ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Ο παρών τόμος παρουσιάζει σε νεοελληνική απόδοση το έργο του εμβληματικού Ρωμαίου πολιτικού και ρήτορα Κικέρωνα Περί καθηκόντων. Η μετάφραση συνοδεύεται από λεπτομερή εισαγωγή, όπου περιγράφονται η ζωή και η δράση του Κικέρωνα, οι συνθήκες συγγραφής του έργου, το περιεχόμενο και η επίδρασή του σε μεταγενέστερες εποχές. Επίσης στην έκδοση περιλαμβάνονται σχόλια, βιογραφικές πληροφορίες για τα αναφερόμενα πρόσωπα και βιβλιογραφία.

Ο Κικέρων ανελίχθηκε στα ύπατα αξιώματα της ρωμαϊκής δημοκρατίας χάρη στο οξύ πνεύμα του, την εξαιρετική του μόρφωση και το αναμφισβήτητο ρητορικό του ταλέντο. Συμμετείχε ή παρακολούθησε από πολύ κοντά όλα τα μείζονα πολιτικά γεγονότα του 1ου αιώνα π.Χ. Από την προνομιακή οπτική του γωνία μπόρεσε να αντιληφθεί και να αποτιμήσει τις δυνάμεις που κινούσαν τον δημόσιο βίο της εποχής του. Μέσα από το πλούσιο έργο του, που περιλαμβάνει ρητορικούς λόγους, φιλοσοφικές και πολιτικές πραγματείες, υποστήριξε το ιδανικό της humanitas, στο οποίο περιλαμβάνονται όλες οι ανθρωπιστικές αξίες του αρχαίου ελληνικού και ρωμαϊκού κόσμου, όπως η παιδεία, η δικαιοσύνη, η ανδρεία, η ευπρέπεια και η σύνεση. Το φιλοσοφικό έργο του, έχοντας αφομοιώσει τις αρχαίες ελληνικές και ελληνιστικές επιρροές, εν συνεχεία αναπτύσσεται αυτόνομα ως απόκριση στα ρωμαϊκά πράγματα της εποχής του. Εκκινώντας από τη θεωρία, στρέφεται γρήγορα στην πραγματικότητα, υποστηρίζοντας τις θέσεις και τις προτάσεις του συγγραφέα μέσα από αναγνωρίσιμα παραδείγματα.

Το Περί καθηκόντων γράφτηκε υπό τη μορφή επιστολής του Κικέρωνα προς τον μοναχογιό του Μάρκο, είκοσι ενός ετών τότε, ο οποίος σπούδαζε στην Αθήνα. Όπως αναφέρει στο σημείωμά του ο μεταφραστής, το έργο «εκφράζει το φιλοσοφικό απόσταγμα του ελληνορωμαϊκού κόσμου ως προς την έννοια του “πολιτικού ήθους”». Με το έργο αυτό, «ο Κικέρων θέλησε να εκπαιδεύσει ηθικά τα πολιτικώς ενεργά μέλη της κοινωνίας του», ή τουλάχιστον όσους από αυτούς επιθυμούσαν να διατηρηθεί το αρχαίο πολίτευμα της Ρώμης «με την παραδοσιακή ισορροπία ανάμεσα στις εξουσίες της συγκλήτου και του λαού». Η στωική φιλοσοφία και η έννοια του καθήκοντος κατέχουν κεντρική θέση στο πλαίσιο της συλλογιστικής του. Η επίδραση ιδίως του στωικού φιλόσοφου Παναίτιου από τη Ρόδο είναι ευδιάκριτη στο έργο. Ο Κικέρων επιχειρεί να παρουσιάσει την αντιπαράθεση κοινωνικού καθήκοντος και ατομικού συμφέροντος στο πεδίο της πράξης συνθέτοντας ένα έργο στο οποίο έμελλε να ανατρέξουν πολλοί και σημαντικοί στοχαστές τους επόμενους αιώνες.

