Τίτλος: Νομικός Θετικισμός και Ιδεαλισμός στη Σοφιστική Διδασκαλία και τον Πλατωνισμό. Η σημερινή θετικοποίηση του Ιδεαλισμού. Συγγραφέας: Μιχάλης Σταθόπουλος
Έκδοση: Γραφείο Δημοσιευμάτων της Ακαδημίας Αθηνών, Αθήνα 2012
Σελίδες: 96
ISBN: 978-960-404-255-5
Τιμή με έκπτωση: 5,40€
"Η παρούσα έκδοση αποτελεί ανάπτυξη του εισιτηρίου λόγου με τίτλο "Θετικό δίκαιο και υπερθετικές αξίες - Οι απαρχές της αντιπαράθεσης στην κλασσική Αθήνα και η σημερινή κατάληξη", που εκφωνήθηκε κατά την τελετή υποδοχής μου στην Ακαδημία Αθηνών στις 6 Νοεμβρίου 2012 και δημοσιεύθηκε στα Πρακτικά της Ακαδημίας Αθηνών, 87 Γ', 2012, σ. 88-102.
Ο όρος "ιδεαλισμός" στον τίτλο και στο κείμενο χρησιμοποιείται με ευρύτατη έννοια. Περιλαμβάνει κάθε άποψη που ανατρέχει σε υπερβατικές αλήθειες και αρχές, σε ιδέες, ιδανικά επέκεινα του αισθητού κόσμου (ή, για τον νομικό ιδεαλισμό, σε φυσικοδικαιικές ιδέες και αργές υπερκείμενες του θετικού δικαίου), ανεξάρτητα από το αν οι απόψεις αυτές εντάσσονται ή όχι σε ορισμένη φιλοσοφική θεωρία. Ο όρος δεν αναφέρεται συνεπώς σε κάποια από τις ειδικότερες μορφές ιδεαλισμού που αναπτύχθηκαν στη μακραίωνη πορεία της φιλοσοφικής σκέψης." [Από την έκδοση]
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
Ι. Ο θετικισμός των σοφιστών.
ΙΙ. Η απάντηση του ιδεαλισμού - ιδίως ο πλατωνισμός
III. Ο θετικισμός στη σύγχρονη εποχή - ιδίως η "καθαρή" θεωρία του δικαίου και η αναλυτική φιλοσοφία του δικαίου
IV. Η αναγέννηση του ιδεαλισμού / αντιθετικισμού
V. Συγκρίσεις - ασφάλεια δικαίου ή δικαιοσύνη ;
VI. Υπέρβαση της αντιπαλότητας: Θετικοποίηση των υπερθετικών αξιών
1. A priori αρχές δίκαιου
2. Η θετικοποίηση των αρχών
3. Δέσμευση του μελλοντικού νομοθέτη - το ακατάλυτο της δημοκρατικής αρχής - η σημασία της διάκρισης αναθεωρήσιμων και μη αναθεωρήσιμων συνταγματικών διατάξεων
4. Περιπτώσεις μη θετικοποίησης εκτός ελληνικής έννομης τάξης
5. Μετάθεση της ευθύνης στον δικαστή - ερμηνεία και αξιολογήσεις - μειωμένη η αβεβαιότητα δικαίου
6. Επίμετρο
Ι. Ο θετικισμός των σοφιστών.
