ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Διατρέχοντας την πολιτική ιστορία τεσσάρων δεκαετιών, ο συγγραφέας διερευνά, πίσω από τις στερεότυπες εντυπώσεις, ερωτήματα όπως τα παρακάτω: Πώς σχετίζεται η τεχνοκρατικοποίηση της πολιτικής με την οικονομική παγκοσμιοποίηση; Είναι κατ’ ανάγκην οι τεχνοκράτες εκφραστές του νεοφιλελευθερισμού; Έχει σχέση η συμμετοχή τους στη διαμόρφωση της οικονομικής πολιτικής με την υποχώρηση της πολιτικής και της δημοκρατίας;

Στις σελίδες του βιβλίου ο αναγνώστης θα βρει μια πρωτότυπη κοινωνιολογική μελέτη των τεχνοκρατών/τεχνοπολιτικών της ελληνικής οικονομικής πολιτικής. Από τον Γ. Αρσένη μέχρι τον Γ. Αλογοσκούφη, τον Γ. Στουρνάρα, τον Γ. Βαρουφάκη και πολλούς άλλους, αναλύονται οι σταδιοδρομίες, τα δίκτυα και οι στρατηγικές όσων συνέβαλαν καθοριστικά σε αυτή την πολιτική ως υπουργοί, σύμβουλοι, ειδήμονες και διοικητές τραπεζών και σκιαγραφούνται οι ετερόδοξοι τεχνοκράτες, οι φιλοευρωπαίοι τεχνοπολιτικοί, τα στελέχη νεοφιλελεύθερων δεξαμενών σκέψης και οι αριστεροί πανεπιστημιακοί που συνθέτουν το ανταγωνιστικό πεδίο μιας κοσμοπολίτικης πολιτικο-επαγγελματικής ελίτ.

(Παρουσίαση του εκδότη)

Το ειδοποιό στοιχείο όλων των φιλοσοφιών που εξετάζονται –στους δρόμους που άνοιξαν ο Χούσερλ και ο Χάιντεγκερ, και με μια καταγωγή, αναδρομικά διαπιστωμένη, από τον πυρετώδη στοχασμό τού Κίρκεγκωρ ή και του Νίτσε– είναι η στροφή τού φακού στον αόρατο «διά γυμνού οφθαλμού» μικρόκοσμο του βιώματος, τόπο μια ευπαθούς εσωτερικότητας που κινδυνεύει να καταπατηθεί από την ερπύστρια της «προόδου».

Ωστόσο, το βαθύτερο ενοποιητικό νήμα πίσω από τις τεράστιες κατά τ’ άλλα διαφορές αυτών των φιλοσοφιών φαίνεται ίσως ακόμη καθαρότερα αν το προσδιορίσουμε αρνητικά, εντοπίζοντας εκείνο στο οποίο από κοινού αντιπαρατέθηκαν. Αυτός ο κοινός πολεμικός στόχος είναι (διατυπωμένος στη μαρξιστική γλώσσα που χρησιμοποιούσε ο Λούκατς) το φαινόμενο της πραγμοποίησης: έχουμε λοιπόν μια εξέγερση κατά του «αντικειμενισμού», κραυγή διαμαρτυρίας μιας υποκειμενικότητας πολιορκημένης από τον χαλύβδινο μηχανισμό τής αναπαραγωγής τού εμπορεύματος, από τους γραφειοκρατικούς πολιτικούς σχηματισμούς στην εποχή τής μονοπωλιακής συγκέντρωσης του κεφαλαίου και από το πνεύμα μιας ραγδαία αναπτυσσόμενης, επιθετικής τεχνοεπιστήμης – μιας υποκειμενικότητας δηλαδή που κινδυνεύει η ίδια να απολιθωθεί σε αντικείμενο, πράγμα ανάμεσα σε πράγματα, και σε αυτό ακριβώς αντιστέκεται.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Με έμφαση στην επιθυμία των ανθρώπων να «δουν» και να «βιώσουν» το παρελθόν, η μελέτη αξιοποιεί ένα μεγάλο εύρος πηγών, όπως ελαιογραφίες, λιθογραφίες, φωτογραφίες, μνημεία (ανδριάντες, προτομές, μνημεία πεσόντων), τελετές μνήμης και εθνικές επετείους, σκηνοθετημένα ιστορικά δρώμενα, tableaux vivants, αναβιώσεις αρχαίου δράματος και αρχαίων εθίμων, παρελάσεις και λαϊκά εμπορικά θεάματα. Η δραματοποίηση της ιστορίας και η ενσυναίσθηση, η επιδίωξη της αυθεντικότητας μέσω της αληθοφάνειας και εν τέλει η παραπλάνηση και η ψευδαίσθηση προσεγγίζονται ως στοιχεία μιας νεωτερικής ιστορικής συνείδησης που αναδύεται σχεδόν ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Ξεκινώντας από το 1821, γενέθλια πράξη του σύγχρονου ελληνικού κράτους, και φθάνοντας στο 1930, όταν γιορτάζεται η επέτειος των πρώτων εκατό χρόνων ανεξαρτησίας, το βιβλίο αυτό αναλύει τις πολιτισμικές πρακτικές μέσω των οποίων αναπαριστάνεται, σκηνοθετείται, επιτελείται και «καταναλώνεται» το παρελθόν στον δημόσιο χώρο. Πρόκειται για μια κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της μνήμης κατά τον πρώτο κρίσιμο αιώνα του ελληνικού κράτους, όταν διαμορφώνεται ο Κανόνας της ιστορικής μνήμης που ορίζει και στηρίζει την εθνική ταυτότητα. Ο τρόπος που θυμόμαστε σήμερα την Ελληνική Επανάσταση, το πάνθεον των ηρωικών μορφών, η σχέση αρχαίας και νέας Ελλάδας και η θέση του Βυζαντίου συνδέονται με τόπους μνήμης, υλικούς και συμβολικούς, που οικοδομήθηκαν εκείνη την εποχή.

