ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Το βιβλίο αυτό αποτελεί την προσωπική μαρτυρία του συγγραφέα για τη δικτατορία των συνταγματαρχών και την αντίσταση. Ο Σωτήρης Βαλντέν έζησε την περίοδο της δικτατορίας ως μαθητής στην Αθήνα και στη συνέχεια ως φοιτητής στη Σουηδία και το Παρίσι, με πολλά ταξίδια, νόμιμα και παράνομα, στην Ελλάδα. Οργανώθηκε γρήγορα στην αντίσταση στις γραμμές της ανανεωτικής Αριστεράς και αργότερα ήταν ο σύνδεσμος της Κομμουνιστικής Οργάνωσης Σπουδαστών (ΚΟΣ) του ΚΚΕ (εσωτερικού) και του Ρήγα Φεραίου με την ηγεσία του Κόμματος στο εξωτερικό.

Ο Βαλντέν αφηγείται την ένταξή του στον Ρ.Φ. και την Αριστερά, την αντίσταση στο Κολλέγιο Αθηνών, την αντιδικτατορική δράση στη Σουηδία και την Ελλάδα κατά τις διαμονές του στη χώρα. Θίγονται θέματα όπως οι "δυναμικές ενέργειες", η δράση των φιλελεύθερων αστών, η "φιλελευθεροποίηση" του δικτατορικού καθεστώτος και η "νόμιμη" αντίσταση, οι εσωτερικές διαμάχες στην ανανεωτική Αριστερά, το κίνημα αλληλεγγύης και το φοιτητικό κίνημα στο εξωτερικό, καθώς και το κλίμα στην Ευρώπη μετά τον Μάη του '68. Παρουσιάζεται λεπτομερειακά η ιστορία της ΚΟΣ και του επανιδρυμένου Ρήγα Φεραίου την περίοδο της ανάπτυξης του φοιτητικού κινήματος. Δημοσιεύονται επίσης όλες οι αποφάσεις της ΚΟΣ και του Ρ.Φ., επιλεγμένα άρθρα από τον Θούριο (όργανο του Ρ.Φ.) τα έτη 1972-1974 καθώς και πίνακας με τα ονόματα των Ρηγάδων και των Ρηγιτισσών αυτής της περιόδου.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η αποτύπωση της δράσης του ΕΔΕΣ – της μεγαλύτερης αντιστασιακής οργάνωσης μετά το ΕΑΜ.

Η δράση του ΕΔΕΣ, της μεγαλύτερης μη αριστερής αντιστασιακής οργάνωσης στην περίοδο της Κατοχής, εμφανιζόταν μεταπολιτευτικά να απασχολεί εντελώς περιστασιακά την ιστορική επιστήμη, κυρίως σε συνάρτηση προς την αντίστοιχη του ΕΑΜ. Η εξέταση της συγκρότησης και ανάπτυξής του μπορεί να συνεισφέρει στην κατανόηση των τομών και των ρήξεων που χαρακτήρισαν αυτή την περίοδο και στην ανανέωση της ευρύτερης συζήτησης για τον κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας στην κρίσιμη δεκαετία 1940-50.

Στο βιβλίο αυτό, που αναλαμβάνει την επισκόπηση της ιστοριογραφικής παραγωγής γύρω από τον ΕΔΕΣ, αναλύεται αρχικά η δράση της οργάνωσης την περίοδο 1941-45, με ιδιαίτερη έμφαση στο αντάρτικο της Ηπείρου και στο ρόλο του Ναπολέοντα Ζέρβα. Στη συνέχεια εξετάζεται η αποτύπωση αυτής της δράσης στα γραπτά των διαφόρων πρωταγωνιστών της περιόδου, αλλά και στην όλη συζήτηση για τη δεκαετία 1940-50. Τέλος, επισημαίνονται ορισμένα ζητήματα που μπορεί να αποτελέσουν ερευνητικές προκλήσεις για όποιους κοινωνικούς επιστήμονες θελήσουν να εγκύψουν στο μέλλον στην ιστορία του ΕΔΕΣ.

Η διαχείριση του ναζιστικού παρελθόντος, οι πανταχόθεν αποσιωπήσεις, η μνήμη του Ολοκαυτώματος, η υποβάθμιση του δωσιλογισμού, οι συνεχιζόμενες ιστοριογραφικές διαμάχες για την περίοδο αποτελούν ορισμένες μόνο από τις θεματικές που προσεγγίζονται στον ανά χείρας τόμο. Στα άρθρα που εμπεριέχει,  διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων ιστορικών, κυριαρχεί η κριτική στάση απέναντι σε μύθους, σιωπές και διαστρεβλώσεις που σφράγιζαν τις επίσημες πολιτικές μνήμης εντός και εκτός Ελλάδας. Η αντίσταση, ο δωσιλογισμός, οι συλλογικές μνήμες αναδεικνύονται μέσα από νέες αναγνώσεις, εννοιολογήσεις και προσεγγίσεις, ως πολυδιάστατα κοινωνικά φαινόμενα.

Στον παρόντα τόμο, που αφιερώνεται στον Χάγκεν Φλάισερ, ερευνητή και δάσκαλο με μακρά και εξέχουσα θητεία σε αυτά τα θέματα, διαφαίνεται ότι το άβολο αυτό παρελθόν αποδεικνύεται ιδιαίτερα «σκληρό για να πεθάνει», καθώς αναβιώνει πολλαπλώς, ρίχνοντας τη βαριά σκιά του στο σήμερα και στο αύριο της χώρας.