ΙΙ. Η απάντηση του ιδεαλισμού - ιδίως ο πλατωνισμός
III. Ο θετικισμός στη σύγχρονη εποχή - ιδίως η "καθαρή" θεωρία του δικαίου και η αναλυτική φιλοσοφία του δικαίου
IV. Η αναγέννηση του ιδεαλισμού / αντιθετικισμού
V. Συγκρίσεις - ασφάλεια δικαίου ή δικαιοσύνη ;
VI. Υπέρβαση της αντιπαλότητας: Θετικοποίηση των υπερθετικών αξιών
1. A priori αρχές δίκαιου
2. Η θετικοποίηση των αρχών
3. Δέσμευση του μελλοντικού νομοθέτη - το ακατάλυτο της δημοκρατικής αρχής - η σημασία της διάκρισης αναθεωρήσιμων και μη αναθεωρήσιμων συνταγματικών διατάξεων
4. Περιπτώσεις μη θετικοποίησης εκτός ελληνικής έννομης τάξης
5. Μετάθεση της ευθύνης στον δικαστή - ερμηνεία και αξιολογήσεις - μειωμένη η αβεβαιότητα δικαίου
6. Επίμετρο
Τίτλος: Ο Συμβολισμός του Χώρου της Αρχαίας Ελλάδας.Έκδοση: Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2012
Σελίδες: 82
ISBN: 978-960-404-239-5
Τιμή με έκπτωση: 7,20€
"Η ανά χείρας μελέτη διαπραγματεύεται το θέμα του χώρου στην αρχαία Ελλάδα, εκκινώντας από τη μυκηναϊκή περίοδο και εστιάζοντας στο τέλος της αρχαϊκής και στην κλασική περίοδο. Λόγω του αντικειμένου της, διασταυρώνεται με το πεδίο της ιστορίας της πολεοδομίας, συγχρόνως, όμως, αποκλίνει από αυτό, τουλάχιστον όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, επειδή υιοθετεί μία καινοτόμο οπτική. Πράγματι, η τρέχουσα ιστορία της πολεοδομίας προσεγγίζει τον χώρο σχεδόν αποκλειστικά ως υλικό φαινόμενο, εδραζομένη σε δεδομένα της αρχαιολογίας, κυρίως ανασκαφικά, και της ιστορίας. Αντιθέτως, εδώ τίθεται ως αντικείμενο μελέτης ο ιδεολογικός χώρος, το νόημα του χώρου, και ως εργαλεία διερεύνησής του χρησιμοποιούνται η ανθρωπολογία, ειδικότερα η συμβολική ανθρωπολογία, και η σημειωτική θεωρία. Αυτή η προσέγγιση δεν απορρίπτει τη συμβατική προσέγγιση, αλλά λειτουργεί ως συμπληρωματική της, συχνά χρησιμοποιεί ίδια δεδομένα, για να εξάγει, όμως, άλλου είδους συμπεράσματα, και δεν αναζητά στα κείμενα μόνον "αντικειμενική" πληροφορία, αλλά προσπαθεί να εμβαθύνει στην ουσία των εκάστοτε πολιτισμικών συστημάτων.
Συσχετίζονται αρχικά με την ίδρυση του μυκηναϊκού οικισμού τα πολιτισμικά συστήματα του χορού και της μουσικής, δείχνοντας ότι συνδέονται οργανικά με τον συμβολισμό του οικισμού, θεμελιωμένο στην ιδέα ότι ο οικισμός ταυτίζεται με τον κόσμο - ιδέα που τον καθιστά ένα "κοσμόγραμμα". Επιχειρηματολογείται ότι αυτή είναι μία θεμελιώδης ιδέα της ελληνικής σκέψης, η οποία διασχίζει τη μυκηναϊκή περίοδο, για να διεισδύσει στην κλασική, έχοντας προσαρμοστεί στις επιταγές της νέας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας της πόλης-κράτος. Αυτός ο "κοσμικός" "κώδικας" κατευθύνει ιδεολογικά την οργάνωση του χώρου της πόλης, καθώς και των άλλων γεωγραφικών κλιμάκων, και από αυτόν παράγεται μία άλλη έννοια-κλειδί, η "συμμετρία", η οποία διέπει τη σφαίρα του ωραίου. Η έννοια της συμμετρίας διέπει επίσης τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, τη γλυπτική και τη ζωγραφική. Γίνεται ανάλυση του χώρου για τις περιπτώσεις Αθήνας, της Νεφελοκοκκυγίας του Αριστοφάνους, της πλατωνικής πόλης, της θεωρητικής πόλης του Ιπποδάμου και των κτισμένων ελληνικών πόλεων με σχέδιο σχάρας. Τελικά, αναδεικνύεται, έτσι, το γεγονός ότι υπάρχει ένα νοητικό πρότυπο που κατευθύνει την οργάνωση τόσο του νοητικού όσο και του υλικού χώρου, στο πλαίσιο του οποίου αρθρώνεται μία σειρά κωδίκων, ρυθμιστικών της εν γένει ελληνικής σκέψης και ρυθμιζομένων από τον ιδεολογικά κυρίαρχο κοσμικό κώδικα." [Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου]
