Γιαννούλης Χαλεπάς. Προσωπικές σχέσεις και μελέτη στο έργο του.
Ασπασία Παπαδοπεράκη

Επιμέλεια κειμένων: Ηλίας Καφάογλου
Ασπασία Παπαδοπεράκη και Εκδόσεις του Φοίνικα, Αθήνα 2019 
ISBN:978-960-6849-77-0
Τιμή: 15,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 13,50€


Οι συμπτώσεις με το έργο του Γιαννούλη Χαλεπά και των δωρεών που αξιώθηκα από αυτές με οδήγησαν να επαγρυπνώ, αφοσιωμένη για την ανάγκη μιας αποκαλυπτικής μελέτης στο έργο του.

Καθοριστική υπήρξε η προτροπή του Στρατή Δούκα στο βιβλίο του Ο βίος ενός αγίου, όπου στο δεύτερο μέρος του, "Το έργο του Χαλεπά και τα προβλήματά του (αισθητικό δοκίμιο)", διαβάζουμε: "Η αισθητική χαρά και κατανόηση της πανάκριβης σημασίας του έργου του μέλλει ν' αποτελέσει υπόθεση της επόμενης και μεθεπόμενης καλλιτεχνικής γενεάς [...] θα μπορούσε βάσιμα να ειπωθεί πως βρέθηκε στην πρωτοπορία δύο συνεχόμενων καλλιτεχνικών αιώνων, του 19ου και 20ού, κι αποτελεί μαζί με την παγκοσμιώτερη τούτη σημασία του, τον μοναδικό κρίκο για όλους τους χαμένους ελληνικούς αιώνες".

Η προτροπή αυτή σηματοδοτεί σήμερα και την καθυστέρηση των εις βάθος απαντήσεων σε ερωτήματα για το έργο και τη ζωή του Χαλεπά, οι οποίες θα μας ήταν χρήσιμες, ώστε να έχουμε συνείδηση των δυνατοτήτων μας και της παράδοσής μας, από την αρχαιότητα έως σήμερα.

Δεχόμουν μες επιφύλαξη τις πρώτες προσεγγίσεις. Σχεδόν πενήντα χρόνια πηγαινοερχόμουν σε σκέψεις, ώστε να ξεπεράσω τις αμφισβητήσεις μου, να γνωρίσω τις τρέχουσες μελέτες έως σήμερα για τον Χαλεπά και να βεβαιωθώ για την ανάγκη παρουσίας των απόψεών μου. [....]

Από το κεφάλαιο Γιαννούλης Χαλεπάς. Προσέγγιση στη ζωή και το έργο του, της Ασπασίας Παπαδοπεράκη

Ημέρες Τέχνης στην Ελλάδα #9. 
Days of Art in Greece #9 

Γλώσσα: Ελληνικά, Αγγλικά
Μετάφραση: Στέλλα Ραπτοπούλου
Φθινόπωρο - Χειμώνας 2018
ISSN: 2241-9942
Τιμή: 12,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 10,80€


Η δίγλωσση εξαμηνιαία έκδοση Days of Art in Greece συστηματικά ασχολείται με θέματα ανθρωπιστικών σπουδών και με την ιστορία των γραμμάτων και των τεχνών στη χώρα μας από την αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας. Παρουσιάζει δοκιμιακά άρθρα για την εκπαίδευση, την αρχιτεκτονική, τη λαογραφία, την ιστορία, την αρχαιολογία. Προβάλλει επισκέψιμους χώρους τέχνης, πινακοθήκες, μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, ενάλια αρχαιολογία, προσκυνηματικούς προορισμούς.

