Blogger Template by Blogcrowds.

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Zettel // Δελτάρια


Zettel // Δελτάρια

Λούντβιχ Βίττγκενσταϊν

Εισαγωγή-Μετάφραση: Μιλτιάδης Ν. Θεοδοσίου
Ηράκλειο, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2022 (Φεβρουάριος)
Σελίδες: 280
Διαστάσεις: 14 x 21 εκ.
ISBN χαρτόδετου: 978-960-524-792-8
Τιμή: 16,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 14,40 €


Τα Zettel // ∆ελτάρια αποτελούν ένα εξαιρετικό δείγμα βιττγκενσταϊνικής φιλοσοφίας κατευθείαν από την πηγή. Πρόκειται για αποσπασματικές σημειώσεις διά χειρός Βίττγκενσταϊν, επιλεγμένες και επιμελημένες από τους φιλοσόφους, μαθητές και φίλους του φιλοσόφου, την Ελίζαμπεθ Άνσκομπ και τον Γκέοργκ φον Βριγκτ. Tο παλαιότερο απόσπασμα γράφτηκε το 1929 και το υστερότερο τον Αύγουστο του 1948, ενώ στην πλειονότητά τους τα αποσπάσματα προέρχονται από δακτυλογραφημένα χειρόγραφα («δακτυλόγραφα») τα οποία ο Βίττγκενσταϊν υπαγόρευσε κατά την περίοδο 1945–1948. μοιάζουν με τηλεγραφικά αποσπάσματα συνθετότερων φιλοσοφικών ερευνών, παρέχοντας μια πολυπρισματική θέαση του φιλοσοφικού νου του Βίττγκενσταϊν, προσεγγίζοντας τις φιλοσοφικές του ανησυχίες από διάφορες πλευρές.

Οι παράγραφοι που συνθέτουν το βιττγκενσταϊνικό κείμενο είναι αμιγώς φιλοσοφικές, και τις σημαδεύει η γνωστή συνήθεια του Βίττγκενσταϊν να θέτει ερωτήματα τα οποία αφήνει αναπάντητα, ή να προσκαλεί τον αναγνώστη του να φανταστεί ασυνήθιστες και αξιοπερίεργες περιστάσεις, στις οποίες όμως δεν επιστρέφει ξανά. Συνεπώς, ο αναγνώστης επιβαρύνεται με το καθήκον να αποκωδικοποιήσει ή να μεταγλωττίσει τις βιττγκενσταϊνικές σκέψεις και τους βιττγκενσταϊνικούς προβληματισμούς στο δικό του πλαίσιο, ούτως ώστε να ξεκλειδώσει μια νέα, ανατρεπτική και ανεπανάληπτη όψη της ίδιας της φιλοσοφικής δραστηριότητας. Η πραγμάτευση των θεμάτων, με άλλα λόγια, δεν περιορίζεται σε όσα γράφονται στη σελίδα, αλλά έχουν αντίκτυπο και πέρα απ’ αυτήν, ρίχνοντας φως στα προβλήματα από εντελώς πρωτότυπες πλευρές.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Χέγκελ Πρόλογοι και Εισαγωγές

Χέγκελ Πρόλογοι και Εισαγωγές

Μετάφραση – Ερμηνευτικά σχόλια: Παναγιώτης Θανασάς
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021, σ.406
ISBN: 978-960-524-618-1
Τιμή: 20,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 18,00 €

 

 

 

 

 Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει το σύνολο των Προλόγων και των Εισαγωγών που προέταξε ο Χέγκελ στις εκδόσεις των έργων του, από το 1807 έως και το 1832. Γνωστοί κυρίως για τις εμβληματικές επιγραμματικές φράσεις που περιέχουν, οι Πρόλογοι αποτελούν πρωτίστως αναντικατάστατα τεκμήρια του τρόπου με τον οποίο ο φιλόσοφος έχει συλλάβει τη βασική αποστολή καθενός από τα έργα του. Όσο για τις Εισαγωγές, αυτές αποτελούν αναπόσπαστα μέρη των έργων στα οποία προτάσσονται: το εγχείρημα της Φαινομενολογίας δύσκολα γίνεται κατανοητό χωρίς τη μεγαλειώδη Εισαγωγή της· η ιδιαιτερότητα της εγελιανής Λογικής δεν αποσαφηνίζεται πουθενά αλλού τόσο καθαρά όσο στην Εισαγωγή στην Επιστήμη της Λογικής· η ανάγκη συγκρότησης της φιλοσοφίας ως καθολικής επιστήμης στο πλαίσιο ενός συστήματος βρίσκει μια διαυγή διατύπωση στην Εισαγωγή της Εγκυκλοπαίδειας· η Φιλοσοφία του δικαίου, τέλος, προϋποθέτει τη διασύνδεση των εννοιών της βούλησης, της ελευθερίας και του δικαίου που εκτίθεται στην Εισαγωγή του έργου.

Η έκδοση παρουσιάζει αυτά τα κείμενα σε μια νέα, έγκυρη, μετάφραση, φιλοδοξώντας να αποτελέσει βασικό έργο υποδομής για την πρόσληψη της εγελιανής φιλοσοφίας στην Ελλάδα, αλλά και ένα είδος «φυσικής» εισαγωγής στο εγελιανό φιλοσοφικό σύμπαν. Τα εκτενή ερμηνευτικά Σχόλια καθοδηγούν τον αναγνώστη στην εκ του σύνεγγυς ανάγνωση των κειμένων, αποβλέποντας στην ερμηνεία των κυριότερων σημείων τους, στην ανάδειξη της συλλογιστικής τους πορείας και στην αποσαφήνιση του νοήματος δυσνόητων χωρίων.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Μετά τα φυσικά. Λάμβδα. Η Αριστοτελική θεολογία

Μετά τα φυσικά. Λάμβδα. Η Αριστοτελική θεολογία
Αριστοτέλης

Εισαγωγή-Αρχαίο κείμενο-Μετάφραση-Επίμετρο:
Παντελής Γκολίτσης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2021,σ.176
ISBN:
978-960-524-611-2
Τιμή:
20,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ:
18,00€