Συσχετίζονται αρχικά με την ίδρυση του μυκηναϊκού οικισμού τα πολιτισμικά συστήματα του χορού και της μουσικής, δείχνοντας ότι συνδέονται οργανικά με τον συμβολισμό του οικισμού, θεμελιωμένο στην ιδέα ότι ο οικισμός ταυτίζεται με τον κόσμο - ιδέα που τον καθιστά ένα "κοσμόγραμμα". Επιχειρηματολογείται ότι αυτή είναι μία θεμελιώδης ιδέα της ελληνικής σκέψης, η οποία διασχίζει τη μυκηναϊκή περίοδο, για να διεισδύσει στην κλασική, έχοντας προσαρμοστεί στις επιταγές της νέας οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας της πόλης-κράτος. Αυτός ο "κοσμικός" "κώδικας" κατευθύνει ιδεολογικά την οργάνωση του χώρου της πόλης, καθώς και των άλλων γεωγραφικών κλιμάκων, και από αυτόν παράγεται μία άλλη έννοια-κλειδί, η "συμμετρία", η οποία διέπει τη σφαίρα του ωραίου. Η έννοια της συμμετρίας διέπει επίσης τους αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, τη γλυπτική και τη ζωγραφική. Γίνεται ανάλυση του χώρου για τις περιπτώσεις Αθήνας, της Νεφελοκοκκυγίας του Αριστοφάνους, της πλατωνικής πόλης, της θεωρητικής πόλης του Ιπποδάμου και των κτισμένων ελληνικών πόλεων με σχέδιο σχάρας. Τελικά, αναδεικνύεται, έτσι, το γεγονός ότι υπάρχει ένα νοητικό πρότυπο που κατευθύνει την οργάνωση τόσο του νοητικού όσο και του υλικού χώρου, στο πλαίσιο του οποίου αρθρώνεται μία σειρά κωδίκων, ρυθμιστικών της εν γένει ελληνικής σκέψης και ρυθμιζομένων από τον ιδεολογικά κυρίαρχο κοσμικό κώδικα." [Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου]
Περιεχόμενα
Εισαγωγή: Το ανθρωπολογικό πλαίσιο της "ιερής" πολεοδομίας της αρχαίας Ελλάδος
Ιστορία της πολεοδομίας, θεωρία πολιτισμού, ανθρωπολογία και σημειωτική
Χορός, μουσική και ίδρυση του οικισμού
Φόνος του δράκου και ίδρυση του οικισμού: Ο οικισμός ως κοσμόγραμμα
Ομφαλός, Εστία και εστία: Η κοσμική κεντρικότητα οικισμών και κτιρίων
Συμμετρία και σημειωτικά εικονικά συστήματα
Συμμετρία και αστικός χώρος
Αθήνα
Νεφελοκοκκυγία
Η πλατωνική πόλη
Η πόλη του Ιπποδάμου
Σχέδιο σχάρας, προσανατολισμός και κοσμική τάξη
Η συμμετρία ως βαθιά δομή της αρχαιοελληνικής σκέψης
Βιβλιογραφία
Ιστορία της πολεοδομίας, θεωρία πολιτισμού, ανθρωπολογία και σημειωτική
Χορός, μουσική και ίδρυση του οικισμού
Φόνος του δράκου και ίδρυση του οικισμού: Ο οικισμός ως κοσμόγραμμα
Ομφαλός, Εστία και εστία: Η κοσμική κεντρικότητα οικισμών και κτιρίων
Συμμετρία και σημειωτικά εικονικά συστήματα
Συμμετρία και αστικός χώρος
Αθήνα
Νεφελοκοκκυγία
Η πλατωνική πόλη
Η πόλη του Ιπποδάμου
Σχέδιο σχάρας, προσανατολισμός και κοσμική τάξη
Η συμμετρία ως βαθιά δομή της αρχαιοελληνικής σκέψης
Βιβλιογραφία
Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση Αρχική σελίδα