ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Αυτός ο τόμος είναι ένα έργο αγάπης. Όπως εξηγεί η συγγραφέας, το ενδιαφέρον της για τους παραδοσιακούς αγγειοπλάστες ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60, μια περίοδο κατά την οποία πολλοί απ’ αυτούς εξασκούσαν ακόμα την τέχνη τους.

Κατά τη διάρκεια μιας εικοσαετίας, περίπου, η Μαρία μάζεψε με τόση επιμέλεια και προσοχή ένα μεγάλο αριθμό πληροφοριών για όλες τις πλευρές της ζωής και του έργου αυτών των αγγειοπλαστών, που τώρα συνθέτουν αυτόν τον τόμο. Άξιζε να περιμένουμε ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Η Μαρία, σαν επαγγελματίας κεραμίστρια, μελέτησε προσωπικά και περιέγραψε λεπτομερώς τους αγγειοπλάστες και τα εργαστήρια τους σε όλη την Ελλάδα. Όπως περιμένει κανείς, τα πιο γνωστά κέντρα παραγωγής, τα Βουνάρια στη Μεσσηνία, η Σίφνος στις Κυκλάδες, το Μαρούσι στην Αττική και το Θραψανό στην Κρήτη. Επίσης, όμως, άλλα λιγότερα γνωστά, όπως στη Θεσσαλία, στα Επτάνησα και στο Ανατολικό Αιγαίο, παρουσιάζονται εδώ για πρώτη φορά. Η Μαρία παρουσιάζει όχι μόνο τους τρόπους εργασίας, τα υλικά και τα αντικείμενα της παραγωγής των αγγειοπλαστών, αλλά και την κοινωνική οργάνωση των εργαστηρίων σ’ ένα ιστορικό πλαίσιο. Το κείμενο συνοδεύεται από εξαιρετικά αρχιτεκτονικά σχέδια και φωτογραφικό υλικό.

(από τον πρόλογο της έκδοσης)

Πρόκειται για τα πιάτα της συλλογής της Έφης Κουνουγέρη Μανωλεδάκη, που, είτε ιθαγενή είτε ξενόφερτα, είναι όλα ελληνικού ενδιαφέροντος και χρονολογούνται από το 1670 μέχρι το 1970. Τα πιάτα ανήκουν στη νεότερη κεραμική και μπορούν να καταταγούν σε τρεις ενότητες που τιτλοφορούνται ως εξής:

α. Η μικρασιατική-ισλαμική τεχνοτροπία,
β. Ευρωπαϊκά πιάτα που συνδέθηκαν με την Ελλάδα 
γ. Λαϊκή τέχνη και παράδοση

Η Ελένη Βερναδάκη, με το ογκώδες και καινοτόμο έργο της, ανανέωσε την καλλιτεχνική κεραμική στην Ελλάδα κατά το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, δημιουργώντας εκατοντάδες κεραμικά αντικείμενα-φόρμες, δουλεύοντας πάνω σε αρχιτεκτονικές εφαρμογές της κεραμικής και προεκτείνοντας την έρευνά της στο χειροποίητο καλλιτεχνικό αντικείμενο και σε άλλα υλικά. Στην έκδοση παρουσιάζεται με τρόπο επιστημονικό και σχολιάζεται εξαντλητικά αντιπροσωπευτικό δείγμα έργων από το σύνολο της καλλιτεχνικής της πορείας και καταγράφεται η παρουσία της στην ελληνική εικαστική σκηνή και το εξωτερικό.

Η Ελένη Βερναδάκη αποτελεί εκφραστικό δείγμα μιας ανεξάρτητης και δυναμικής διαλεκτικής πορείας, καθώς σε όλη τη δημιουργική της διαδρομή ερεύνησε τα όρια και την έννοια της κεραμικής τέχνης και του χειροποίητου καλλιτεχνικού αντικειμένου, κατορθώνοντας να υπερβεί τη διάκριση αφενός μεταξύ «υψηλής» και «ελάσσονος» τέχνης και αφετέρου μεταξύ χρηστικού και μη χρηστικού αντικειμένου. Υπό τη διεύθυνσή της το Μορφολογικό Κέντρο Αθηνών-adc (έτος ίδρυσης 1968) αποτέλεσε σημείο αναφοράς και δυναμικό κύτταρο δημιουργίας, προβολής και προώθησης στο κοινό έργων που πρότειναν μιαν εμπνευσμένη συμβίωση του χειροποίητου καλλιτεχνικού αντικειμένου με τη σύγχρονη ζωή.

Σε διεθνές επίπεδο, η Ελένη Βερναδάκη συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους εκ των καλλιτεχνών που ανανέωσαν και εμπλούτισαν το πεδίο που έχουμε συνηθίσει να ονομάζουμε εφαρμοσμένες τέχνες, καθιστώντας το έναν ζωτικό χώρο καλλιτεχνικής δημιουργίας όπου οι συμβατικές ταξινομήσεις των τεχνών φαντάζουν πλέον ξεπερασμένες.