Στην ύλη του 9ου τεύχους ανάμεσα σε άλλα φιλοξενούνται τα παρακάτω άρθρα και αφιερώματα:

    -Συνέντευξη με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη, Πρόεδρο του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Ο θησαυρός του τόπου.
    -Βιβλίο ψηφιακό ή επί χάρτου; Οι εξελίξεις και το μέλλον της ποιοτικής ανάγνωσης
    -Συνέντευξη με τον εκδότη Γιώργο Δαρδανό. Επίτιμο Πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών.
    -Ο Δαίδαλος επιστρέφει: Αθήνα «Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας 2018». Σύγχρονη και πολυμήχανη.
    -Ο τυφλωμένος παρατηρητής. Ο Κλάιστ και ο «Μοναχός πλάι στη θάλασσα» του Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ. Κριτική στον Καντ.
    -2019 - Έτος Σκαλκώτα. Ο μεγάλος Έλληνας.
    -Ο Αλέκος Φασιανός στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας. Παρισινές τάσεις με ελληνική ματιά.
    -Ο αθλητικός τουρισμός στην Ελλάδα. Ατομική προσπάθεια και συλλογικό όφελος.

Από την παρουσίαση του εκδότη

Ernst Curtius. Το ταξίδι του νόστου στην Ελλάδα 1837-1840
Αλέξανδρος Παπαγεωργίου-Βενετάς

Εκδόσεις Καπόν, Αθήνα, 2019
ISBN: 978-618-5209-50-6
Τιμή: 14,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 12,60€

Το σουλτανικό χαρέμι. Γυναίκες και εξουσία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Leslie P. Peirce

Μετάφραση: Άννα Πλατάκη
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2018,614 σελ.
ISBN: 978-960-250-708-7
Τιμή: 37,10 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 27,83€



Ο δυτικός κόσμος κατατρύχεται ανέκαθεν από μια αρχαία άλλα κραταιή έμμονή με τη σεξουαλικότητα της ισλαμικής κοινωνίας. Κυρίαρχο σύμβολο στους μύθους που έχει εξυφάνει η Δύση για τη φιληδονία των μουσουλμάνων είναι το χαρέμι. Προκατειλημμένη από τις δικές της μορφές απόλυτης μοναρχίας, η Ευρώπη έπλασε ένα μύθο ανατολίτικης τυραννίας, εντοπίζοντας την πεμπτουσία της στο χαρέμι του σουλτάνου. Το οργιαστικό σεξ έγινε συνώνυμο της φαύλης εξουσίας.
Οι Ευρωπαίοι δικαίως είδαν το χαρέμι ως κεντρική αρένα της πολιτικής. Η θεμελιώδης όμως δυναμική του χαρεμιού δεν ήταν το σεξ, αλλά οι ενδοοικογενειακοί μηχανισμοί εξουσίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το σεξ (η ερωτική επιθυμία, η ερωτική πράξη) δεν ήταν κινητήρια δύναμη μέσα στο σουλτανικό χαρέμι· ήταν όμως απλώς μία από τις πολλές δυνάμεις, και μάλιστα όχι ιδιαίτερα σημαντική.
Το σεξ για τον οθωμανό σουλτάνο, όπως άλλωστε για κάθε κληρονομικό μονάρχη, δεν θα μπορούσε να είναι καθαρή απόλαυση, διότι είχε βαρύνουσα πολιτική σημασία. Τα επακόλουθά του (ή τεκνοποίηση) επηρέαζαν τη διαδοχή στο θρόνο, δηλαδή την ίδια τη συνέχιση της δυναστείας· δεν ήταν λοιπόν κάτι που θα το άφηναν στην τύχη. Το σεξ
στο σουλτανικό χαρέμι διεπόταν κατ’ ανάγκη από κανόνες, και η δομή του χαρεμιού αποσκοπούσε εν μέρει να διαμορφώνει, και άρα να ελέγχει, το προϊόν της σεξουαλικής δραστηριότητας του σουλτάνου. Οι ερωτικές σχέσεις του σουλτάνου με επίλεκτες γυναίκες από το χαρέμι εντάσσονταν σε μια περίπλοκη πολιτική δυναστικής αναπαραγωγής. Το γεγονός αυτό αντικρούει την απλοϊκή αλλά ακατάλυτη αντίληψη ότι οι γυναίκες του χαρεμιού αποκτούσαν ισχύ σαγηνεύοντας τους σουλτάνους με τα θέλγητρά τους. Στην πραγματικότητα, η εξουσία τους εκπορευόταν από πολλές πηγές, που δεν εξαντλούνταν στη σουλτανική κλίνη.

