ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

«...Η καλλιτεχνική δημιουργία στην πόλη της Καστοριάς κατά την βυζαντινή περίοδο είναι συνεχής και χωρίς διακοπή από τον 9ο έως τον 19ο αιώνα με ιδιαίτερες κορυφώσεις τον 9ο με 10ο αιώνα, στο δεύτερο μισό του 12ου, στο δεύτερο μισό του 14ου και με το πρώτο μισό του 15ου, στο τελευταίο τέταρτο του 15ου, αλλά και στα χρόνια της τουρκοκρατίας. Μάλιστα, η συνεχής και αξιόλογη καλλιτεχνική παραγωγή στον τομέα της ζωγραφικής, τοιχογραφίας και φορητές εικόνες, στην Καστοριά, δεν παρατηρείται σε άλλες πόλεις της βυζαντινής αυτοκρατορίας, παρά μόνο σε μικρότερο βαθμό στη Βέροια και λιγότερο στην Αχρίδα. Αυτό δείχνει την εικόνα μιας δραστήριας και ακμάζουσας οικονομικά κοινωνίας, με κινητήριο μοχλό μέλη της τοπικής εκκλησίας και εξέχοντες εκπροσώπους από το αρχοντολόι της πόλεως.

Η χρονική περίοδος (1360-1450) στην οποία ανήκουν οι τοιχογραφίες των ναών της Καστοριάς, τις οποίες παρουσιάζουμε στον παρόντα τόμο, είναι περίοδος κατοχής για την πόλη, καθώς περιέχεται διαδοχικά στα χέρια των Σέρβων ηγεμόνων, Αλβανών ευγενών και τέλος υποτάσσεται στους Τούρκους...

[...] Παρά τις συνθήκες ξένης κατοχής, η καλλιτεχνική δραστηριότητα στην Καστοριά την περίοδο 1360-1450 δεν αναστέλλεται καθ΄όσον παρατηρείται η ανέγερση και διακόσμηση δεκατεσσάρων ναών, δώδεκα στην πόλη και δύο σε οικισμούς κοντά στην Καστοριά. Επίσης, όπως προκύπτει από την έρευνα, την ίδια περίοδο διακοσμούνται με τοιχογραφίες από ζωγράφους καλλιτεχνικών εργαστηρίων της Καστοριάς άλλοι επτά ναοί στην περιοχή της Κορυτσάς, στην Μεγάλη Πρέσπα και στο γειτονικό με τον σημερινό νομό της Καστοριάς βόρειο τμήμα της Ηπείρου...».

Ε. Ν. Τσιγαρίδας
(από τα εισαγωγικά του βιβλίου)