(Από την παρουσίαση του βιβλίου)

Για να συνεννοηθούμε, χωρίζουμε σχηματικά με σαφή όρια το σώμα από την ψυχή, το ασυνείδητο από το συνειδητό, την ψυχική από την κοινωνική πραγματικότητα, το μέσα από το έξω, το πριν από το μετά. Καθένα από αυτά έχει την δική του οργάνωση, γλώσσα και ταυτότητα. Εντούτοις, με μυστήριους τρόπους, με ενδιάμεσες άγνωστες σε μας μορφές, συνδέονται αυτοί οι χώροι μεταξύ τους. Στην πραγματικότητα υπάρχουν σύνορα όπου λειτουργούμε με θετικές ικανότητες (γνωρίζουμε και δρούμε με βεβαιότητες, όρια, και σαφείς διαφορές), αλλά και αρνητικές ικανότητες (αντέχουμε αβεβαιότητες, αμφισημίες και αντιφάσεις). Αυτά τα σύνορα μέσα στον πολιτισμό δημιουργούν χώρους δημιουργικότητας, με την οποία αγωνιζόμαστε να αντιμετωπίσουμε τα βαθιά ρήγματα που φυσικά υπάρχουν μέσα στις κοινότητες. Διασχίζοντας τα σύνορα από τον ένα κόσμο στον άλλο, πάντα μένει το αμετάφραστο του βιώματος, το άγνωστο, το άμορφο, το διφορούμενο, το παράδοξο· οι λόγοι δηλαδή για να συνεχίσουμε να επενδύουμε και να ανακαλύπτουμε νέες όψεις του αντικειμένου που αγαπάμε, μισούμε και θέλουμε να γνωρίσουμε.

Από το παραμύθι και το παιχνίδι μέχρι τη λογοτεχνία και την τέχνη, από τον Σολωμό και τον Παπαδιαμάντη μέχρι τη Ρέα Γαλανάκη και τον Παντελή Βούλγαρη, η ψυχαναλυτική ματιά και σκέψη του Σωτήρη Μανωλόπουλου μας εισάγει στον αινιγματικό κόσμο της Τρίτης πραγματικότητας.

1942-1952. Κορίτσια σε καταυλισμούς στη Μέση Ανατολή. Χριστιανές και Εβραιοπούλες σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Κορίτσια της Κατοχής, που το τίμημα για την αντιστασιακή τους δράση είναι ο εγκλεισμός στο Στρατόπεδο Χαϊδαρίου ή σε άλλους χώρους κράτησης διάσπαρτους στην ελληνική επικράτεια. Κατόπιν, μπλεγμένα στα δίχτυα της εμφύλιας έριδας, νεαρά κορίτσια ακόμα και παιδιά φυλακισμένα, κυρίως στου «Αβέρωφ». Παράλληλα, οι εξορίες στη Χίο, στο Τρίκερι και στη μαρτυρική Μακρόνησο σε μια προσπάθεια για «αναμόρφωση». Κι από το 1947 και ύστερα, παιδάκια που στέλνονται μακριά από τα σπίτια τους, στις Παιδοπόλεις της Ελλάδας και στις Παιδικές Στέγες των Λαϊκών Δημοκρατιών με σκοπό, πρωταρχικά, να σωθούν από τη δίνη του πολέμου.

(από την παρουσίαση του εκδότη)