Από την Εισαγωγή του βιβλίου


Η ΛΕΣΛΗ Π. ΠΗΡΣ είναι καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, όπου κατέχει την έδρα Σίλβερ. Το συγγραφικό έργο και η διδασκαλία της εστιάζονται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με έμφαση στις αρχές της νεωτερικής περιόδου. Ένα νήμα που διατρέχει όλο της το έργο είναι οι τρόποι με τους οποίους συμμετέχουν σε ποικίλες συνθήκες και αλληλεπιδρούν άντρες και γυναίκες. Το Σουλτανικό χαρέμι είναι το πρώτο της βιβλίο, το οποίο κυκλοφορεί αδιαλείπτως επί 25 χρόνια και για το οποίο είχε κερδίσει το Βραβείο M.F. Köprülü της Ένωσης Οθωμανικών και Τουρκικών Σπουδών. Σ’ αυτό διερευνά τις διακυμάνσεις της σουλτανικής πολιτικής βάζοντας το σουλτανικό χαρέμι στο κέντρο της μελέτης. Στο δεύτερο βιβλίο της (Morality Tales: Law and Gender in the Ottoman Court of Aintab) εξετάζει όψεις του νόμου και της κοινωνίας σε μια επαρχιακή αυλή, μελετώντας τις γυναίκες και τα διδάγματα που αντλούνται από αυτές για την κοινότητα και για τη δυναμική της αυτοκρατορίας. Άλλα θέματα των κειμένων της είναι η τιμή και η σεξουαλικότητα, η πολιτική των οθωμανικών επαρχιών, η απαγωγή και η αιχμαλωσία, η δουλεία και η δημιουργία οικογένειας. Το τελευταίο της βιβλίο (Empress of the East: How a European Slave Girl Became Queen of the Ottoman Empire) είναι αφιερωμένο στη Χιουρέμ, την παλλακίδα και έπειτα σύζυγο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς.

Το φύλο στην ιστορία: αποτιμήσεις και παραδείγματα
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια: Γλαύκη Γκότση, Ανδρονίκη Διαλέτη, Ελένη Φουρναράκη
Ασίνη 2015, 376 σελ.
ISBN: 978-618-80872-9-3
Τιμή: 21,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 16,00


Ο τόμος επιχειρεί να αποτυπώσει βασικές όψεις και κύριους ερευνητικούς προσανατολισμούς της ιστορίας των γυναικών και του φύλου, όπως έχει διαμορφωθεί στον ελληνικό χώρο, ενώ, παράλληλα, επιδιώκει να συζητήσει το φύλο ως κατηγορία ιστορικής ανάλυσης σε σχέση με τις διεθνείς ιστοριογραφικές τάσεις. Τα κείμενα που περιέχονται στον τόμο άλλοτε κινούνται στο πλαίσιο των ιστοριογραφικών αποτιμήσεων, αναδεικνύοντας ζητήματα ευρύτερου μεθοδολογικού και επιστημολογικού ενδιαφέροντος, και άλλοτε επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα παραδείγματα από την ελληνική ιστορία, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό της σχετικής ιστοριογραφίας με την ανάδειξη καινούριων θεμάτων ή τη διατύπωση νέων ερευνητικών ερωτημάτων. Η ιστορία των γυναικών και του φύλου και η φεμινιστική οπτική στην ιστοριογραφία διαπλέκονται εδώ με μια σειρά ζητημάτων όπως η εκπαίδευση, η εργασία, η οικογένεια, η πολιτική, οι ανδρισμοί και οι θηλυκότητες, η τέχνη, το σώμα, ο αθλητισμός, η σεξουαλικότητα και ο χώρος. Ο τόμος απευθύνεται τόσο στην ακαδημαϊκή κοινότητα όσο και στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, με την προσδοκία να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον στη χώρα μας για περαιτέρω έρευνα και εμβάθυνση σε θέματα που αφορούν το φύλο στην ιστορία.

