ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Το συναρπαστικό Ημερολόγιο του Γεωργίου Α. Κούμπα, που κατοικούσε σε έναν πύργο στο Ακρωτήρι, τοποθεσία λίγο έξω από την πόλη της Μυτιλήνης, και η εξιστόρηση δύο ταξιδιών που πραγματοποίησε στη Ρουμανία (1878, 1879-1880) για την εκκαθάριση της επιχείρησης των αδελφών του, έφτασε στα χέρια μου μέσω του εγγονού του αδελφού του, που φέρει το ίδιο όνομα με τον συγγραφέα.

(Από την εισαγωγή)

Τίτλος: Επιχειρηματικότητα και προστασία στο εμπόριο της Ανατολής, 1798-1825. H βρετανική Levant Company και ένας ελληνικός «Δούρειος Ίππος» 
Συγγραφέας: Βλάμη Δέσποινα
Έκδοση:  Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2017
Σελίδες: 366
ISBN: 978-960-404-323-1 
Τιμή στο βιβλιοπωλείο μας: 19,20€






Το βιβλίο διερευνά τη σχέση μεταξύ επιχειρηματικότητας και προστασίας μέσα από τη μελέτη ενός ιστορικού παραδείγματος που σχετίζεται με την εξέλιξη του βρετανικού εμπορίου στην Ανατολή μεταξύ του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα. Η περίοδος που εξετάζεται έχει χαρακτηρισθεί ως μεταβατική στην ιστορία της βρετανικής και, γενικότερα, της ευρωπαΐκής εμπορικής επιχείρησης. Οι συνθήκες που διαμορφώνονται, σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κοινωνίας, της οικονομίας και των διεθνών σχέσεων, οι συνεχείς πόλεμοι, η ανάπτυξη της τεχνολογίας, της βιομηχανίας και της αγροτικής παραγωγής, κατευθύνουν τη μετάβαση από το παλαιό στο νέο, δηλαδή τη μετάβαση από μια εποχή κατά την οποία κυριαρχεί ο προστατευτισμός, ο κρατισμός και τα μονοπώλια προς μια εποχή σταδιακής απελευθέρωσης των συναλλαγών, κατά την οποία καινοτόμες τεχνικές και πρωτοποριακές μέθοδοι διαμορφώνουν νέες προοπτικές και ευκαιρίες, ενώ νέες ανάγκες προσδιορίζουν τους γεωγραφικούς ορίζοντες, την οργάνωση και τη στρατηγική του διεθνούς εμπορίου.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στα σύνορα Ρωσίας και Ουκρανίας σήμερα, οι πόλεις-λιμάνια της Αζοφικής στη διάρκεια της περιόδου 1774-1917 είχαν αλματώδη οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Η δημιουργία πόλεων στις έρημες στέπες, αποτέλεσμα της αποικιοποίησης της περιοχής από την αυτοκρατορική Ρωσία, προσέλκυσαν πληθυσμούς από το Ιόνιο και το Αιγαίο, που εγκαταστάθηκαν εκεί και ανέλαβαν το εξωτερικό εμπόριο και τη ναυτιλία της περιοχής. Η αλυσίδα των πόλεων, το Ταγανρόγ, το "βασίλειο των Ελλήνων" και γενέθλια πόλη του Τσέχωφ, το Ροστόβ πάνω στον "ήρεμο Ντον", στη χώρα των Κοζάκων, η Μαριούπολη, η πόλη των Ελλήνων από την Κριμαία και το Μπερντιάνσκ, αποτέλεσαν εύρωστες παροικίες Κεφαλλήνων, Ιθακήσιων, Μυκονιατών, Σαντορινιών, Ψαριανών και Χιωτών. Ακόμη και ο Γεώργιος Σουρής, στα 17 του χρόνια, τον Ιούλιο του 1870, μετέβη στην Αζοφική για να μαθητεύσει κοντά σε ένα θείο του έμπορο, Χιώτη: "Πώς σ' ενθυμούμαι, ω Αζόφ και Τάναϊ, ακόμη! / κάθε ημέρα κίνησις και νέο πανηγύρι· / από σιτάρι κι' άχυρο εστρώνοντο οι δρόμοι, / και έτρεχαν οι έμποροι, και έτρεχαν κι' οι χοίροι", γράφει για το Ταγανρόγ. 

Οι μελέτες του παρόντος τόμου, προϊόντα πολύχρονης έρευνας βασισμένης σε πρωτογενές αχρησιμοποίητο υλικό των ρωσικών και των ουκρανικών αρχείων, είναι αποτέλεσμα μιας πρωτοποριακής συνεργασίας Ρώσων, Ουκρανών και Ελλήνων ιστορικών, και αναδεικνύουν την πολύτιμη συνεισφορά των Ελλήνων στην ευμάρεια των πόλεων και στη σύνδεση της περιοχής με τη Δυτική Ευρώπη και το διεθνές εμπόριο. 