Το βιβλίο Λάμβδα —το οποίο εκδίδεται εδώ κριτικά, εξηγείται και μεταφράζεται— αποτελεί την κορύφωση της πραγματείας Μετά τα φυσικά, αφού σε αυτό ο Αριστοτέλης μάς δίνει γνώση αναφορικά με τη θεϊκή πρώτη αρχή, από την οποία, όπως ο ίδιος λέει, «εξαρτάται ο ουρανός και η φύση». Ύστερα από μια μακρά διερεύνηση για το πώς μπορούμε να οδηγηθούμε στην ανακάλυψη μιας αυθύπαρκτης αιώνιας και αμετάβλητης ουσίας, ο Αριστοτέλης μάς διδάσκει στο βιβλίο Λάμβδα ποιες και πόσες είναι αυτές οι θεϊκές ουσίες. Μας οδηγεί από τα ουράνια σώματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την εύρυθμη και ατελεύτητη γένεση των φθαρτών ουσιών, στις ψυχές τους, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις αιώνιες κινήσεις τους, και από τις ψυχές των ουράνιων ουσιών μας οδηγεί στις ακίνητες αιώνιες ουσίες, δηλαδή στις αυθύπαρκτες νοήσεις, η πρώτη από τις οποίες είναι το Αγαθό καθαυτό, η έσχατη τελική αιτία και η αρχή της αιτιακής κοσμικής αλυσίδας.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

 


Η γένεση της κριτικής φιλοσοφίας

Η γένεση της κριτικής φιλοσοφίας. Η επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 1772 στον Marcus Herz
Immanuel Kant

Επίμετρο: Herman J. De Vleeschauwer
Μετάφραση-Σημειώσεις: Βάιος Ντάφος
Εκδόσεις Αμολγός, Αθήνα 2020, σ.134
ISBN: 978-618-82775-8-8
Τιμή: 10,60€
Τιμή ΜΙΕΤ: 9,54€




Η επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 1772 του Immanuel Kant στον φίλο και μαθητή του Marcus Herz αναγνωρίζεται από όλους τους μελετητές της καντιανής φιλοσοφίας ως ένα από τα σπουδαιότερα τεκμήρια που διαθέτουμε σχετικά με την εξέλιξη της σκέψης του. Με τη Διατριβή του 1770, ο Kant είχε ήδη ρίξει τα θεμέλια της μελλοντικής Υπερβατολογικής Αισθητικής, και με την εν λόγω επιστολή θέτει τα βασικά προβλήματα της Αναλυτικής των εννοιών. Δύο είναι τα θέματα που τον απασχολούν την περίοδο σύνταξης της επιστολής: η συγκρότηση του πίνακα των κατηγοριών, ή αλλιώς η μεταφυσική παραγωγή των καθαρών εννοιών της διάνοιας, και η αιτιολόγηση της αντικειμενικότητας των καθαρών εννοιών της διάνοιας, ή αλλιώς η υπερβατολογική τους παραγωγή. Το ακανθώδες πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Kant το 1772 είναι αυτό της σχέσης των καθαρών εννοιών της διάνοιας με την πραγματικότητα, και με τον όρο πραγματικότητα εννοούμε τα πράγματα καθ' εαυτά. Το ζήτημα συνεπώς είναι να μάθουμε πώς μπορεί να υπάρξει συμφωνία μεταξύ μιας ιδέας και ενός πράγματος, χωρίς αυτά να βρίσκονται σε σχέση αιτίας/αποτελέσματος. Στο καντιανό corpus η επιστολή της 21ης Φεβρουαρίου 1772 σηματοδοτεί το πέρας της προκριτικής περιόδου και την έναρξη της κριτικής φιλοσοφίας, γι' αυτό και κρίναμε σκόπιμο να συνοδεύσουμε την έκδοση με μια μελέτη του διακεκριμένου ιστορικού της καντιανής φιλοσοφίας, Herman J. De Vleeschauwer, όπου αναλύονται σε βάθος όλες οι παράμετροι και το διακύβευμα της εν λόγω επιστολής.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο Αόρατος Λεβιάθαν

Ο Αόρατος Λεβιάθαν. Δημοκρατία, δικαιοσύνη και ηθική στα χρόνια της κρίσης
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς

Εκδόσεις Πόλις, Αθήνα 2020, σ.477
ISBN: 978-960-435-637-9
Τιμή:
22,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 19,80€






Το βιβλίο αυτό αποπειράται να συνθέσει τις πολλαπλές και εν πολλοίς αντιφατικές συνιστώσες του τρέχοντος ιστορικού γίγνεσθαι. Είναι προϊόν της συγκυρίας, δίχως όμως να επικεντρώνεται στη συγκυρία. Είναι ένα κείμενο για την πολιτική, δεν είναι όμως ένα ευθέως πολιτικό κείμενο. Εμπνέεται από συγκεκριμένες καταστάσεις, παραμένει όμως αφηρημένο και εκ πρώτης όψεως αποστασιοποιημένο. Επιχειρώντας να εκφράσει μιαν έτσι κι αλλιώς δυσεντόπιστη πραγματικότητα που μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλλογο κοινωνικό, πολιτικό ή αξιακό έλεγχο, αρκείται στο να αναζητήσει τις μεγάλες γραμμές και συναρτήσεις που φαίνεται να επηρεάζουν την πορεία του κόσμου που μας περιβάλλει. Είναι ένα κείμενο που πραγματεύεται το αδιέξοδο.

Η ύψιστη ίσως ειρωνεία του νεωτερικού πολιτισμού και ακόμα περισσότερο του Διαφωτισμού συνίσταται στο ότι επέτρεψε την έντεχνη απόκρυψη των πραγματικών εξουσιών πίσω από αδιαπέραστα πέπλα αδιαφάνειας. Στα πλαίσια αυτά ακριβώς δομήθηκε ένα υπό συνεχή εξέλιξη εξουσιαστικό σύστημα που, για πρώτη φορά στην Ιστορία, δεν «χρειάζεται» πια ούτε να παράγει χρησμούς ούτε να ομιλεί ούτε να αξιολογεί ούτε να εξηγεί ούτε καν να εκλογικεύει. Από τη στιγμή που μπορεί να αναγνωρίζεται ως η μόνη δυνατή ή ίσως και η μόνη νοητή πηγή ορατών, κατά τεκμήριον αξιόπιστων και πρακτικά υλοποιήσιμων «κανόνων», το «σύστημα» αυτό δεν φαίνεται ούτε να απειλείται από τους τυχόν αντιφρονούντες ούτε να πτοείται από τις οποιεσδήποτε εσωτερικές αντιφάσεις του.

