Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑΣ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Μεταμορφώσεις ενός δρόμου: από την Καπάνατζα στην οδό Αγίου Μηνά
Αναρτήθηκε από Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ - Αμερικής 13 στις 7:19 π.μ.
Επαμεινώνδας Γιάννης
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Θεσσαλονίκη 2019, σ.40
ISBN: 978-960-250-745-2
Τιμή ΜΙΕΤ: 7,00€
Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που
διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο στο
βιβλιοπωλείο του στην Θεσσαλονίκη (17 Απριλίου – 28 Σεπτεμβρίου 2019).
Αφορμή για την έκθεση στάθηκαν οι εργασίες ανάπλασης της οδού Αγίου
Μηνά το 2019, κατά τις οποίες ήρθαν στο φως οι γραμμές του παλιού τραμ
της Θεσσαλονίκης. Η ευρύτερη περιοχή –από τον Άγιο Μηνά και τη
γειτονική πλατεία Εμπορίου μέχρι τα Λαδάδικα, την πλατεία Αποβάθρας και
την πλατεία Ελευθερίας– είναι συνυφασμένη με σημαντικές στιγμές του
νεότερου βίου της Θεσσαλονίκης, από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα. Στη
Βενιζέλου χτυπούσε η καρδιά του εμπορικού κέντρου, ενώ η οδός Κατούνη
οδηγούσε από την πλατεία Εμπορίου κατευθείαν στο κέντρο του λιμανιού.
Από τις αρχές του 20ού αιώνα το τμήμα της οθωμανικής οδού Καπάνατζα που
σήμερα ονομάζεται Αγίου Μηνά, αλλά και η Νέα Τσιμισκή του σχεδίου Εμπράρ
στην ίδια περιοχή συγκέντρωσαν σταδιακά τις έδρες των μεγάλων ελληνικών
τραπεζών στην Θεσσαλονίκη, και ανταγωνίζονταν ανοικτά τον γειτονικό
Φραγκομαχαλά (παραδοσιακό εβραϊκό κέντρο των οικονομικών συναλλαγών).
Από αυτές η Τράπεζα της Ανατολής μετακινήθηκε το 1926 σε ιδιόκτητο
οικόπεδο, όπου ανήγειρε νέο λαμπρό διαμπερές μέγαρο με όψεις στην
Τσιμισκή και την Αγίου Μηνά, το οποίο κατεδαφίσθηκε το 1963, για να
αντικατασταθεί από το σημερινό κτίριο, που στεγάζει το βιβλιοπωλείο του
ΜΙΕΤ. Στην Αγίου Μηνά έκανε αναστροφή και η γραμμή Νο 1 του τραμ, το
οποίο στα 1927 μετακινήθηκε από την παραλιακή λεωφόρο Νίκης στη Νέα
Τσιμισκή, προκειμένου να εξυπηρετήσει καλύτερα το εμπορικό κέντρο.
Το τέλος της παλιάς μας πόλης. Θεσσαλονίκη 1870-1917
Αναρτήθηκε από Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ - Αμερικής 13 στις 6:10 π.μ.
Κείμενα: Συλλογικό
Επιμέλεια: Γιάννης Επαμεινώνδας
Μεταφράσεις στα αγγλικά: Τώνης Μόζερ
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Θεσσαλονίκη 2017, 35σελ.
ISBN: 978-960-250-696-7
Τιμή MIET: 7,00€
Στα εκατό χρόνια από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, διερευνούμε και παρουσιάζουμε τη Θεσσαλονίκη, όπως είχε διαμορφωθεί μέσα στις τέσσερις τελευταίες δεκαετίες της οθωμανικής κυριαρχίας και στα πέντε χρόνια της ελληνικής, κάνοντας ειδικές αναφορές στην κατάσταση της πόλης ακριβώς πριν από το 1870, στις προσπάθειες του πρώτου εκσυγχρονισμού της, στην μεγάλη πυρκαγιά του 1890 και στις μικρότερες, στον Μεγάλο Πόλεμο και τους στρατούς του Μακεδονικού Μετώπου, στην ίδια την πυρκαγιά βεβαίως, αλλά και στο σχέδιο Εμπράρ που αναδιαμόρφωσε την πόλη, χωρίς να ξεχνάμε και την μεταπολεμική ανοικόμηση που το αλλοίωσε. Για την πραγματοποίηση της έκθεσης χρησιμοποιήθηκαν πολλές φωτογραφίες, καρτποσταλ, μεγάλα πανοράματα, χάρτες, σχέδια και πρωτότυπο υλικό -πλαισιωμένα με ζωγραφικά έργα των ξένων στρατιωτών που υπηρέτησαν στη Θεσσαλονίκη κατά τα έτη 1915-1918. [...]