Τίτλος: Δημήτριος Γούναρης. Πολιτική βιογραφία
Συγγραφέας: Μαριάννα Χριστοπούλου
Έκδοση: Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, Αθήνα 2017
Σελίδες: 413
ISBN: 978-618-5154-12-7
Τιμή στο βιβλιοπωλείο μας: 14,40€






Η παρούσα έκδοση επιχειρεί να παρουσιάσει την πολιτική διαδρομή και δράση του Δημητρίου Γούναρη. Ενός πολιτικού που διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στον δημόσιο βίο από τις αρχές του 20ού αιώνα και συνδέθηκε στην ιστορική μνήμη με τραγικά γεγονότα (Εθνικός Διχασμός, Μικρασιατική καταστροφή, Δίκη των Έξι). Πέρα από τα προφανή, η ανασύνθεση της διαδρομής του Αχαιού πολιτικού φωτίζει όψεις της πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας, και αποκαλύπτει τις μεγάλες εντάσεις που αντιμετώπισε η ελληνική κοινωνία στην πορεία της προς τον εκσυγχρονισμό και την εθνική ολοκλήρωση στις αρχές του 20ού αιώνα.

Η κυρία Έλενα Βενιζέλου. Μια δυναμική προσωπικότητα, μια μορφωμένη γυναίκα, αριστοκρατικής καταγωγής και μεγαλοαστικής ανατροφής, μεγαλωμένη και σπουδαγμένη στην κραταιά Αγγλία του 19ου αιώνα. Γόνος μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες της ελληνικής παροικίας του Λονδίνου, η μοναχοκόρη του Ιωάννη και της Βιργινίας Σκυλίτση κινήθηκε με άνεση στους κοσμικούς κύκλους της τάξης της και στα αριστοκρατικά ευρωπαϊκά σαλόνια, είχε γνωριμίες με πρόσωπα υψηλού κύρους, ταξίδευε με άνεση ανά την Ευρώπη. Ώσπου, κάποτε, συναντήθηκε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και συνέδεσε τη μοίρα της μαζί του, μετά τον γάμο τους το 1921, στα 48 της χρόνια.

Η Ζωή Μητσοτάκη μάς συστήνει την "Ευρωπαία άγνωστη" Έλενα Σκυλίτση-Βενιζέλου, επιχειρώντας να αναδείξει ποια στα αλήθεια ήταν σε ολόκληρη την πορεία της ζωής της: πριν, κατά η διάρκεια και μετά τον γάμο της με τον Βενιζέλο.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η βιβλιοθήκη της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ψαρών αποτελείται από παλαίτυπα κυρίως και από χειρόγραφα βιβλία. Η απαρχή της συγκροτήσεώς της συμπορεύεται με την ίδρυσή της, όμως η καταστροφή της Μονής από τους Τούρκους (1824) προκάλεσε μεταξύ άλλων τον ολοσχερή σχεδόν αφανισμό της. Από το δεύτερο μισό του 19ου αι. λαμβάνει χώρα η ουσιαστική επανασυγκρότηση και ο εντυπωσιακός εμπλουτισμός με συνεχείς προσκτήσεις. Η καθοδική πορεία άρχισε να γίνεται αισθητή από την περίοδο του Μεσοπολέμου, ενώ αποκρυσταλλώθηκε στη δεκαετία του 1970, συμβαδίζοντας αναπόφευκτα με τη συνεχώς φθίνουσα μοναχική παρουσία.

Ο σκοπός του παρόντος πονήματος είναι πολλαπλός. Βασικές επιδιώξεις ήταν η γνωστοποίηση της παρουσίας των βιβλίων, η καταγραφή, η λεπτομερής περιγραφή και η διαφύλαξή τους, η αναλυτική μελέτη και η ερμηνευτική προσέγγιση των παρεχόμενων στοιχείων· επίσης η καλύτερη γνώση και η ευρύτερη σπουδή της κοινωνικής οργάνωσης, δομής και πνευματικής βιοτής τόσο της μοναστικής όσο και της ψαριανής κοινωνίας, ακόμη και της ιστορίας των ατομικών και συλλογικών νοοτροπιών, και τέλος η αναζήτηση και η επαφή με τα εμφαινόμενα πρόσωπα στην ιστορική τους διάσταση.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Η αρχαία φιλοσοφία είναι μεν μία ορισμένη περίοδος της ιστορίας της φιλοσοφίας, είναι όμως και η περίοδος εκείνη στην οποία το πεδίο της φιλοσοφίας, όπως το γνωρίζουμε στο δυτικό κόσμο τουλάχιστον, διαμορφώνεται και κρυσταλλώνεται, τόσο όσον αφορά τα ερωτήματα που τίθενται, αυτά που σήμερα αποκαλούμε φιλοσοφικά ερωτήματα, όσο και τους τρόπους διαχείρισής τους. Η αρχαία φιλοσοφία αποτελεί ωστόσο και ένα αντικείμενο που αφορά όχι μόνο τους έχοντες ειδικά φιλοσοφικά ενδιαφέροντα, αλλά και κάθε μορφωμένο άνθρωπο, στο βαθμό που ένα μεγάλο μέρος του εννοιολογικού μας ορίζοντα συγκροτήθηκε στα έργα και μέσα από τις συζητήσεις των φιλοσόφων της ελληνορρωμαϊκής αρχαιότητας. Ο εννοιολογικός αυτός ορίζοντας διαμόρφωσε με τη σειρά του μια πλειάδα πολιτιστικών και πνευματικών φαινομένων, όπως την πολιτική και επιστημονική μας σκέψη, τον νομικό μας πολιτισμό, τη χριστιανική θεολογία.