Σε αυτό ακριβώς αναφέρεται ο τίτλος του βιβλίου. Ο απρόσωπος και αόρατος Λεβιάθαν βρίσκεται παντού και πουθενά. Είναι απλώς ένα πανίσχυρο «σύστημα» που λειτουργεί σαν αυτόματο καλοκουρδισμένο «μηχάνημα» που θυμίζει εκείνο που περιγράφεται από τον Κάφκα στο διήγημα Στη σωφρονιστική αποικία. Σε έναν κόσμο όπου κανείς πια δεν γνωρίζει και δεν εντέλλεται να γνωρίζει ούτε το «δέον» ούτε τα καθήκοντά του ούτε τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αβλεψίες ή τα εγκλήματά του, το «μηχάνημα» –που ακούει στο όνομα «Σβάρνα»– δεν χρειάζεται να έχει δικές του επιθυμίες, επιδιώξεις ή υστεροβουλίες. Υπάρχει με μόνο στόχο να είναι σε θέση να εγχαράσσει στα σώματα των (αθώων ή ένοχων) «υπόδικων» την εντολή «τίμα τους ανωτέρους σου», που δεν είναι άλλοι από τους αόρατους, ανώνυμους, ίσως όμως και ανύπαρκτους χειριστές της ίδιας της εφιαλτικής μηχανής. Παρόλο που τα σώματα εξακολουθούν να ανήκουν σε ανθρώπους με σάρκα και οστά, όλοι είναι ριγμένοι στο έλεος μιας μετα-ανθρώπινης εξουσίας που ούτε αξίες επικαλείται, ούτε πηγή έχει, ούτε νομιμοποίηση χρειάζεται. Μιας αδέκαστα τυφλής εξουσίας που αρκείται απλώς στο να ασκείται, δηλαδή στο να «υπάρχει».

Ιστορία του ψεύδους

Ιστορία του ψεύδους.Προλεγόμενα
Jacques Derrida

Μετάφραση,επίμετρο,σημειώσεις: Βαγγέλης Μπιτσώρης
Εκδόσεις Angelus Novus, Αθήνα 2019,σ.320
ISBN: 978-618-5366-09-4
Τιμή: 15,26€
Τιμή ΜΙΕΤ: 13,73€






Στο βιβλίο δημοσιεύεται η διάλεξη του Ζακ Ντερριντά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1η Ιουλίου 1996), η οποία προβαίνει σε μια αποδομητική ανάγνωση των περί ψεύδους θεωριών του Πλάτωνος, του Αριστοτέλη, του Αυγουστίνου, του Μονταίνιου, του Ρουσσώ, του Καντ, του Νίτσε, του Φρόυντ, του Χάιντεγγερ, του Ώστιν, του Κοϋρέ και της Άρεντ. Ο Ντερριντά τονίζει τα δύο παραδοσιακά αντιθετικά ζεύγη: αφ’ ενός την αλήθεια προς την πλάνη, την ανακρίβεια, αφ’ ετέρου την αληθολογία προς το ψεύδος ως ψευδολογία. Το πρώτο ζεύγος έχει γνωσιακό, επιστημολογικό, τουτέστιν εξωηθικό χαρακτήρα, ενώ το δεύτερο εγγράφεται στην ηθική. Το κλασικό ψεύδος για τον Ντερριντά είναι προθεσιακό ενέργημα: λέω ψέματα όταν έχω την πρόθεση να ψευδολογήσω, ακόμη και αν λέω την αλήθεια. Η ντερριντιανή αποδόμηση της έννοιας του ψεύδους, διακρίνοντας σταθερά το ψεύδος-ψευδολογία από την πλάνη, εστιάζει ακριβώς στη σχέση της ψευδοέπειας με την ηθική, το δίκαιο και την πολιτική, αλλά πρωτίστως εμμένει στο ότι δεν μπορούμε να αποδείξουμε πως ο ψευδόμενος λέει όντως ψέματα τη στιγμή που ψεύδεται, γιατί μπορεί να ισχυριστεί τουλάχιστον ότι έκανε λάθος, ότι δεν είχε την πρόθεση να ψευδολογήσει. Η ηθική διάσταση του ψεύδους δηλώνεται μέσω του καθήκοντος να μην προσβάλουμε την αγία αλήθεια· εδώ η ψευδολογία συμπαρατάσσεται με την ψευδή υπόσχεση. Η δικαιική διάσταση του ψεύδους είναι εμφανής στη δικαστική τάξη υπό τη μορφή της ψευδομαρτυρίας και της επιορκίας, όπου η μαρτυρία δεν είναι απόδειξη. Τέλος, την πολιτική διάσταση του σύγχρονου ψεύδους ο Ντερριντά την εξετάζει αποδομώντας τις θέσεις αφ’ ενός του Αλεξάντρ Κοϋρέ (ψεύδος και ολοκληρωτισμός), αφ’ ετέρου της Χάννα Άρεντ (ψεύδος και πολιτική).

(παρουσίαση από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Αριστοτέλης: Ανθολόγιο κοσμολογικών χωρίων από τις φυσικές πραγματείες του
Εισαγωγή-μετάφραση-σχόλια: Θεόκριτος Κουρεμένος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2020,σ.360
ISBN: 978-960-524-567-2
Τιμή:
20,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 18,00€







Η γέννηση της σύγχρονης επιστήμης στην εποχή της επιστημονικής επανάστασης, από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα, σήμανε τον θάνατο της φυσικής και της κοσμολογίας του Αριστοτέλη από τα Στάγειρα (384–322 π.Χ.). Οι αριστοτελικές αντιλήψεις είχαν κυριαρχήσει επί αιώνες στην ανθρώπινη σκέψη, και η εξοικείωση με αυτές αποτελεί προϋπόθεση για την κατανόηση των αρχών της σύγχρονης επιστήμης. Η παρούσα ανθολογία μεταφρασμένων και σχολιασμένων χωρίων από τις αριστοτελικές πραγματείες φυσικής και κοσμολογίας παρουσιάζει με τα λόγια του ίδιου του Αριστοτέλη το γενικό εννοιολογικό πλαίσιο της φυσικής του και τις απόψεις του για τη σύσταση και τη δομή του σύμπαντος, για τη φύση των ουράνιων σωμάτων και τις αιτίες των κινήσεών τους, καθώς και για τη σχέση του μακρόκοσμου με τον μικρόκοσμο. Η εκτενής εισαγωγή περιέχει ένα λεπτομερές περίγραμμα της αριστοτελικής φυσικής και κοσμολογίας, και παρουσιάζει τις καταβολές τους στη σκέψη τού 6ου και 5ου αιώνα π.Χ. Η έκδοση απευθύνεται στους ιστορικούς της επιστήμης, της φιλοσοφίας και των ιδεών, στους κλασικούς φιλολόγους, αλλά και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη και τις αρχές της σύγχρονης επιστήμης.

