ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

"Ὅπως οἱ Ἰδέες γίνονται εἰκόνες προτοῦ νὰ ὑλομορφοποιηθοῦν, ἔτσι κατ’ ἀντίστροφη φορὰ οἱ μορφὲς ἀναδιπλούμενες ἐπιστρέφουν μέσω τῶν εἰκόνων στὴν Ἀρχὴ τῶν πάντων, στὴ μοναδικὴ καὶ ἑνιαία ἀρχὴ τοῦ Παντός, στὴ Μονάδα.

Ἡ δύναμη τῆς τέχνης εἶναι πνευματικὴ καὶ παρεπομένως αἰσθητική, ἀφοῦ ἀποβλέπει πρωτίστως στὴν ἀγωγὴ ψυχῶν καὶ ὄχι κατ’ ἀνάγκην στὴν τέρψη ὀφθαλμῶν. Σὲ ἀντιδιαστολὴ πρὸς τὴ διακοσμητική, τὴν περιγραφική, τὴν ἀφηγηματική, τὴν ἁπλῶς παραστατικὴ ἢ ἀνεκδοτολογικὴ τέχνη, τὴν ὀνομάζουμε ἱερὴ τέχνη ἢ ἁπλῶς Τέχνη μὲ ταῦ κεφαλαῖο.

Ἑπομένως, ἡ τέχνη εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ἱερὴ ἢ δὲν εἶναι τέχνη˙ καθετὶ ἄλλο ἀποτελεῖ καθαρὰ καλλιτεχνικὴ, ἀνάμεσα σὲ τόσες ἄλλες, ἔκφραση, ποὺ ἐμπίπτει στὸ χῶρο τῆς αἰσθητικῆς.

Ἡ Ἑλλάδα κατέχει τὸ μέγιστο προνόμιο νὰ βρίσκεται στὸ σταυροδρόμι μεταξὺ Ἀνατολῆς καὶ Δύσης.

Ἡ τέχνη στὴν Ἀνατολή, τῆς Ἑλλάδας συμπεριλαμβανομένης, μέχρι τουλάχιστον τὰ μέσα τοῦ 19ου αἰώνα, ὑπῆρξε θρησκευτικὴ καὶ σπανιότατα κοσμική. Μετὰ τὸν 19ο αἰώνα ἀκολούθησε τὴν πορεία καὶ τὴν τύχη τῆς δυτικῆς τέχνης.

Ἡ τέχνη στὴ Δύση εἶναι πρωτίστως κοσμικὴ καὶ δευτερευόντως θρησκευτική. Ὅμως ἀκόμα καὶ ἡ θρησκευτικὴ δυτικὴ τέχνη ὑπῆρξε, σὲ αὐξανόμενο μὲ τὰ χρόνια βαθμό, ἐκκοσμικευμένη, ἰδίως μετὰ τὸ Σχίσμα τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ κυρίως τὴν περίοδο τῆς Ἀντιμεταρρύθμισης. Ἡ Δύση κατ’ οὐσίαν τὰ ἐγκόσμια ζωγράφισε, ἀκόμα κι ὅταν οἱ πίνακές της εἶχαν θρησκευτικὸ περιεχόμενο ἢ θέμα.

Ἡ πνευματικὴ ἐξέλιξη τῶν εἰκαστικῶν τεχνῶν στὸν εὐρύτερο ἑλληνικὸ χῶρο ἀκολούθησε τὴν προαναφερθείσα πορεία τῆς ἀναδίπλωσης τῶν μορφῶν στὶς γενεσιουργοὺς Ἰδέες. Ἔτσι, οἱ Ἕλληνες πέρασαν ἀπὸ τὶς γλυπτικὲς μορφὲς στὶς ἱερὲς εἰκόνες.

Ἡ Δύση πάντοτε βρίσκεται πνευματικὰ – ὄχι τεχνολογικὰ ἢ ἀναπτυξιακὰ – ἕνα στάδιο πίσω ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα. Γι’ αὐτὸ παραμένει ἴσαμε σήμερα, ὡς πρὸς τὴ θρησκευτική της ἔκφραση, προσκολλημένη στὶς μορφές."

(Απόσπασμα του βιβλίου)