ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

«...Στον ανά χείρας τόμο συμπεριλαμβάνονται κείμενα, που μ΄ ένα αδιόρατο μειδίαμα κάποιος πλατωνικός θα τα χαρακτήριζε παντοδαπά. Βεβαίως ηδύ το ποικίλον, αλλά ενδέχεται ο αναγνώστης να δυσφορήσει με την έκδηλη πολυπραγμοσύνη μου αναλογιζόμενος τον ομηρικό εκείνο Μαργίτη, ος πολλά δ΄ ηπίστατο έργα, κακώς δ΄ηπίστατο πάντα. «Πολλές δουλειές αλήθεια κάτεχε, στραβά τις κάτεχε όλες», μετέφραζε τον στίχο στα κρητικά ο Ι. Θ. Κακριδής.

Είναι λοιπόν προφανές ότι το βιβλίο δεν προέκυψε από κάποιον «ευφυή σχεδιασμό», όπως πιστεύουν ορισμένοι για την προέλευση του Σύμπαντος, αλλά τυχαίως και σταδιακά υπό την πίεση των περιστάσεων (-συνέδρια, σειρές ελεύθερων μαθημάτων, επέτειοι, νέες εκδόσεις) και βέβαια από το αδιάπτωτο, πλην ασυστηματοποίητο ενδιαφέρον μου για τις Κρητολογικές Σπουδές, που κατά τις τελευταίες δεκαετίες γνωρίζουν μια ελπιδοφόρα άνοιξη, καθώς και για τις περιπέτειες της κλασικής παράδοσης, της αρχαιοελληνικής κυρίως, αλλά και της ιουδαιοχριστιανικής στη νεοελληνική γραμματεία...»

(από τον πρόλογο του βιβλίου)

Ακούγεται συχνά, και είναι σωστή, η άποψη ότι για τους μεγάλους συγγραφείς της αρχαιότητας κάθε γενιά δημιουργεί τη δική της μετάφραση. Είναι όμως εξίσου σωστό πως ορισμένες μεταφράσεις, καταξιωμένες για την πιστότητα, την ποιότητα και το ήθος τους, γίνονται με τη σειρά τους κλασικά κείμενα. Τέτοια έργα με διαχρονική αξία είναι αναντίρρητα και οι μεταφράσεις της Ιλιάδας και της Οδύσσειας που σμίλεψαν ο Ν. Καζαντζάκης και ο Ι. Κακριδής, σπουδαία μνημεία νεοελληνικού λόγου που κέρδισαν την εκτίμηση των φιλολόγων και την αγάπη των αναγνωστών από τότε που πρωτοκυκλοφόρησαν, το 1955 και το 1965 αντίστοιχα. 

 

Οι δύο μεταφραστές πίστευαν ότι τα νέα ελληνικά σωστό είναι να γράφονται μονοτονισμένα. Τις μεταφράσεις των ομηρικών επών όμως, θέλοντας να τις κάνουν προσιτές στο ευρύ κοινό, αποφάσισαν να τις εκδώσουν στο πολυτονικό σύστημα που όλοι διδάσκονταν και χρησιμοποιούσαν τα χρόνια εκείνα. Με την παρούσα ανατύπωσή τους σε μονοτονικό τα δύο έργα παίρνουν τη μορφή που οι μεταφραστές θα είχαν εξαρχής προτιμήσει.

 

Η νέα έκδοση ενσωματώνει όσες διορθώσεις είχε σημειώσει ο Ι. Κακριδής στο προσωπικό του αντίτυπο της Ιλιάδας και της Οδύσσειας. Μετά το κείμενο ακολουθούν τα Σημειώματα, με τη μορφή που είχαν στην πρώτη έκδοση. Στο τέλος κρίθηκε σκόπιμο να προστεθεί ένα εκτενές Γλωσσάρι, όπου ερμηνεύονται σπάνιες, ποιητικές, ιδιωματικές και άλλες λέξεις που οι αναγνώστες, ιδιαίτερα οι νέοι, είναι πιθανό να μη γνωρίζουν.

 

Ο Νίκος Καζαντζάκης και ο Ιωάννης Κακριδής, κορυφαίες μορφές της νεοελληνικής λογοτεχνίας και της κλασικής φιλολογίας αντίστοιχα, έβαλαν κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα την προσωπική τους σφραγίδα στον χώρο που υπηρέτησε ο καθένας.