(παρουσίαση από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Παρατηρήσεις πάνω στα χρώματα

Παρατηρήσεις πάνω στα Χρώματα
Λουντβιχ Βιττγκενσταϊν

Μετάφραση: Μιλτιάδης Ν. Θεοδοσίου
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2020, σ.148
ISBN: 978-960-524-566-5
Τιμή: 14,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 12,60€







Ο φιλοσοφικός στοχασμός των Παρατηρήσεων πάνω στα χρώματα αναπτύσσεται στη διασταύρωση γραμματικής και φαινομενολογίας. Και πρόκειται πραγματικά για έναν πλούσιο στοχασμό: αγγίζει ευθέως το περιβόητο ζήτημα της διαπλοκής του διαθέσιμου χρωματικού λεξιλογίου και του χρωματικού ρεπερτορίου που είναι ικανός να δει κανείς (με πολλά σχόλια πάνω στο πώς η αχρωματοψία μπορεί να σταθεί ως ένα εναλλακτικό ρεπερτόριο αντίληψης των έγχρωμων αντικειμένων)· συγχρόνως προκαλεί τη φαντασία ζητώντας μας να συλλάβουμε τι θα μπορούσε να μετρήσει, για παράδειγμα, ως «διαφανές λευκό» (π.χ. ένα διάφανο λευκό γυαλί) — κι αν δεν μπορούμε, να εξηγήσουμε γιατί. Ο αναγνώστης καλείται, λοιπόν, να δει τις Παρατηρήσεις πάνω στα χρώματα ως μια πρόκληση στη φαντασία του και μια πρόσκληση να δώσει προσοχή όχι μόνο στο τι βλέπουν τα μάτια του αλλά και στη λογική που διέπει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του λόγου του για όσα βλέπονται, για τις λεπτές αποχρώσεις που εντοπίζονται, για τις μορφολογικές διαφορές που υπόκεινται αυτού του τόσο καθημερινού και κοινότοπου φαινομένου — της αντίληψης των χρωμάτων.

Σχολαστική φιλοσοφία

Σχολαστική φιλοσοφία
Maurice de Wulf

Μετάφραση: Βάιος Φ. Ντάφος
Εκδόσεις Αμολγός, Αθήνα 2019, σ.228
ISBN: 978-618-82775-4-0
Τιμή:
19,08€
Τιμή ΜΙΕΤ: 17,17€






 Γράφεται και λέγεται από πολλούς ότι ο όρος σχολαστική αναφέρεται στον ασαφή προσδιορισμό του φιλοσοφικού ή θεολογικού στοχασμού του Μεσαίωνα. Συνοψίζει τη νοοτροπία ενός πολιτισμού που βρίσκεται στα πρώτα του βήματα. Η σχολαστική είναι το αμφίσημο και τρεμάμενο φως της "χιλιόχρονης μεγάλης νύχτας"... έγινε συνώνυμο του παρωχημένου, του απλοϊκού, του στερημένου κάθε επιστημονικής αξίας.

Τρομερή υπήρξε η κατάπληξη, όταν αυτός ο ψευδο-εκφυλισμένος Μεσαίωνας αποκάλυψε τους φιλοσοφικούς θησαυρούς του στα μάτια πλήθους μελετητών που παλεύουν σήμερα να τον απελευθερώσουν από την υπεραιωνόβια σκόνη που τον καλύπτει, και απέδειξαν πως η σχολαστική συνιστά ένα ρεύμα ιδεών τόσο σύνθετο και τόσο άξιο προσοχής και μελέτης όσο οι πιο αξιοζήλευτες συνθέσεις της αρχαιότητας. Το κομμένο νήμα της παράδοσης που ένωνε την αρχαία με τη σύγχρονη φιλοσοφία επανασυνδέεται και τίποτα πια δεν μοιάζει λιγότερο με πνευματικό λήθαργο από τη συνολική δραστηριότητα του Μεσαίωνα.

Αν αληθεύει ότι κάθε προηγμένη επιστήμη διακρίνεται για την ακρίβεια της ορολογίας της, η πρώτη προϋπόθεση εξέλιξης και ανάπτυξης της φιλοσοφικής ιστορίας του Μεσαίωνα είναι ο ακριβής προσδιορισμός της σημασίας που πρέπει να αποδοθεί στις λέξεις που αυτή η ιστορία χρησιμοποιεί αδιαλείπτως. Συνεπώς, τι ακριβώς σημαίνει, επιστημονικά μιλώντας, ο όρος σχολαστική;

Η κρίση της ευρωπαϊκής συνείδησης (1680-1715)

Η κρίση της ευρωπαϊκής συνείδησης (1680-1715)
Paul Hazard

Μετάφραση: Βάιος Φ. Ντάφος
Εκδόσεις Αμολγός, Αθήνα 2019, σ.530
ISBN: 978-618-82775-5-7
Τιμή:
26,50€
Τιμή ΜΙΕΤ: 23,85€






Πόσο απότομη είναι η μετάβαση από τον 17ο στον 18ο αιώνα και πόσο ολοφάνερες οι αντιθέσεις τους! Οι άνθρωποι του 17ου αιώνα αγαπούν την ιεραρχία, την πειθαρχία, την τάξη που η εξουσία αναλαμβάνει να διασφαλίσει, τα δόγματα που ρυθμίζουν με πυγμή τη ζωή. Οι άνθρωποι του 18ου αιώνα αποστρέφονται τους καταναγκασμούς, την εξουσία, τα δόγματα. Οι πρώτοι είναι θεματοφύλακες του χριστιανισμού, οι δεύτεροι είναι εχθροί του, οι πρώτοι πιστεύουν στο θεϊκό δίκαιο, οι δεύτεροι στο φυσικό δίκαιο, οι πρώτοι ζουν άνετα σε μια κοινωνία που βρίθει από ανισότητες, οι δεύτεροι το μόνο που ονειρεύονται είναι η ισότητα.

Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να δείξει πως τα ουσιώδη γνωρίσματα του Διαφωτισμού εκδηλώθηκαν πολύ νωρίτερα απ' ό,τι συνήθως πιστεύεται. Το πνεύμα του 18ου αιώνα το βρίσκουμε ήδη διαμορφωμένο την εποχή όπου ο Λουδοβίκος ΙΔ΄ ήταν ακόμη στην ακμή του, και σχεδόν όλες οι ιδέες που φάνταζαν επαναστατικές κατά το 1760, ή ακόμη και το 1789, είχαν ήδη εκφραστεί κατά το 1680. Μια κρίση, λοιπόν, κλόνισε το ευρωπαϊκό πνεύμα. Στο χρονικό διάστημα που εκτείνεται από την Αναγέννηση, από την οποία προέρχεται, μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση, την οποία προετοιμάζει, δεν υπάρχει σημαντικότερη κρίση στην ιστορία των ιδεών. Στη θέση ενός πολιτισμού θεμελιωμένου στην ιδέα του ηθικού χρέους -απέναντι στον Θεό, απέναντι στον ηγεμόνα- οι νέοι φιλόσοφοι επιχείρησαν να οικοδομήσουν έναν πολιτισμό θεμελιωμένο στην ιδέα του δικαιώματος: δικαιώματα της ατομικής συνείδησης, δικαιώματα της κριτικής, δικαιώματα του Λόγου, δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη.