Τα κείμενα του τόμου στοχεύουν αφενός να εισαγάγουν τον ενδιαφερόμενο στους βασικούς τομείς της αρχαίας φιλοσοφίας (π.χ. λογική, γνωσιοθεωρία, ηθική), όσο και να διεγείρουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη για ζητήματα κεντρικής σημασίας για την εννοιολογική μας συγκρότηση, όπως είναι η σχέση αισθητού και νοητού, ατομικού και κοινού καλού, λόγου και συναισθήματος, ή της δομής της γνώσης. Τα κεφάλαια του τόμου είναι θεματικά οργανωμένα και είναι γραμμένα από Έλληνες ειδικούς που δραστηριοποιούνται σε ακαδημαϊκά ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το ενδιαφέρον για την καταγραφή και τη συστηματική μελέτη των μοναστηριακών αρχείων της βυζαντινής εποχής, καθώς και για την έκδοση των εγγράφων που περιλαμβάνονται σε αυτά, ανάγεται στα πρώτα έτη του 20ού αιώνα, οπότε είδαν το φως οι πρώτες διπλωματικές εκδόσεις μοναστηριακών εγγράφων (Actes de l' Athos). Ωστόσο, τα έγγραφα της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Πάτμου είχαν τύχει της προσοχής και του ενδιαφέροντος λογίων ήδη κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αι. Η πρώτη απόπειρα απογραφής και μεταγραφής πραγματοποιήθηκε εντός της Μονής από τους Ιωάννη Σακκελίωνα, Ιερόθεο Φλωρίδη και Γρηγόριο Παπάζογλου. Καρπός της εργασίας τους ήταν ο έκτος τόμος της σειράς "Acta et diplomata graeca medii aevi", ο οποίος αντλεί εν πολλοίς από το υλικό και τις παρατηρήσεις που αυτοί έθεσαν στη διάθεση των F. Miklosich και I. Muller.

Η αναστάτωση που προκλήθηκε από τους δύο παγκοσμίους πολέμους δεν επέτρεψε τη συνέχιση του εγχειρήματος της συστηματικής έκδοσης των μοναστηριακών εγγράφων. Το σχετικό ενδιαφέρον ανανεώθηκε κατά τη δεκαετία του 1950. Στο ΙΑ' Διεθνές Συνέδριο Βυζαντινών Σπουδών (1951) αποσαφηνίστηκαν οι αρχές που πρέπει να διέπουν μία διπλωματική έκδοση. Στο πνεύμα των νέων απαιτήσεων που είχαν διαμορφωθεί, ξεκίνησε εκ νέου το εγχείρημα της έκδοσης των αρχείων του Αγίου Όρους μέσα από τη σειρά Archives l'Athos, ενώ εγκαινιάστηκε παράλληλα η συστηματική μελέτη του βυζαντινού Αρχείου της μονής Πάτμου, το οποίο αποτελεί, μαζί με τα Αρχεία των μονών του Αγίου Όρους, το καλύτερα σωζόμενο και πλουσιότερο αρχείο της βυζαντινής περιόδου. Το 1959 το νεοσύστατο τότε Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών (νυν τομέας Βυζαντινών Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών ανέλαβε τη διπλωματική έκδοση των βυζαντινών εγγράφων της Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Οργανώθηκε σειρά ερευνητικών αποστολών στην Πάτμο με σκοπό τη συστηματική μελέτη του βυζαντινού Αρχείου, καθώς και της Βιβλιοθήκης της Μονής. Αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας ήταν η δημοσίευση, το έτος 1980, των Αυτοκρατορικών εγγράφων (Ε. Βρανούση) και των εγγράφων των Δημοσίων Λειτουργών (Μ. Νυσταζοπούλου-Πελεκίδου) σε δύο τόμους αντίστοιχα. Παράλληλα, οι έρευνες συνεργατών του Ινστιτούτου στράφηκαν και προς άλλα τμήματα του πατμιακού Αρχείου. Έτσι, το έτος 2011 δημοσιεύτηκαν οι επιτομές των πρώτων 22 φακέλλων οθωμανικών εγγράφων (N. Vatin - G. Veinstein - E. Zachariadou).

