ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Από τα πιο κεντρικά γεγονότα της Επανάστασης, η περίφημη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου άρχισε τον Απρίλη του 1825 και έληξε στις 11 Απριλίου 1826 (ξημερώνοντας η Κυριακή των Βαΐων) με την ηρωική Έξοδο της φρουράς και τις σφαγές και τις αιχμαλωσίες όσων παρέμειναν (άρρωστοι και πληγωμένοι στρατιώτες, γυναίκες, γέροντες, παιδιά).

«Άρχισα τα παρόντα σημειώματα από τους 1832 Νοεμβρίου 15», σημειώνει ο Νικόλαος Κασομούλης (1795-1872)· η αφήγηση των όσων έζησε μέσα στο πολιορκημένο Μεσολόγγι αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα απομνημονεύματα αγωνιστή, και σίγουρα ένα κείμενο όπου η προσωπική εμπειρία αποτυπώθηκε με τον αμεσότερο και γνησιότερο τρόπο. Το αγωνιστικό ήθος και οι αρνητικές συμπεριφορές, η καθημερινότητα και οι συγκρούσεις, οι βρισιές και τα αστεία που εξακόντιζαν οι πολιορκημένοι στους πολιορκητές και αντίστροφα, οι προσπάθειες του Κιουταχή και του Ιμπραΐμ να πετύχουν κάποια συνθηκολόγηση, η αγωνία των πολιορκημένων μήπως δεν φανούν τα υδραίικα ή τα σπετσιώτικα καράβια, οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στους Σουλιώτες και τους Ρουμελιώτες, οι κανονιές και οι αδιάκοπες επισκευές του τείχους.

Ο Κασομούλης διαθέτει το χάρισμα της αφήγησης και, παρά την ένταση των όσων έζησε μέρα με τη μέρα, τόσους μήνες, κατόρθωσε να εικονογραφήσει αντικειμενικά και ψύχραιμα και τα πράγματα και τα πρόσωπα.

Τα επιλεγόμενα του Αλέξη Πολίτη επιδιώκουν να εισχωρήσουν στις φανερές αλλά και στις πιο δυσδιάκριτες πτυχές της αφήγησης και της ιδεολογίας του κειμένου, να σχολιάσουν και να συμπληρώσουν τα περιστατικά, να παρουσιάσουν τον τόπο, το ίδιο το Μεσολόγγι και την ευρύτερη περιοχή. Επικεντρώνονται στο κεντρικό, ίσως, διακύβευμα της πολιορκίας – και, βέβαια, της Επανάστασης. Πώς δηλαδή, μέσα από ποιες διαδικασίες αναπτύχθηκε ή κατά καιρούς συμπτύχθηκε η νεωτερική αίσθηση του συλλογικού «εμείς», μ’ άλλα λόγια η νεοελληνική εθνική συνείδηση.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Μόλις άνθησε ο Άρης στην Ελλάδα, άνθησε μαζί του κι η γλυκιά Μούσα, έγραφε στα 1888 ο Παλαμάς, συνδέοντας τον Σολωμό με τον Κάλβο. Δεν ήταν μόνοι τους οι δύο κορυφαίοι· πλάι τους βρέθηκαν κι αρκετοί άλλοι, που αμέσως μετά το ξέσπασμα του Αγώνα ένιωσαν πως κάτι έπρεπε ν’ αλλάξει στο ποιητικό τοπίο. Στα χρόνια της Επανάστασης προσέχτηκαν και εκδόθηκαν όχι όμως από Έλληνα και τα τραγούδια του αγράμματου λαού. Παράλληλα με τη λογοτεχνία άνθησε και η σκέψη. Οδηγός κι εδώ ένας κορυφαίος, ο Κοραής· η νεωτερικότητα εισβάλλει στον ελληνικό χώρο την ίδια στιγμή που οι άνθρωποι πολεμάνε να διατηρήσουν την ελευθερία που κέρδισαν γρήγορα το 1821, μα έπρεπε και να την κρατήσουν ζωντανή. Από τα τυπογραφικά μηχανήματα που στέλνουν οι Φιλέλληνες στη Ρούμελη, την Πελοπόννησο, τα νησιά, βγαίνουν εφημερίδες, πολιτικά φυλλάδια και βιβλία, όλα προσανατολισμένα προς τις ευρωπαϊκές αξίες: την αδέσμευτη σκέψη, τα δημοκρατικά ιδεώδη, την απόλυτη ελευθεροτυπία. Τα περισσότερα, μεταφρασμένα έργα των μεγάλων δασκάλων του Διαφωτισμού, αλλά κοντά τους και ορισμένα πρωτότυπα. Ωστόσο η εκρηκτική δυναμική δεν επέζησε, ο Σολωμός και ο Κάλβος σώπασαν, τα καινούρια μονοπάτια έσβησαν, και η επανεκκίνηση που δοκίμασαν στα 1830 ο Παναγιώτης Σούτσος και ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής δεν είχε συνέχεια. Η παράδοση της Επανάστασης στάθηκε η υποδομή της καινούριας ορμής που έφερε η γενιά του 1880.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)