Τα Παιδιά του Χάιντεγκερ

Τα Παιδιά του Χάιντεγκερ. Χάνα Άρεντ, Καρλ Λέβιτ, Χανς Γιόνας και Χέρμπερτ Μαρκούζε
Ρίτσαρντ Γουόλιν

Μετάφραση: Μάνος Βασιλάκης
Επιστημονική Επιμέλεια: Περικλής Βαλλιάνος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019, σ.400
ISBN:
978-960-524-551-1
Τιμή:
22,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 19,80€



Ο Μάρτιν Χάιντεγκερ συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους φιλοσόφους του 20ού αιώνα, και το έργο του αποτέλεσε το ερέθισμα για πολλά πρωτότυπα και συναρπαστικά επιτεύγματα της νεωτερικής σκέψης. Η παρουσία του στις πανεπιστημιακές αίθουσες ήταν σαγηνευτική, και τη δεκαετία του 1920 προσήλκυε τους ευφυέστερους νεαρούς διανοούμενους της Γερμανίας. Πολλοί από αυτούς ήταν Εβραίοι, οι οποίοι θα έπρεπε εν τέλει να συμβιβάσουν τη φιλοσοφική και συχνά προσωπική αφοσίωσή τους στον Χάιντεγκερ με τις επαίσχυντες πολιτικές του αντιλήψεις.
Το 1933 ο Χάιντεγκερ συνέδεσε την τύχη του με τον εθνικοσοσιαλισμό. Ποδοπάτησε τη σταδιοδρομία Εβραίων φοιτητών και κατήγγειλε συναδέλφους του καθηγητές τους οποίους θεωρούσε ανεπαρκώς ριζοσπαστικούς. Επί σειρά ετών, υπέγραφε επιστολές και ξεκινούσε τις παραδόσεις του με τον χαιρετισμό «Χάιλ Χίτλερ!», ενώ μέχρι τέλους κατέβαλλε τη συνδρομή του στο ναζιστικό κόμμα. Εξίσου προβληματικές για τους πρώην φοιτητές του ήταν οι προσπάθειές του να θέσει την υπαρξιστική σκέψη στην υπηρεσία ναζιστικών επιδιώξεων, αλλά και το ότι ποτέ δεν αποκήρυξε τις ενέργειές του εκείνες.
Το βιβλίο διερευνά τους τρόπους με τους οποίους τέσσερις από τους σημαντικότερους Εβραίους φοιτητές του Χάιντεγκερ προσέγγισαν τη σχέση του δασκάλου τους με τους ναζί, καθώς και το πώς το γεγονός αυτό επηρέασε τη σκέψη τους. Η Χάνα Άρεντ, ερωμένη αλλά και φοιτήτρια του Χάιντεγκερ, έφθασε να συγκαταλέγεται στους σπουδαιότερους πολιτικούς στοχαστές του 20ού αιώνα. Ο Καρλ Λέβιτ επέστρεψε στη Γερμανία το 1953 και σύντομα έγινε ένας από τους κορυφαίους φιλοσόφους της. Ο Χανς Γιόνας απέκτησε φήμη ως ο κορυφαίος φιλόσοφος του περιβαλλοντισμού στη Γερμανία. Ο Χέρμπερτ Μαρκούζε έγινε διάσημος ως διανοούμενος της Σχολής της Φραγκφούρτης και μέντορας της Νέας Αριστεράς.
Γιατί δεν κατόρθωσαν οι λαμπρές εκείνες διάνοιες να αντιληφθούν τι έκρυβε η καρδιά του Χάιντεγκερ και τι επιφύλασσε το μέλλον στη Γερμανία; Πώς, μετά τον πόλεμο, θα επανεκτιμούσαν τις γερμανικές διανοητικές παραδόσεις; Θα μπορούσαν άραγε να περισώσουν κάποιες πτυχές της σκέψης του Χάιντεγκερ; Η φιλοσοφία τους θα αντανακλούσε ή θα απέρριπτε εντελώς τις πρώιμες σπουδές τους; Θα μπορούσαν άραγε οι χαϊντεγκεριανοί εκείνοι να συγχωρήσουν, ή ακόμη και να προσπαθήσουν να κατανοήσουν, την προδοσία του ανθρώπου που τόσο θαύμασαν; Τα Παιδιά του Χάιντεγκερ αεντάσσουν τις παραδοξότητες αυτές σε μια ευρύτερη σκληρή ειρωνεία της τύχης: οι ευρωπαίοι Εβραίοι βίωσαν τη μεγαλύτερη συμφορά τους αμέσως μετά την πληρέστερη αφομοίωσή τους. Το βιβλίο βρίσκει στις αντιδράσεις τους απαντήσεις σε ερωτήματα για τη φύση της υπαρξιακής απογοήτευσης και για το σημείο όπου οι ιδέες συναντούν την πολιτική.

Το Πνεύμα της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας

Το Πνεύμα της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας
Ετιέν Ζίλσον

Μετάφραση: Χρήστος Μαρσέλλος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019, σ.544
ISBN: 978-960-524-552-8
Τιμή: 30,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 27,00€