Ο παρών τρίτος τόμος των Βυζαντινών Έγγραφων, τον οποίο ετοίμασε η κυρία Μαρία Γερολυμάτου, Διευθύντρια Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών, περιλαμβάνει τα Πατριαρχικά έγγραφα και εντάσσεται στο ίδιο μακρόπνοο πρόγραμμα του Ινστιτούτου. Τα έγγραφα που εκδίδονται σε αυτόν έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη Διπλωματική επιστήμη, καθώς ορισμένα από αυτά αποτελούν τα παλαιότερα σωζόμενα πρωτότυπα πατριαρχικά έγγραφα. Ταυτόχρονα, συμβάλλουν στη μελέτη των σχέσεων της Μονής με το πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και με γειτονικές επισκοπές και μητροπόλεις από τον 11ο έως τον πρώιμο 16ο αιώνα. Παράλληλα, θίγουν θέματα που αφορούν στη διοίκηση και την οικονομία του Βυζαντίου. Η εκτενής ιστορική Εισαγωγή, η οποία προηγείται της διπλωματικής έκδοσης, αξιοποιεί αυτές τις πληροφορίες και συμβάλλει στη διαμόρφωση εικόνας όχι μόνο για την ιστορία της ίδιας της Μονής, αλλά και ευρύτερα του νοτιοανατολικού Αιγαίου κατά τον 13ο-15ο αιώνα, εποχή για την οποία οι διαθέσιμες μαρτυρίες είναι λιγοστές. Με την έκδοση του τετάρτου τόμου, ο οποίος θα περιέχει τα Ιδιωτικά έγγραφα της βυζαντινής περιόδου, το Ινστιτούτο θα ολοκληρώσει το πρόγραμμα της έκδοσης του βυζαντινού Αρχείου της μονής Πάτμου.

Ταξιάρχης Γ. Κόλιας

(από τον πρόλογο)

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικές θέσεις με τεράστια απήχηση στο ευρύ κοινό και τροφοδότησαν κρατικές πολιτικές για τη βελτίωση της φυλετικής ποιότητας σε πολλές χώρες, πριν γνωρίσουν τη διεθνή απόρριψη μετά τη σύνδεσή τους με τα εγκλήματα του ναζισμού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τα κείμενα του τόμου συνιστούν μια πρώτη προσπάθεια να μελετηθεί η διάχυση των φυλετικών θεωριών στην Ελλάδα και τα πολλαπλά νοήματα που παίρνει στον χρόνο η έννοια της φυλής: Ιχνηλατούν εξίσου τις διαδρομές μέσα από τις οποίες διαδόθηκαν οι φυλετικές θεωρίες όσο και τις προσαρμογές τους στα ελληνικά ζητούμενα, από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα· δείχνουν πώς οι φυλετικές θεωρίες επέδρασαν στη διαμόρφωση νέων εξειδικεύσεων στο ελληνικό πανεπιστήμιο, τροφοδότησαν επιστημονικές και επαγγελματικές αντιπαραθέσεις και στήριξαν επιστημονικές προτάσεις για την υιοθέτηση ευγονικών πολιτικών· διερευνούν πώς ενσωματώνονται φυλετικές θεωρίες ή εκλαϊκευτικές εκδοχές τους σε πολιτικές ιδεολογίες κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και πώς χρησιμοποιούνται στην προώθηση εθνικών πολιτικών· ανιχνεύουν επίσης στοιχεία της διάχυσης των φυλετικών θεωριών σε λογοτεχνικά κείμενα ή σε κριτικούς, ιστορικούς και θεωρητικούς της τέχνης· τέλος, εξετάζουν επιβιώσεις των φυλετικών θεωριών σε σημερινές εκδοχές της διαπλοκής του εθνικισμού με τον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό, όπως αποτυπώνονται στον νομικό, επιστημονικό, λαϊκιστικό ή θρησκευτικό λόγο.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)