Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΞΕΡΤΖΟΓΛΟΥ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΕΞΕΡΤΖΟΓΛΟΥ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Η δημόσια ιστορία. Μια εισαγωγή
Χάρης Εξερτζόγλου
Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, Αθήνα 2020, σ.360
ISBN:
978-618-5118-57-0
Τιμή: 21,20€
Τιμή ΜΙΕΤ: 19,08€
Πρόσφατα γίναμε μάρτυρες του κινήματος αποκαθήλωσης αγαλμάτων και προτομών που φιλοτεχνήθηκαν πολλές δεκαετίες, ίσως και αιώνες, πριν, και αναπαριστούν ιστορικές προσωπικότητες που είχαν κάποια σχέση, μικρότερη ή μεγαλύτερη, με τη δουλεία. Οι αποκαθηλώσεις αυτές ξεκίνησαν με αφορμή τον θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ στα χέρια αστυνομικών που τον είχαν συλλάβει, και συνδέθηκαν με τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας του κινήματος Black Lives Matter, τις οποίες αγκάλιασαν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Η ίδια η πράξη της αποκαθήλωσης φέρνει στο προσκήνιο τη σχέση μνήμης και χώρου, τα νοήματα που παράγονται μέσα στον χώρο σε σχέση με συγκεκριμένα υλικά μνημεία. Ταυτόχρονα, όμως, αναδεικνύει και τις σχέσεις που αναπτύσσουν συγκεκριμένες ομάδες με το παρελθόν, σε δεδομένες συγκυρίες του παρόντος. Στο πλαίσιο αυτό, το παρελθόν υπόκειται σε διαφορετικές χρήσεις και γίνεται αντικείμενο διεκδίκησης από διαφορετικές ομάδες - όπως στην παραπάνω περίπτωση, όπου η αποκαθήλωση των μνημείων αντιμετωπίστηκε ως αποκατάσταση της ιστορικής αδικίας που συνιστούσε η δουλεία, αλλά και, από την αντίθετη σκοπιά, ως ακύρωση μιας ιστορικής κληρονομιάς
Τέτοιου τύπου ζητήματα βρίσκονται στον πυρήνα της δημόσιας ιστορίας, ενός πεδίου στο οποίο διασταυρώνονται πρακτικές και λόγοι για το παρελθόν, που εκφέρονται από διαφορετικές ομάδες και θεσμούς με γνώμονα τις πολιτικές ανάγκες τους στο παρόν. Εκ των πραγμάτων, στο πεδίο αυτό ανακύπτει η σχέση της δημόσιας ιστορίας όχι μόνο με τη μνήμη, αλλά και με την ακαδημαϊκή ιστορία, η οποία αντιμετωπίζει με δυσπιστία τη διαχείριση πτυχών του παρελθόντος με όρους άλλους από αυτούς που διατυπώνει η ίδια. Κρίνεται, λοιπόν, αναγκαία μια εισαγωγική παρουσίαση της δημόσιας ιστορίας, της δυναμικής που την διακρίνει, αλλά και των τρόπων με τους οποίους είναι δυνατόν να την κατανοήσουμε. Αυτό ακριβώς επιχειρεί να προσφέρει ο παρών τόμος.
Τίτλος: Εκ Δυσμών το Φως; Εξελληνισμός και Οριενταλισμός στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (μέσα 19ου – αρχές 20ού) Συγγραφέας: Χάρης Εξερτζόγλου
Έκδοση: Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, 2015
Σελίδες: 249
ISBN: 978-618-5118-06-8
Τιμή με έκπτωση: 17,25€
Στόχος αυτής της μελέτης είναι να διερευνήσει τους τρόπους με τους
οποίους γίνεται νοητή η «Δύση» στους χώρους της «Ανατολής» στο πλαίσιο
της συγκυρίας του 19ου αιώνα που επηρεάστηκε από παράγοντες όπως η
άνοδος του εθνικισμού και η δημιουργία εθνικών κρατών, η οθωμανική
μεταρρυθμιστική πορεία και η οικονομική και πολιτική ισχύς των μεγάλων
ευρωπαϊκών δυνάμεων.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι η πρόσληψη και υποδοχή της «Δύσης» στην «Ανατολή» υπήρξε μια ενεργητική διαδικασία, η οποία δεν μπορεί να κατανοηθεί με όρους αντίθεσης. Προτείνοντας τον εαυτό της ως πρότυπο, η «Δύση» άσκησε μια συστηματική επίδραση στις κοινωνίες της «Ανατολής», της «καθ’ ημάς Ανατολής» συμπεριλαμβανομένης, επηρεάζοντας άμεσα τον τρόπο με τον οποίο οι διάφορες εθνοθρησκευτικές κοινότητες αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους και τους «άλλους». Η ταυτόχρονη επίδραση του εθνικισμού όμως αναίρεσε τις προϋποθέσεις «μίμησης» της «Δύσης» προβάλλοντας όλα εκείνα τα στοιχεία που θεωρήθηκαν εγγενή στοιχεία της δυτικής νεωτερικότητας και κατ’ επέκταση απειλή για την εθνική ταυτότητα.