Τὸ πνεῦμα τῆς μεσαιωνικῆς φιλοσοφίας, ὅπως ἐννοεῖται ἐδῶ, εἶναι λοιπὸν τὸ χριστιανικὸ πνεῦμα, ποὺ διαπερνᾶ τὴν ἑλληνικὴ παράδοση, τὴ δουλεύει ἐκ τῶν ἔσω καὶ τὴν ὁδηγεῖ νὰ παραγάγει μιὰ κοσμοαντίληψη, μιὰ Weltanschauung, εἰδικὰ χριστιανική. Ἔπρεπε νὰ ὑπάρξουν ἑλληνικοὶ ναοὶ καὶ ρωμαϊκὲς βασιλικὲς γιὰ νὰ ὑπάρξουν καθεδρικοὶ ναοί· ὅποια ὅμως κι ἂν εἶναι ἡ ὀφειλὴ τῶν ἀρχιτεκτόνων τοῦ Μεσαίωνα στοὺς προκατόχους τους, διαφέρουν ἀπὸ ἐκείνους, καὶ τὸ καινούργιο πνεῦμα ποὺ ἔκανε δυνατὴ τὴ δημιουργία τους εἶναι ἴσως τὸ ἴδιο ποὺ ἐνέπνευσε μαζὶ μ’ αὐτοὺς καὶ τοὺς φιλοσόφους τῆς ἐποχῆς τους.
Τὸ Πνεῦμα τῆς μεσαιωνικῆς φιλοσοφίας ἀποτελεῖ μία ἀπὸ τὶς σημαντικότερες παρακαταθῆκες ποὺ κατέλιπε ὁ Γάλλος φιλόσοφος καὶ ἱστορικὸς τῆς φιλοσοφίας Ἐτιὲν Ζιλσόν. Στὰ εἴκοσι κεφάλαια-μαθήματα ποὺ περιλαμβάνονται στὸ βιβλίο, ὁ Ζιλσόν, ἐξετάζοντας μὲ μιὰ μοναδικὴ συνθετικὴ ἱκανότητα τὶς θέσεις τῶν χριστιανῶν στοχαστῶν, ἀπὸ τοὺς Ἀπολογητὲς καὶ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ὣς τὶς μεγάλες μορφὲς τοῦ μεσαιωνικοῦ χριστιανικοῦ στοχασμοῦ —κυρίως τὴ σκέψη τοῦ Αὐγουστίνου, τοῦ Θωμᾶ Ἀκυινάτη, τοῦ Ἰωάννη Σκώτου τοῦ Δούνς, τοῦ Μποναβεντούρα, τοῦ Ἀνσέλμου τῆς Κανταουρίας, τοῦ Βερνάρδου τοῦ Κλαιρβὼ κ.ἄ.—, ἀναπτύσσει τοὺς βασικοὺς ἄξονες στοὺς ὁποίους στηρίχθηκε ἡ δυτικὴ μεσαιωνικὴ σκέψη καὶ οἱ ὁποῖοι διαμόρφωσαν τὴ διακριτὴ χριστιανικὴ θέαση τοῦ κόσμου. Ἀφετηρία τῶν «μαθημάτων» εἶναι ἡ στοιχειοθέτηση τῆς ἔννοιας τῆς χριστιανικῆς καὶ τῆς μεσαιωνικῆς φιλοσοφίας αὐτῆς καθ᾽ ἑαυτήν. Ὁ Ζιλσὸν ὑπερασπίζεται τὴν αὐτονομία τῆς σκέψης, ποὺ δὲν ἐμποδίζεται ἀλλὰ ἐπωφελεῖται ἀπὸ τὴ βοήθεια τὴν ὁποία παρέχει ἡ ὑπερφυσικὴ Ἀποκάλυψη στὴν ἀνθρώπινη γνώση.
Στὶς σελίδες τοῦ βιβλίου ἀναπτύσσονται κεφαλαιώδη ζητήματα ὅπως ἐκεῖνα τοῦ ὄντος καὶ τῆς  ἀναγκαιότητάς του, τῆς χριστιανικῆς γνωσιολογίας, τῆς ἀγάπης, τοῦ αὐτεξούσιου καὶ τῆς ἐλευθερίας, τοῦ νόμου καὶ τῆς ἠθικότητας, τῆς φύσης καὶ τῆς ἱστορίας. Τὸ Πνεῦμα τῆς μεσαιωνικῆς φιλοσοφίας συνιστᾶ κατὰ κάποιον τρόπο ἕνα ἀπόσταγμα καὶ μιὰ ἐπιτομὴ τῆς μεσαιωνικῆς σκέψης καὶ τῆς χριστιανικῆς φιλοσοφίας ἐν γένει, ποὺ σφυρηλατήθηκε ἀξιοποιώντας τὰ φιλοσοφικὰ ἐργαλεῖα τὰ ὁποῖα πρόσφερε ἡ ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη.

Νους, Ψυχή και Σώμα στον αρχαίο ελληνικό στοχασμό

Νους, Ψυχή και Σώμα στον αρχαίο ελληνικό στοχασμό
Anthony A Long

Μετάφραση: Δήμητρα Παπουτσάκη
Επιστημονική επιμέλεια: Μ. Δραγώνα-Μονάχου - Χλόη Μπάλλα
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2019, σ.193
ISBN: 978-960-524-537-5
Τιμή: 14,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 12,60€






Ο ευρύς και περιεκτικός ορίζοντας του αρχαίου ελληνικού στοχασμού περιλαμβάνει πολλές και ποικίλες ιδέες και εγείρει πολλά και διαφορετικά ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ταυτότητα. Είναι τα ανθρώπινα όντα κατ’ ουσίαν θνητά, όπως με έμφαση θεωρούν δεδομένο τα Ομηρικά Έπη, ή έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε την αθανασία, όπως, ακολουθώντας μια διαφορετική παράδοση, συχνά ισχυρίζεται ο Πλάτων; Πότε και γιατί αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους συγκεκριμένες ιδέες γύρω από τις διαφορές μεταξύ σώματος και ψυχής; Είναι η ψυχή απλή ή σύνθετη; Τι οδήγησε στην ιδέα ότι ο βέλτιστος βίος είναι εκείνος που κυβερνάται από τη λογική, με τις επιθυμίες και τα συναισθήματα να υποτάσσονται σε αυτή την εξουσία; Άραγε η ανθρώπινη νόηση αποτελεί μια θεία ιδιότητα;


Με γραφή διαυγή και κατανοητή, που δεν απευθύνεται μόνο στο ειδικό κοινό, ο Α. Α. Long προσφέρει μια συνθετική ανασκόπηση του πώς η αρχαία ελληνική φιλοσοφία προσέγγισε τα θεμελιώδη ζητήματα του νου, της ψυχής και του σώματος· πώς οι αρχαίοι στοχαστές προσέγγισαν εκείνο το οποίο είναι εγγύτατο σ’ εμάς και όμως ακόμη πιο μυστηριώδες: την ουσία του ανθρώπινου εαυτού.
(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Φιλοσοφία της Ιατρικής

Φιλοσοφία της Ιατρικής. Μια εισαγωγή
R. Paul Thomson, Ross E.G. Upshur

Μετάφραση: Γιώργος Μαραγκός
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2018,σ.432
ISBN: 978-960-524-516-0
Τιμή: 20,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 18,00€








Αρχέγονη συνιστώσα του πολιτισμού, μαγική σχεδόν κλινική τέχνη, ισχυρή σήμερα επιστήμη, η ιατρική έχει μύχιους δεσμούς με την ανθρώπινη ζωή. Από την πρώτη έως την τελευταία ώρα. Σε στιγμές κρίσιμες, σε στιγμές ελπίδας, σε στιγμές άφατης οδύνης. Για να θεραπεύσει, να ανακουφίσει, να παρηγορήσει. Η ιατρική, ως πρακτική, ως γνώση, ως θεσμός, συνυφαίνεται με το πώς βιώνουμε και το πώς σκεφτόμαστε την ύπαρξή μας. Σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, η ιατρική, συνεπικουρούμενη από τη φυσική, τη χημεία, τη βιολογία και την τεχνολογία έχει να επιδείξει προόδους στη διάγνωση, στην πρόγνωση, στη θεραπεία, που δικαιολογούν σε μεγάλο βαθμό τις υποσχέσεις και τις προσδοκίες. Η ιατρική αναπτύσσει τις δυνάμεις της σε πολλά επίπεδα – το μοριακό, το κυτταρικό, το οργανισμικό, το κοινωνικό. Από το προσκέφαλο του ασθενούς έως τη δημόσια υγεία, καθορίζει αποφάσεις και πράξεις, και το αποτύπωμά της στην οικονομία και στην πολιτική είναι βαθύ. Μερικοί θα έλεγαν πως η ιατρική αποτελεί μια έκφανση του πώς δομείται και ασκείται η πολιτική ισχύς στις σύγχρονες κοινωνίες.

