ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Σε ένα από τα εντυπωσιακότερα τοπία της Μεσογείου, στο νοτιοανατολικό άκρο της Θήρας, σε πλάτωμα ενός υπερυψωμένου βράχου που προχωρεί στη μέση του πελάγους, απλώνεται η αρχαία πόλη της Θήρας, που ιδρύθηκε κατά τον Ηρόδοτο από Δωριείς Λακεδαίμονες πιθανώς τον 9ο αι. π.Χ. Στο διάσελο, τη Σελλάδα, σύμφωνα με το τοπικό ιδίωμα, βρίσκονται τα τρία νεκροταφεία που ανασκάφτηκαν από Γερμανούς και Έλληνες αρχαιολόγους. Η ανασκαφή της Σελλάδας από τον Νίκο Ζαφειρόπουλο (1961-1982) με βοηθό τον Θηραίο αρχαιολόγο Χαράλαμπο Σιγάλα έφερε στο φως πλούσια σε αριθμό και προέλευση ευρήματα που εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Φηρών. Ο Ν. Ζαφειρόπουλος αποκάλυψε μία εκτεταμένη νεκρόπολη, η οποία συμπληρώνει την εικόνα της θηραικής κοινωνίας των λεγόμενων «ιστορικών χρόνων», δηλαδή από το 1000 π.Χ. έως και τα ρωμαϊκά χρόνια.

Ο τόμος αφιερώνεται στο έργο αυτών των δύο σημαντικών αρχαιολόγων που υπηρέτησαν την επιστήμη της αρχαιολογίας, τον Νίκο Ζαφειρόπουλο και τον Χαράλαμπο Σιγάλα, και στους ντόπιους κυρίως φύλακες και εργάτες ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στο έργο τους. Ελπίζουμε να συμβάλλουμε, ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστή η ιστορία της αρχαίας Θήρας.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Μετά τη συμπλήρωση κατά κάποιον τρόπο της συλλογής μου "Η Σαντορίνη όπως την είδαν οι περιηγητές μεταξύ του 15ου-19ου αιώνα", άρχισα να οργανώνω πιο συστηματικά αυτό που ονόμασα "Αρχείο Θηραϊκών Μελετών - Συλλογή Δημήτρη Τσίτουρα".

Μια μεγάλη ενότητα του αρχείου αποτελεί η III συλλογή, "Η Σαντορίνη μέσα από τις cartes postales μέχρι το 1956", ημερομηνία του τελευταίου καταστροφικού σεισμού. Το 1956 αλλάζει η φυσιογνωμία του νησιού με τη χάραξη του δρόμου που ένωσε τα Φηρά με τα υπόλοιπα χωριά και την απώλεια ολόκληρων οικοδομικών συμπλεγμάτων. Μέχρι τότε ο δρόμος που ένωνε τα Φηρά με τα χωριά ήταν αυτό που σήμερα λέμε "το μονοπάτι". Η συλλογή περιλαμβάνει 330 αυθεντικές καρτ ποστάλ, έπειτα από λεπτομερή έλεγχο και μελέτη, διότι βρέθηκαν αρκετές διπλές που ανέβαζαν το νούμερό της πολύ ψηλότερα, περίπου στις 350. Για την πληρέστερη εικονογράφηση του νησιού δανείστηκα ακόμη μερικές από διάφορους οργανισμούς και φίλους, και έτσι ο συνολικός αριθμός των καρτ ποστάλ του βιβλίου αυτού ανέρχεται σε 400. Η καρτ ποστάλ έχει μια ιδιαίτερη αυθυπαρξία και αυτοτέλεια και χρήζει πολλαπλών αναγνώσεων.

Στο index ο αναγνώστης θα βρει μια λεπτομερή καταγραφή της συλλογής. Ανάλογα με τις πληροφορίες που δίδουν οι ίδιες οι καρτ ποστάλ, έχουν ταξινομηθεί και είναι εύκολα προσβάσιμες στον έλεγχό τους. Σε μερικές από αυτές υπάρχει ιδιαίτερος σχολιασμός. Πολλούς από τους αποστολείς και τους παραλήπτες τυχαίνει να τους γνωρίζω, μια και η σχέση μου με το νησί είναι μακροχρόνια. Θέλησα να δημοσιεύσω το γραπτό περιεχόμενο όλων όσων είχαν σαν μια ανάμνηση, σαν ένα άρωμα της εποχής τους.

Το γεγονός ότι κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο ακόμη καρτ ποστάλ σημαίνει ότι δεν έχουν εξαντλήσει τον σκοπό τους. [...]

(Από τον πρόλογο της έκδοσης)

"Η Σαντορίνη, η οποία φέρει επίσηµα το αρχαιοελληνικό όνοµα Θήρα, είναι ένα από τα νησιά των Κυκλάδων, µικρά σε έκταση νησιά του νοτίου Αιγαίου, µε µακραίωνη το καθένα ιστορία. Η Θήρα-Σαντορίνη, γέννηµα γιγαντιαίων ηφαιστειακών εκρήξεων, έχει δύο σηµαντικούς αρχαιολογικούς χώρους: το προϊστορικό Ακρωτήρι και τα ερείπια της αρχαίας πόλης-κράτους Θήρα στο δυσπρόσιτο Μέσα Βουνό. 

Είναι, ως εκ τούτου, φυσικό να έχουν γραφεί για το νησί πολλά βιβλία και να έχουν διοργανωθεί σηµαντικά διεθνή συνέδρια σχετικά µε θέµατα ιστορικού, αρχαιολογικού και γεωφυσικού ενδιαφέροντος. Αντίθετα, είναι φτωχή η βιβλιογραφία για τη Σαντορίνη ως ιστορικό οινοπέδιο, µε ενδιαφέρουσες ιδιαιτερότητες τόσο ως προς τον τρόπο διαµόρφωσης των κληµάτων όσο και ως προς την επεξεργασία των σταφυλιών στις «κάναβες», όπως καλούνται στο νησί οι οινοποιητικές µονάδες της προβιοµηχανικής Σαντορίνης. 

(...) 

Η λέξη οινοπέδιο στον τίτλο αυτού του βιβλίου που εκδόθηκε και αγγλικά χρήζει, νοµίζω, επεξήγησης. Πρόκειται για νεολογισµό, παράγωγο της οµηρικής λέξης οἰνόπεδον = γη οινοφόρος, η οποία αποδίδει επιτυχώς την έννοια του γαλλικού όρου terroir, που καθώς δεν µεταφράζεται, έχει διεθνοποιηθεί. Όχι όµως και στην ελληνική γλώσσα, όπου τα οινοπέδια έχουν βαθιές ρίζες στον χρόνο, όπως η οινοφόρος γη της Σαντορίνης. Το βιβλίο αφιερώνεται στους αµπελουργούς του νησιού που κράτησαν, διά µέσου των αιώνων, ζωντανή την αµπελοκαλλιέργεια στον βράχο αυτό της Αἰγιήδας."