Οι αποστάσεις από τη «Δύση» δεν ισοδυναμούσαν με άρνηση των εκσυγχρονιστικών ή «εκπολιτιστικών» προγραμμάτων, τα οποία στην περίπτωση των ελληνορθόδοξων ηγετικών ομάδων της οθωμανικής επικράτειας συνδέθηκαν με προγράμματα γλωσσικού εξελληνισμού και στην πράξη οδήγησαν στην εθνικοποίηση της εκπολιτιστικής διαδικασίας τόσο στα βαλκανικά όσο και τα μικρασιατικά εδάφη. Ο ελληνικός εθνικός λόγος παρουσίασε τους Έλληνες ως κατόχους ενός σημαντικού πλεονεκτήματος έναντι άλλων ανερχόμενων εθνικισμών, αλλά και της μουσουλμανικής κοινωνίας. Το πλεονέκτημα αυτό ήταν μια εξιδανικευμένη ελληνική αρχαιότητα, η οποία είχε τοποθετηθεί στην αφετηρία του ευρωπαϊκού πολιτισμού από το κυρίαρχο ευρωκεντρικό αφήγημα στη Δυτική Ευρώπη. Η οικειοποίηση αυτού του αφηγήματος στην «καθ’ ημάς Ανατολή» από την ελληνική λογιοσύνη διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις εκείνες που αναγόρευσαν τους Έλληνες σε αποκλειστικούς εκπροσώπους του πολιτισμού στην Ανατολή παραγνωρίζοντας κάθε άλλη πολιτισμική παράδοση.
Η μελέτη υποστηρίζει ότι η πρόσληψη και υποδοχή της «Δύσης» στην «Ανατολή» υπήρξε μια ενεργητική διαδικασία, η οποία δεν μπορεί να κατανοηθεί με όρους αντίθεσης. Προτείνοντας τον εαυτό της ως πρότυπο, η «Δύση» άσκησε μια συστηματική επίδραση στις κοινωνίες της «Ανατολής», της «καθ’ ημάς Ανατολής» συμπεριλαμβανομένης, επηρεάζοντας άμεσα τον τρόπο με τον οποίο οι διάφορες εθνοθρησκευτικές κοινότητες αντιλαμβάνονταν τον εαυτό τους και τους «άλλους». Η ταυτόχρονη επίδραση του εθνικισμού όμως αναίρεσε τις προϋποθέσεις «μίμησης» της «Δύσης» προβάλλοντας όλα εκείνα τα στοιχεία που θεωρήθηκαν εγγενή στοιχεία της δυτικής νεωτερικότητας και κατ’ επέκταση απειλή για την εθνική ταυτότητα.
Οι αποστάσεις από τη «Δύση» δεν ισοδυναμούσαν με άρνηση των εκσυγχρονιστικών ή «εκπολιτιστικών» προγραμμάτων, τα οποία στην περίπτωση των ελληνορθόδοξων ηγετικών ομάδων της οθωμανικής επικράτειας συνδέθηκαν με προγράμματα γλωσσικού εξελληνισμού και στην πράξη οδήγησαν στην εθνικοποίηση της εκπολιτιστικής διαδικασίας τόσο στα βαλκανικά όσο και τα μικρασιατικά εδάφη. Ο ελληνικός εθνικός λόγος παρουσίασε τους Έλληνες ως κατόχους ενός σημαντικού πλεονεκτήματος έναντι άλλων ανερχόμενων εθνικισμών, αλλά και της μουσουλμανικής κοινωνίας. Το πλεονέκτημα αυτό ήταν μια εξιδανικευμένη ελληνική αρχαιότητα, η οποία είχε τοποθετηθεί στην αφετηρία του ευρωπαϊκού πολιτισμού από το κυρίαρχο ευρωκεντρικό αφήγημα στη Δυτική Ευρώπη. Η οικειοποίηση αυτού του αφηγήματος στην «καθ’ ημάς Ανατολή» από την ελληνική λογιοσύνη διαμόρφωσε τις προϋποθέσεις εκείνες που αναγόρευσαν τους Έλληνες σε αποκλειστικούς εκπροσώπους του πολιτισμού στην Ανατολή παραγνωρίζοντας κάθε άλλη πολιτισμική παράδοση.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Παλαιότερες αναρτήσεις Αρχική σελίδα
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)