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται με ενάργεια η πολλαπλότητα και η ποικιλία που χαρακτηρίζουν την ιατρική ως γνώση και ως πράξη, αλλά και η πολλαπλότητα και η ποικιλία στους τρόπους αναστοχαστικής θεώρησης της ιατρικής. Υπό το κριτικό πρίσμα της φιλοσοφίας των επιστημών, οι συγγραφείς αναδεικνύουν τις μεταφυσικές, γνωσιολογικές, μεθοδολογικές, ανθρωπολογικές και ιδεολογικές παραδοχές που πάνω τους εδράζεται το γνωστικό και το πρακτικό κεκτημένο της ιατρικής. Με παραδείγματα από την ιστορία της ιατρικής και από την κλινική καθημερινότητα των ιατρών, παρουσιάζουν με τρόπο κατανοητό πώς συγκροτούνται οι θεμελιώδεις έννοιες και τα θεωρητικά υποδείγματα που προσανατολίζουν την ιατρική πράξη. Καταδεικνύουν πόσο σπουδαίο έργο επιτελεί η θεωρία των πιθανοτήτων και η στατιστική στη σύσταση της ιατρικής γνώσης και στη λήψη των ιατρικών αποφάσεων, αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι οι μαθηματικές θεωρίες, όπως εφαρμόζονται, ενέχουν ουσιωδώς μείζονες ερμηνευτικές παραδοχές. Μπορούμε έτσι να κατανοήσουμε καλύτερα τον προβληματισμό σχετικά με την αντικειμενικότητα της ιατρικής γνώσης και τον επισφαλή χαρακτήρα τής ιατρικής συλλογιστικής. Οι συγγραφείς δεν περιορίζονται να εκθέσουν τις κυρίαρχες απόψεις σχετικά με την ιατρική, αλλά παρουσιάζουν με τρόπο κατατοπιστικό και απροκατάληπτο ευρεία κλίμακα από σημαντικές εναλλακτικές θεωρήσεις – από τις προσηλωμένες στην επιστημονική «αντικειμενικότητα» ως ιδεώδες, έως τις ασθενοκεντρικές και πρωτοπρόσωπες. Με το έργο τους αυτό συνθέτουν μια στοχαστικά εμβριθή εικόνα για την ιατρική ως πολυεπίπεδο, δυναμικό εγχείρημα.

Περί βεβαιότητος

Περί βεβαιότητος
Λούντβιχ Βίττγκενσταϊν

Μετάφραση: Μιλτιάδης Ν. Θεοδοσίου
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2018, 208σελ.
ISBN: 978-960-524-520-7
Τιμή: 14.00€
Τιμή ΜΙΕΤ:11,20€






Μολονότι υπό μία έννοια ο τίτλος είναι παραπλανητικός λόγω της μονομέρειάς του, το Περί βεβαιότητος έχει δικαίως χαρακτηριστεί ως έργο πάνω στη γνωσιολογία, έργο το οποίο εγκαινιάζει νέες γραμμές σκέψης πάνω στις έννοιες της γνώσης, της αμφιβολίας και της δικαιολόγησης των πεποιθήσεων.

Αλλά και ανεξάρτητα από τη συμβολή του στην άρθρωση γνωσιοθεωρητικών θέσεων, το βιβλίο αποτελεί σαφώς το τρίτο αριστούργημα του Βίττγκενσταϊν (μετά το Τρακτάτους και τις Φιλοσοφικές έρευνες), επεκτείνοντας και διευρύνοντας τους βιττγκενσταϊνικούς στοχασμούς πάνω στη γλώσσα, τη λογική και την ανθρώπινη ζωή.

Ο πλούτος των παρατηρήσεων, η φιλοσοφική γονιμότητα των ερωτήσεων και των διαφορετικών απαντήσεων, αλλά και η ποικιλία των θεματικών που θίγονται στις σημειώσεις αυτές, όχι μόνο επιβεβαιώνουν έναν τέτοιο χαρακτηρισμό αλλά επιτρέπουν επίσης στον αναγνώστη να παρακολουθήσει την πορεία της σκέψης ενός μεγάλου φιλοσόφου. Στις σημειώσεις αυτές θίγονται οι προβληματικές του ιδεαλισμού και του σκεπτικισμού, η έννοια και ο ρόλος της αμφιβολίας, η έννοια της γνώσης και η θεμελίωσή της, η έννοια της δικαιολόγησης και της τεκμηρίωσης των εμπειρικών πεποιθήσεων, όπως και πολλά άλλα γνωσιολογικά ζητήματα, πέρα από την εμβληματική έννοια της βεβαιότητας, που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των φιλοσοφικών ερευνών του βιβλίου.

Αριστοτέλης Παιδεία, Πολιτισμός, Πολιτική

Αριστοτέλης Παιδεία, Πολιτισμός, Πολιτική (Πρακτικά Πανελλήνιου Επιστημονικού Συμποσίου 18-19-20 Νοεμβρίου 2016, Θεσσαλονίκη)
Συλλογικό

Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2018, 270σελ.
ISBN: 978-960-9458-24-5
Τιμή: 19,47€
Τιμή ΜΙΕΤ: 15,58€




Πρόκειται για τα Πρακτικά του Επιστημονικού Συνεδρίου που συνδιοργάνωσε η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών με την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Χαλκιδικής από 18- 20 Νοεμβρίου 2016, επ’ ευκαιρία του επετειακού έτους 2016, αφιερωμένου με απόφαση της UNESCO στ ον Αριστοτέλη.

