο, αναλύει τις αντιδράσεις τους στον ταχύ οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό μετασχηματισμό της Αιγύπτου και διερευνά τις στρατηγικές που αναπτύχθηκαν για τη μετανάστευση ή τον επαναπατρισμό τους. 

Η ιστορική μελέτη δείχνει ότι στη διάρκεια αυτής της περιόδου η ελληνική παροικία στην Αίγυπτο βρέθηκε σε σύγχυση και χωρίς καθαρό προσανατολισμό μπροστά στις νέες προκλήσεις. Βρέθηκε, με άλλα λόγια, ακυβέρνητη σ’ ένα ρευστό περιβάλλον.

Ποια είναι η θέση της λογοτεχνίας στη συγκρότηση της εθνικής ταυτότητας; Ποιο ρόλο διαδραμάτισε η λογοτεχνία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης του νεότερου Ελληνισμού; Σε ποιο βαθμό η σημερινή νεοελληνική συνείδηση βασίζεται σε παλαιότερες εξελίξεις που ανάγονται στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ή και στα πρώτα μεταβυζαντινά χρόνια; Πώς αντιμετώπιζαν τα ζητήματα αυτά οι Έλληνες λογοτέχνες μετά τη συγκρότηση του νεότερου ελληνικού κράτους, κατά τη διάρκεια του 19ου και του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα;

Οι μελέτες του βιβλίου πραγματεύονται το επίμαχο ζήτημα των απαρχών της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας και τις νεωτερικές τάσεις που χαρακτηρίζουν τη λογοτεχνική παραγωγή από τον 12ο ώς τις αρχές του 17ου αιώνα• εξετάζουν τη διαμόρφωση και την εμπέδωση της εθνικής συνείδησης από τη συγκρότηση του έθνους-κράτους ώς τα τέλη του 19ου αιώνα, και αναλύουν λογοτεχνικά κείμενα του 20ού αιώνα σε σχέση με τον γενικότερο προβληματισμό που διατρέχει όλο το βιβλίο, ο οποίος συνοψίζεται στη φράση ενός ήρωα του μυθιστορήματος Αργώ του Γιώργου Θεοτοκά: «Εγώ, κύριοι, πιστεύω στην ιδέα του έθνους».