Ευγενή παχύδερμα και πάσχοντες εργάτες. Επίκαιρες ιστορίες από τις αρχές του 20ού αι.
Νίκος Ποταμιάνος
Ασίνη 2016, 188 σελ.
ISBN: 978-618-82026-9-6
Τιμή: 10,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 8,00 €



Το βιβλίο αυτό αποτελείται από άρθρα και ομιλίες που γράφτηκαν σύμφωνα με τους κανόνες της ιστορικής επιστήμης μεν, αλλά και με τη φιλοδοξία να αποτελέσουν παρεμβάσεις σε σημερινές συζητήσεις για τον ρατσισμό, την κατεδάφιση του κοινωνικού κράτους, την αναβίωση του φασισμού, την έννοια του λαϊκισμού, τις ρυθμίσεις της αγοράς, το έθνος και τον εθνικισμό. Τα θέματα που θίγονται περιλαμβάνουν:την καθιέρωση της κυριακάτικης αργίας και της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων στα 1909-11τον ορισμό της έννοιας του «λαϊκισμού» και τη χρήση της για την ερμηνεία της συνεργασίας δεξιών και αριστερών ριζοσπαστών στα 1909-10τη νομοθεσία ενάντια στην «αισχροκέρδεια» απ’ το 1916 κ.ε.τις συγκρούσεις στο εσωτερικό της εργατικής τάξης και το αίτημα «εθνικής προτίμησης» των ντόπιων έναντι των προσφύγων στα 1914-16 τις αντιλήψεις για το έθνος και τον διεθνισμό των πρώτων Ελλήνων σοσιαλιστών τον φασισμό στη μεσοπολεμική Ελλάδα. Περιλαμβάνονται, επίσης, κείμενα και ομιλίες σχετικά με τις σχολικές γιορτές της 28ης Οκτωβρίου, της 25ης Μαρτίου και του Πολυτεχνείου, οι οποίες δίνουν πάντα την ευκαιρία να αναφερθεί κανείς σε επίκαιρα ζητήματα.

Η εποχή του Διαστήματος. Ηλεκτρική και ηλεκτρονική τέχνη στην Ελλάδα 1957-1989
Συλλογικό έργο
Επιμέλεια: Θανάσης Μουτσόπουλος, Κωνσταντίνος Βασιλείου
Ασίνη 2017, 260 σελ.
ISBN:978-618-82884-6-1
Τιμή: 20,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 16,00 €


Η προοπτική της διαστημικής εξερεύνησης διαπέρασε ολόκληρο το φαντασιακό μιας εποχής που εκτείνεται από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 έως και τη δεκαετία του 1980. Η τέχνη δεν έμεινε ανεπηρέαστη. Ακόμη και στην Ελλάδα, όπου πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες δημιουργούσαν άλλες προτεραιότητες, η εποχή του διαστήματος άφησε ανεξίτηλα σημάδια. Για πρώτη φορά παρουσιάζεται σε μία ολοκληρωμένη έκθεση και έκδοση το έργο και η δράση του πρώτου κύματος ελλήνων εικαστικών, αρχιτεκτόνων και συνθετών, για τους οποίους η χρήση ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών μέσων ήταν αναπόσπαστη από τη νέα διαστημική περιπέτεια της ανθρωπότητας. Η χρήση των νέων μέσων θα καταστεί εν συνεχεία κοινός τόπος στην τέχνη και την κουλτούρα. Το πνεύμα όμως της εποχής του Διαστήματος φαίνεται να έσβησε απότομα μπροστά στον κόσμο του Διαδικτύου. Η άνοδος και η πτώση αυτού του πνεύματος, καθώς και οι ιδιαίτερες εκφάνσεις του στην Ελλάδα, παρήγαγαν μία τέχνη που σήμερα φαίνεται τόσο κοντινή αλλά και τόσο μακρινή. Στον συλλογικό αυτό τόμο γράφουν οι Θανάσης Μουτσόπουλος, Κωνσταντίνος Βασιλείου, Νεφέλη Δημητριάδη, Χρίστος Μάης, Μάνος Στεφανίδης, Άννα Χατζηγιαννάκη, Δημήτρης Βανέλλης, Παύλος Λέφας, Νεκτάριος Παπαδημητρίου.

Δύο πατρίδες, μία ταυτότητα
Επιμέλεια: Νίκος Φωκάς
Εκδόσεις Νήσος - Εταιρεία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου 2017, 422 σελ.
ISBN: 978-960-589-052-0
Τιμή: 19,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 15,20 €



Ένα βιβλίο για την κοινοτική ζωή και τις στρατηγικές ενσωμάτωσης των Ελλήνων της Ουγγαρίας.