(από τον κατάλογο της έκθεσης)
Τίτλος: Θεσσαλονίκη 1863-1873. Οι παλαιότερες φωτογραφίες, οι πρώτοι χάρτες της περιοχής σταθμού και λιμανιού Συγγραφέας: Γιάννης Επαμεινώνδας
Εισαγωγή: Αλέκα Καραδήμου Γερόλυμπου
Έκδοση: Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 2014
Σελίδες: 135
ISBN: 978-960-250-616-5
Τιμή με έκπτωση: 25,20€
Το βιβλίο αυτό φέρνει στο φως νέα, άγνωστα τεκμήρια για την ιστορία της
Θεσσαλονίκης του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα: φωτογραφίες, χάρτες,
αναλυτικά σχέδια, υπομνήματα και καρτ ποστάλ, που ανατρέπουν πολλά από
όσα ξέραμε μέχρι σήμερα για την εποχή κατά την οποία η Θεσσαλονίκη
έμπαινε στη νεωτερική εποχή.
Η παλαιότερη φωτογραφία της πόλης, το πανόραμα του Γιόσεφ Σέκελυ (από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης), τραβηγμένη το 1863, δημοσιεύεται εδώ για πρώτη φορά σε τέσσερις μεγάλες αναδιπλούμενες σελίδες συνολικού μήκους ενός μέτρου.
Η φωτογραφία αυτή «μιλάει» με γλαφυρότητα για την τελευταία φάση της Θεσσαλονίκης πριν από την ορμητική έλευση του εκσυγχρονισμού της. Αποκαλύπτει χαμένα σήμερα μνημεία, όπως είναι το θαλάσσιο τείχος, ο Πύργος της Αποβάθρας και το Πρόπυλο των Δώδεκα Αποστόλων. Παρουσιάζονται επίσης η φωτογραφία του Άγγλου αξιωματικού του ναυτικού Χέρμπερτ Σέυς (από τη συλλογή Γιώργου Δέλλιου στο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ), καθώς και εκείνη του Αλφόνς Ρουμπελαίν, που υπολογίζεται ότι έχουν τραβηχθεί γύρω στο 1873. Πέντε άγνωστοι χάρτες των Ανατολικών Σιδηροδρόμων, της εταιρείας που έφερε το τρένο στη Θεσσαλονίκη το 1872, δημοσιεύονται για πρώτη φορά και αποκαλύπτουν την εξέλιξη της περιοχής του παλιού σταθμού έξω από τα δυτικά τείχη και το φρούριο του Βαρδαρίου. Σχέδια του Μπέστσιναρ και καρτ ποστάλ διαγράφουν την πορεία του περίφημου κήπου από την ίδρυση μέχρι τον αφανισμό του. Φωτογραφίες και σιδηροδρομικοί χάρτες συσχετίζονται με μια δορυφορική λήψη με τα σχέδια του Βιτάλη για τη δημιουργία της παλιάς παραλίας το 1871 και με άλλους γνωστούς χάρτες του 19ου αιώνα. Ο πίνακας του Ιταλού ζωγράφου Σαλάκκα, που απεικονίζει τη Θεσσαλονίκη από τη θάλασσα, ερμηνεύεται μέσα από τα καινούρια τεκμήρια και αποκαλύπτει κρυμμένα μυστικά του: την πρώτη πλατεία της πόλης στα Λαδάδικα –την πλατεία της Αποβάθρας- με το πρώτο, άγνωστο μέχρι σήμερα, Τελωνείο, την παλιά Καραντίνα, το κεντρικό καφενείο του λιμανιού. Διαγράφεται η μετακίνηση της κεντρικής πλατείας της Θεσσαλονίκης από τα δυτικά προς τα ανατολικά, την ίδια στιγμή που εκδυτικίζεται συνεχώς: από το ανατολικό