Εξόριστοι στο "Νησί του Θανάτου". Μαρτυρίες, ντοκουμέντα και δημοσιεύματα για τις εκτοπίσεις αγωνιστών στη Γαύδο
Δημήτρης Δαμασκηνός
Εκδόσεις Παρασκήνιο, Αθήνα 2020,σ.368
ISBN:
978-618-5003-83-8
Τιμή: 21,20€
Τιμή ΜΙΕΤ: 19,08€
"Καταμεσής στο Λιβυκό πέλαγος με τ' αφρισμένα πάντα νερά, άγρια,
μανιασμένα, απύθμενα. Εκατόν εβδομήντα πέντε μίλια μακριά απ' τον
Πειραιά. Κοντά, πολύ κοντά στα παράλια της Αφρικής. Θαρρείς και σε λίγο
θα ξεπροβάλει μπροστά σου, πέρα εκεί στην καμπύλη του ομιχλώδικου
ορίζοντα, η Αλεξάνδρεια. Κάμποσες ώρες μακριά απ' αυτή. Εκατόν σαράντα
με σαρανταπέντε μίλια. Λίγα σπίτια. Μοιάζουν μ' αχούρια. Άνθρωποι και
ζώα κοιμούνται μαζί. Φτωχοί νησιώτες, άμαθοι και άβγαλτοι παραδομένοι
στην ποικιλότροπη εκμετάλλευση. Λίγη βλάστηση, λίγες δεκάδες κάτοικοι.
Απέναντι, βορεινά, τα κακοτράχαλα Σφακιά, η Κρήτη, κ' ύστερα τίποτα. Το
μάτι σου κουράζεται ν' απλώνεται στην απέραντη θάλασσα.
Να, η Γαύδος!
Μούρχονται στο νου τα άλλα νησιά της εξορίας. Όσα έχω ακούσει, κι όσα
είδα, γεύτηκα ο ίδιος την πίκρα τους. Τα κυριότερα ας πάρουμε. Ανάφη,
Φολέγανδρος, Άη Στράτης, Σίκινος, Νηός, Σίφνος, Αμοργός. Αδίσταχτα μπορώ
να ειπώ, ούτε κατά φαντασία δεν μπορούν να συγκριθούν στη φρίκη με
τούτο εδώ το ποντικόνησο.
Να, μια εικόνα της φρίκης. Ο άγριος χαμός, ο
θάνατος του Καραντεμίρη. Πως πέθανε; Μήτε και μείς καλά-καλά το
καταλάβαμε, δεν πιστέψαμε, ήταν τόσο γερός. Ο πιο γερός απ' όλους.
Αγρότης απ' την Αγιάσο της Μυτιλήνης. Κι όμως. Εκεί κάτω πας γερός,
βράχος στο σώμα σαν τον Καραντεμίρη και φεύγεις τσακισμένος,
καμπουριασμένος απ' τους ελώδεις. Δεν έχεις γλυτωμό εκεί κάτω. Αλλού
ναι, εκεί κάτω όχι".
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Τίτλος: Έλληνας, Εβραίος και Αριστερός Συγγραφέας: Μ. Μ. Μπουρλάς
Έκδοση: Νησίδες, 2000
Σελίδες: 232
ISBN: 978-960-8480-74-2
Τιμή με έκπτωση: 11,50€
«Είναι η πρώτη φορά που παίρνω χαρτί και μολύβι [...] και ίσως τούτο είναι το τελευταίο μου γραφτό», γράφει ο Μωυσής Μπουρλάς προλογίζοντας την ιστορία της ζωής του. Που είναι πολύ διαφορετική από όσες έχουμε διαβάσει μέχρι σήμερα: ένας Έλληνας Εβραίος, αριστερός εργάτης, δρα στις μεγάλες κρίσιμες στιγμές της ιστορίας της Ελλάδας - εργατικοί αγώνες κατά τη μεταξική δικτατορία, πόλεμος της Αλβανίας, αντάρτικο στα βουνά του Κιλκίς, αγώνες και διωγμοί της αριστεράς, εξορία στα ξερονήσια (Άι Στράτης, Μακρόνησος, Ικαρία), μετανάστευση, προσφυγιά...
Ο συγγραφέας, που εντάχθηκε στο αριστερό εργατικό κίνημα από τα δεκαεφτά του χρόνια, βρέθηκε υπό εντελώς ιδιαίτερες συνθήκες στο Ισραήλ, μετανάστευσε από εκεί στην τέως ΕΣΣΔ και επέστρεψε στην Ελλάδα ως «παλιννοστών» στα εβδομήντα δύο του χρόνια, για να ξεκινήσει έναν νέο αγώνα για την επιβίωση και την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Κι ενώ λέει ότι θέλει μόνο να γράψει για τη ζωή του «στις τρεις ηπείρους, Ευρώπη, Ασία, Αφρική, και τις τέσσερις θάλασσες, Μεσόγειο, Ερυθρά, Μαύρη, Κασπία», μας δίνει ένα απαράμιλλο ντοκουμέντο για την ιστορία των απλών ανθρώπων, για την καθημερινή ζωή με τις μεγάλες και μικρές στιγμές της.
Το ζωντανό και κριτικό πνεύμα και η παρατηρητικότητα του γράφοντος, που είναι πάντα στραμμένος στον άνθρωπο, κάνουν το γραπτό του όχι μόνο πολύτιμο για τον ιστορικό, τον κοινωνιολόγο και τον ανθρωπολόγο, αλλά και συναρπαστικό για τον κάθε αναγνώστη.
(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Παλαιότερες αναρτήσεις Αρχική σελίδα