"Όσον αφορά εμένα, και οι δύο γονείς μου είναι Έλληνες, αλλά έχουμε μέσα μας κάποιου είδους διπλή ταυτότητα, αφού γεννηθήκαμε εδώ και καλλιεργούμε την ελληνικότητα μας σε ουγγρικό περιβάλλον".

"Και πώς το νιώθεις, πού είναι η πατρίδα... η πατρίδα σου; Εδώ ή εκεί;"
"Εγώ αισθάνομαι καλά και στις δύο χώρες. Πρέπει να πω ότι εγώ νιώθω σαν να είχα δύο πατρίδες".

"Τι θεωρείς τον εαυτό σου, είσαι περισσότερο Έλληνας ή περισσότερο Ούγγρος;"
"Καλή ερώτηση! Σε ρωτώ, ποιο από τα δάκτυλα μου να κόψω; Λοιπόν, εξ αίματος είμαι Έλληνας, αυτό είναι σαφές. Και από πολιτιστική άποψη... ε, και τα δύο. Ενώ, από την άποψη του... πού έχω ζήσει, πού έμεινα, δηλαδή, απ' αυτήν την άποψη είμαι Ούγγρος. Δηλαδή... πώς να το πω... ποσοστιαία... λοιπόν, είναι δύσκολο να το πεις".

"Είμαι Ελληνίδα. Καθαρά. Δηλαδή δεν έχει συμβεί ποτέ να έχω συσταθεί σαν Ουγγαρέζα, όπου και να πήγα στον κόσμο. Εγώ πάντα ήμουν Ελληνίδα. Γεννήθηκα Ελληνίδα, επειδή οι γονείς μου είναι Έλληνες. Δηλαδή εμάς μας μεγάλωσαν πράγματι σαν Έλληνες! Δηλαδή εγώ αισθάνομαι εντελώς Ελληνίδα, μόνο που είμαι Ελληνίδα της Ουγγαρίας. Αυτά. Έτσι που εγώ δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτό".

Maritsa Travlos. Κεραμική Γλυπτική 1990-2017 / Maritsa Travlos. Ceramics Sculpture 1990-2017
Επιμέλεια: Μαυρωτάς Τάκης

Μουσείο Μπενάκη - Μαρίτσα Τραυλού 2017, 208 σελ. με 232 έγχρωμες και 8 α/μ φωτογραφίες
ISBN: 978-960-476-215-6
Τιμή: 30,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 24,00 €


Η πλούσια εικονογραφημένη έκδοση κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της ομότιτλης έκθεσης, που φιλοξενήθηκε στο Μουσείο Μπενάκη (Κτίριο Οδού Πειραιώς 138) από τις 5 Οκτωβρίου μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 2017, και περιλαμβάνει κεραμικές δημιουργίες, αντιπροσωπευτικά δείγματα της καλλιτεχνικής παραγωγής της Μαρίτσας Τραυλού, από το 1990 μέχρι το 2017.




Η πρώτη αναδρομική έκθεση της Μαρίτσας Τραυλού περιλαμβάνει πεντακόσιες περίπου γλυπτικές συνθέσεις που σκιαγραφούν τους  πειραματισμούς της εικαστικού με τις φόρμες, τις τεχνικές και τα υλικά της κεραμικής τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Οι πολύχρωμες δημιουργίες της, κυρίως από πορσελάνη αλλά και γκρε (stoneware), είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την οπτική πραγματικότητα και τον απέραντο κόσμο της θάλασσας. Τα τρισδιάστατα κεραμικά της «Ψάρια», όπως και οι υποβλητικοί της «Αχινοί» μας μεταφέρουν στη μαγεία της σιωπής του βυθού. Παράλληλα, στις εγκαταστάσεις της με τα λεπτεπίλεπτα σμήνη ψαριών ζωντανεύει η αίσθηση της αιώνιας ζωής. Πρόκειται για έργα με δυνατή αίσθηση υφής και χρώματος, έντασης και πάθους, που εκφράζουν το μεγαλείο και τη χαρά της ζωής.