μεϊντάνι της Αποβάθρας του λιμανιού στα ευρωπαϊκά καφέ της πλατείας Ελευθερίας και από κει στην επιβλητική, αλλά ψυχρή, πλατεία Αριστοτέλους. Και ακόμη, διατυπώνονται κάποιες υποθέσεις και ερμηνείες για τον λιμενοβραχίονα και την επιχωμάτωση του βυζαντινού λιμανιού από τα φερτά υλικά των ρεμάτων αλλά και για τη θέση της πρώτης συναγωγής, της Ετς αΧαΐμ, όπου κήρυξε ο Απόστολος Παύλος. Αναλυτικά υπομνήματα των φωτογραφιών, με ταυτοποιήσεις όλων των μνημείων –χαμένων και υφιστάμενων-, καθώς και ένα χρήσιμο ευρετήριο μνημείων, ονομάτων και τοποθεσιών συμπληρώνουν το βιβλίο.
Η έκδοση αυτή βασίστηκε στην έκθεση «Η παλαιότερη φωτογραφία της Θεσσαλονίκης», η οποία παρουσιάστηκε στη βίλα Καπαντζή από τις 11 Απριλίου έως τις 13 Ιουλίου 2014.
Η ΔΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1870-1912. ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ
Αναρτήθηκε από Βιβλιοπωλείο ΜΙΕΤ - Αμερικής 13 στις 2:54 π.μ.
Κείμενα: Γιάννης Επαμεινώνδας, Ιωάννης Δ. Στεφανίδης
Έκδοση: Αθήνα, ΜΙΕΤ, 2012
Σελίδες: 255 με 239 έγχρωμες και α/μ εικόνες
ISBN: 978-960-250-554-0
ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟ
Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την ευκαιρία της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης στον εκθεσιακό χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου Θεσσαλονίκης του ΜΙΕΤ (Βίλα Καπαντζή, από 25 Σεπτεμβρίου 2012 έως 22 Μαρτίου 2013). Το υλικό της έκδοσης προέρχεται από τη συλλογή ταχυδρομικών δελταρίων του Άγγελου Παπαϊωάννου, ο οποίος ευγενικά παραχώρησε στο ΕΛΙΑ/ΜΙΕΤ την άδεια για την ψηφιοποίηση και την αξιοποίηση της συλλογής του. Από το σύνολο των περίπου 1.300 καρτποστάλ της συλλογής επιλέχθηκαν 187 δελτάρια, τα οποία εμπλουτίστηκαν από τις συλλογές του ΕΛΙΑ με 38 ακόμη που αφορούν κυρίως επαγγέλματα και ενδυμασίες. Η Δύση της Ανατολής, τίτλος δανεισμένος από το ομότιτλο βιβλίο της Έλλης Σκοπετέα (1992), εστιάζει στην πορεία και τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώθηκε, στα χρόνια 1870-1912, η πόλη στην οποία εισήλθε ο ελληνικός στρατός τον Οκτώβριο του 1912. Στη Θεσσαλονίκη του 1912 συνυπάρχει ακόμη ο παλιός κόσμος της Ανατολής με τον νέο κόσμο της Δύσης. Εμβληματική απεικόνιση αυτών των δύο διαφορετικών κοσμοαντιλήψεων αποτελεί η φωτογραφία του εξωφύλλου του βιβλίου με τις δύο Εβραίες γυναίκες, τη μάνα με την παραδοσιακή ενδυμασία και την κόρη ντυμένη σύμφωνα με την ευρωπαϊκή μόδα, να βαδίζουν πλάι πλάι. Παράδοση και νεωτερικότητα αναμετρήθηκαν στα Βαλκάνια στη διάρκεια του 19ου αιώνα –πάντα σε σύγκριση με τα όσα συνέβαιναν στην Ευρώπη. Ωστόσο, στα ογδόντα και πλέον χρόνια που μεσολαβούν από τη δημιουργία του ελληνικού κράτους έως την προσάρτηση της Μακεδονίας, η Θεσσαλονίκη θα γνωρίσει μια εντελώς διαφορετική Οθωμανική Αυτοκρατορία. Από την άθλια ανατολίτικη πόλη, και μάλιστα από τις πιο βρόμικες, όπως την περιγράφουν οι περιηγητές των αρχών του 19ου αιώνα, μέχρι τη λαμπρή κοσμοπολίτισσα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η ιστορία του μετασχηματισμού της Θεσσαλονίκης είναι συναρπαστική και ακολουθεί τις γενικότερες αλλαγές που σημειώνονται στην Αυτοκρατορία. Στη διάρκεια της βασιλείας των σουλτάνων Μαχμούτ Β΄ (1808-1839), Αβδούλ Μετζίτ Α΄ (1839-1861) και Αβδούλ Αζίζ Α΄ (1861-1876) επιχειρήθηκε ο εκσυγχρονισμός της κοινωνίας και του οθωμανικού κράτους με στόχο η χώρα να λογισθεί ως ευρωπαϊκή δύναμη, ισότιμη των Μεγάλων Δυνάμεων –αν και επί Αβδούλ Χαμίτ Β΄ (1876-1909) σημειώθηκε στροφή στον απολυταρχισμό. Οι μεταρρυθμίσεις επηρέασαν αποφασιστικά τη Θεσσαλονίκη, που εκείνη την εποχή αποτελεί την κυριότερη πόλη των ευρωπαϊκών κτήσεων του σουλτάνου και πύλη εξόδου προς τη Μεσόγειο για ολόκληρη τη Βαλκανική. Η Θεσσαλονίκη διέθετε πολυεθνοτικό πληθυσμό (Εβραίους, Τούρκους, Έλληνες, Λεβαντίνους) και προοδευτικό χαρακτήρα –υπόβαθρο που διευκόλυνε τους πειραματισμούς, σε αντίθεση με την πιο συντηρητική, σουλτανική Κωνσταντινούπολη. Η ίδια η αστική δομή της πόλης θα περάσει μέσα από μια διαδικασία εκσυγχρονισμού και εξωραϊσμού, που θα την αλλάξει ριζικά. Η Θεσσαλονίκη έμπαινε, έστω και καθυστερημένα, στον αστερισμό της νεωτερικής εποχής και μετασχηματιζόταν στη γνωστή –κοσμοπολίτικη για τους γηγενείς, εξωτική για τους Ευρωπαίους- πόλη της μπελ επόκ, εκσυγχρονιζόμενη πλέον οριστικά σε όλα τα επίπεδα, από τη ριζική αλλαγή του αστικού ιστού μέχρι την οικονομία, το εμπόριο, την εκπαίδευση, την ψυχαγωγία, τα ήθη. Στον 20ό αιώνα, με τα προσφυγικά ρεύματα των πολέμων, την Ανταλλαγή και το Ολοκαύτωμα θα επέλθει η ολοσχερής ανατροπή της πληθυσμιακής της σύστασης και η μετατροπή της σε μια ομογενοποιημένη ελληνική πόλη. Εκατό χρόνια μετά την προσάρτησή της, η Θεσσαλονίκη του 2012 είναι πλέον μια πόλη τελείως διαφορετική από εκείνη του 1912. Το μεγάλο άλμα όμως είχε ήδη γίνει στη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών της οθωμανικής κυριαρχίας και ήταν εκείνο που μεταμόρφωσε τη νωχελική και ράθυμη πόλη του Λεβάντε σε ευρωπαϊκή μεγαλούπολη.
Παλαιότερες αναρτήσεις Αρχική σελίδα
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)