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το "Καθολικοί πειρατές και έλληνες έμποροι" ασχολείται με τις επιδρομές χριστιανών πειρατών και κουρσάρων σε ειρηνικά εμπορικά πλοία τον 16ο και 17ο αιώνα, και με τους τρόπους με τους οποίους τα θύματα προσπάθησαν να αντιδράσουν. Ωστόσο η Molly Greene δεν γράφει μια συμβατική μελέτη για την πειρατεία και το εμπόριο στην πρώιμη νεότερη Μεσόγειο. Το βιβλίο διερευνά έναν ολόκληρο κόσμο καθημερινών πρακτικών, θεσμών και νομιμοποιητικών ιδεολογιών που περιβάλει τις συναντήσεις και τις αναμετρήσεις στη θάλασσα, από την Κωνσταντινούπολη έως την Αλεξάνδρεια κι από τη Συροπαλαιστίνη έως τη Μάλτα. Στο επίκεντρο της αφήγησης βρίσκεται η ίδια η Μεσόγειος ως δίκτυο θαλάσσιων διαδρομών, ως χώρος έκφρασης και αναδιατύπωσης ταυτοτήτων και ετεροτήτων, και ως θέατρο έκφρασης διεθνών συμβιβασμών και ανταγωνισμών. Στα κύματα και τις ακτές της κινούνται οι δράστες της ιστορίας, έμποροι και κουρσάροι, πρόξενοι και επίσκοποι, καρδινάλιοι και σκλάβοι. 

 Η Molly Greene αξιοποιεί τα αρχεία του τάγματος των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη στη Μάλτα, επίφοβων κουρσάρων της εποχής, και ανασυνθέτει τη γενεαλογία και τη λειτουργία των δικαστικών θεσμών στους οποίους απευθύνονταν οι έλληνες έμποροι και ναυτικοί που είχαν πέσει θύματα επιθέσεων. Οι Έλληνες, όπως και οι άλλοι χριστιανοί που ζούσαν στην οθωμανική επικράτεια, βρέθηκαν να δέχονται επιθέσεις χριστιανών κουρσάρων επειδή ήταν Οθωμανοί υπήκοοι, άρα ύποπτοι για μεταφορά μουσουλμάνων επιβατών και μουσουλμανικών φορτίων. Οι διαμαρτυρίες τους φέρνουν στο προσκήνιο τις αντιφάσεις ανάμεσα στη ρητορική των ιπποτών (και των άλλων χριστιανών κουρσάρων), που νομιμοποιούσαν τη δράση τους ως ιερό πόλεμο κατά των άπιστων μουσουλμάνων, στο δίκαιο της θάλασσας, που καθόριζε τους όρους απόσπασης της "νόμιμης λείας", και στην πραγματικότητα της πειρατείας. 

Οι προσπάθειες των ελλήνων εμπόρων και ναυτικών να δικαιωθούν προσφέρουν στη Molly Greene την αφορμή για το ξετύλιγμα ενός κουβαριού ανταγωνισμών για την κυριαρχία και στρατηγικών οικονομικής επιβίωσης. Δίνουν επίσης την αφορμή να περιγράψει με διεισδυτικό και πειστικό τρόπο τα πυκνά και πολλαπλά δίκτυα επικοινωνίας που αναδεικνύουν τη ζωή της θάλασσας στην ανατολική Μεσόγειο ως έναν οριακό και παράλληλα συνεκτικό κόσμο, βασισμένο σε λεπτές ισορροπίες ως προς την ταυτότητα και τις αναδιατυπώσεις της στον οικονομικό και κοινωνικό βίο. Οι έλληνες έμποροι και ναυτικοί βρίσκονται ακριβώς στη μέση αυτού του κόσμου.

«Η ιστορία της επτανησιακής ποντοπόρου εμπορικής ναυτιλίας κατά τη διάρκεια της περιόδου από τις αρχές του 18ου έως και την Ένωση των Επτανήσων με το Ελληνικό Βασίλειο το 1864 είναι ένα από τα σημαντικά κενά της ελληνικής ιστοριογραφίας. Η βιβλιογραφική παραγωγή καλύπτει τη ναυτιλιακή ιστορία των νησιών του Αιγαίου, ενώ η ναυτιλία των νησιών του Ιονίου, κυρίως κατά την περίοδο της Ιονίου Πολιτείας, δεν έχει αποτελέσει αντικείμενο συστηματικής ιστορικής έρευνας, παρά τις ενδιαφέρουσες μελέτες που έχουν δει το φως κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια. Αυτό το ιστοριογραφικό κενό επιχειρεί να καλύψει ο συγγραφέας του παρόντος έργου. 

 [...] Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη μελέτη του Παναγιώτη Καπετανάκη βρίσκεται στη συστηματική ανάλυση και ερμηνεία της εμπορικής και ναυτιλιακής ζωής του Ιονίου Κράτους και μέσα από αυτή την αναγωγή του στο ιδιότυπο αποικιοκρατικό καθεστώς που είχε επιβάλει στα Επτάνησα η Μεγάλη Βρετανία. Χωρίς αυτήν την οπτική θα παρέμεινε ελλιπής η συνολική ανάγνωση και κατανόηση της ιστορίας της επτανησιακής ποντοπόρου εμπορικής ναυτιλίας 

Το έργο αυτό προσφέρει στο επιστημονικό και στο ευρύ αναγνωστικό κοινό τη δυνατότητα μίας μοναδικής περιήγησης στις θάλασσες, τα νησιά, τα λιμάνια και τα ιστιοφόρα των Ιονίων του 19ου αιώνα.» 

Ταξιάρχης Γ. Κόλιας (από τον πρόλογό του στο βιβλίο)