Είναι γνωστό τοις πάσι ότι ο μεγάλος Μακεδόνας φιλόσοφος και Πανεπιστήμων ο Αριστοτέλης, από τα Στάγειρα Χαλκιδικής, είναι το πιο ανήσυχο φιλοσοφικό πνεύμα . Σε καιρούς ευαίσθητους όπως είναι αυτοί που ζούμε, όπου δοκιμάζονται οι ανθρωπιστικέ ς αξίες και παραχαράζονται οι ιστορικές αλήθειες, η συνειδητή επιστροφή στα φιλοσοφικά ιδεώδη των αρχαίων Ελλήνων κρίνεται αναγκαία . Ο Μακεδόνας φιλόσοφος, καθώς διερεύνησε με το έργο του όλους τους τομείς του ανθρώπινου προβληματισμού, αντιπροσωπεύει το πνεύμα της αρχαίας ελληνικής Μακεδονίας, η οποία, σχεδόν συγχρόνως με την Αθήνα, δημιούργησε τον δικό της χρυσό αιώνα στη σκέψη και στ ην τέχνη. Η συνέχιση αυτού του ελληνικού πνεύματος έως τις μέρες μας τεκμηριώνει την άρρηκτη ιστορική και πνευματική συνέχεια στη Μακεδονία. Έτσι, οι εκλεκτοί εισηγητές με το ίδιο πνεύμα ανέλυσαν τον Αριστοτέλη και ανέδειξαν την αριστοτελική φιλοσοφία σε τρεις άξονες: την Παιδεία, τον Πολιτισμό και την Πολιτική.

(απόσπασμα από το Δελτίο Τύπου)

Ξανά ο Αριστοτέλης; Μεταξύ Εμπειρίας και Θεωρίας

Ξανά ο Αριστοτέλης; Μεταξύ Εμπειρίας και Θεωρίας
Θεοδόσιος Π. Τάσιος

Εκδόσεις Άτων, Αθήνα 2018, 213σελ.
ISBN: 978-618-5337-02-5
Τιμή: 15,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 12,00€






Γιατί άραγε, άλλη μια αναφορά στον Αριστοτέλη;

Για δύο τουλάχιστον λόγους:

• Πρώτον, για να ξανακουσθεί μια τίμια φωνή που αναγνωρίζει το βιωματικό όφελος εκείνου που προτιμά να χάνει σε εξωτερικά αγαθά, προκειμένου να συμμετάσχει εκ βαθέων στη χαρά του ευεργετούμενου Διπλανού του. (Αποφεύγοντας έτσι τις μάταιες ερμηνείες του ηθικού ενεργήματος μέσω μεταθανάτιων δωροληψιών ή μέσω περίπλοκων λογικών κατασκευών).

• Και δεύτερον, για να ξαναϊδούμε κείμενα που αποπειρώνται να ερμηνεύσουν συστηματικά τον Κόσμο με μέθοδο επιστημονική, εφαρμοζόμενη σε ποικίλα θέματα - απ' την Μετεωρολογία μέχρι την Αντοχή των στερεών σωμάτων, κι απ' τη Μνήμη μέχρι τη στοιχειώδη Χημεία.

Και κάτι άλλο. Το βιβλίο αυτό ξεκινάει με τον Σωκράτη και τελειώνει με τον Επίκουρο, ανιχνεύοντας τα κοινά τους σημεία με τον Αριστοτέλη.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Τα δυο ευ της ευτυχίας. Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη

Τα δυο ευ της ευτυχίας. Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη
Παύλος Κοντός

Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2018, 316σελ.
ISBN:978-960-524-512-2
Τιμή: 18,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 14,40€







Το βιβλίο «τα δύο ευ της ευτυχίας» έχει τη μορφή ενός οδοιπορικού ανάγνωσης των Ηθικών Νικομαχείων: καταγράφει, κάθε φορά, τις δυσκολίες που συναντά ο αναγνώστης, τις γνώσεις που αποκτά, τις προσμονές του, την απογοήτευση ή τον ενθουσιασμό του, και του δείχνει πώς να αποκωδικοποιεί το αριστοτελικό κείμενο. Ταυτόχρονα, συνιστά μια συνολική, και ενίοτε πρωτότυπη, πρόταση κατανόησης της αριστοτελικής ηθικής. Δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των βασικών της θέσεων αλλά επιχειρεί την υπεράσπισή τους τόσο με φιλοσοφικά επιχειρήματα (χωρίς τη χρήση δυσνόητων όρων) όσο και με την επίκληση πολλών παραδειγμάτων από την καθημερινή εμπειρία. Γι’ αυτό και ο τίτλος του βιβλίου μάς προσκαλεί να συνδέσουμε όσα θα μάθουμε με μια αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε την ευτυχισμένη ζωή, τη δική μας ζωή.

Η πρωτοτυπία της παρούσας εισαγωγής, πέρα από την αμεσότητα του ύφους της, είναι διπλή: έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά (που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και στο ότι, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ερμηνείες, επιτρέπει στο κείμενο να αναδείξει τις αμφισημίες και τον πλούτο του.

 Το βιβλίο ξεκινά πλάθοντας μια ιστορία για τον Αριστοτέλη και τον γιο του Νικόμαχο, και τελειώνει βρίσκοντας την ίδια ιστορία μέσα σε δύο πίνακες του Ρέμπραντ.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

Φιλοσοφία τόμος 47 (2017) Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας
Συλλογικό

Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2017, 320 σελ.
ISSN:1105-21-20
Τιμή: 14,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 11,20€




Κυκλοφόρησε ο 47ος τόμος της Επετηρίδας του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας.

Το Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας ιδρύθηκε το 1966 με σκοπό να συμβάλει κατά το μέγιστο δυνατό στην έρευνα της ελληνικής φιλοσοφίας και της ιστορίας της. Με την ουσιαστική έναρξη της λειτουργίας του την άνοιξη του 1970 σηματοδοτεί τη συστηματική έρευνα αλλά και την εις βάθος μελέτη των πηγών και των κειμένων των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων όσο και την καταγραφή και αξιολόγηση της σύγχρονης διεθνούς βιβλιογραφίας που αφορά την ελληνική φιλοσοφία από την απαρχή της (προσωκρατική, πλατωνική, αριστοτελική) διαμέσου της ελληνιστικής και βυζαντινής περιόδου έως και τον 18ο και 19ο αιώνα.

Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών

Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών 
Ιμμάνουελ Καντ 

Μετάφραση, σχόλια, επίμετρο: Κώστας Ανδρουλιδάκης
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης 2017, 210 σελ.
ISBN 978-960-524-494-1
Τιμή: 15,00 €
Τιμή ΜΙΕΤ: 12,00 €


Η Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών (1785), το πρώτο από τα τρία κύρια ηθικά έργα του Καντ, παρουσιάζει προγραμματικά τις κυριότερες έννοιες, θέσεις και αρχές της ηθικής φιλοσοφίας του. Θα ακολουθήσουν η Κριτική του πρακτικού Λόγου (1788), η οποία παρέχει τη συστηματική θεμελίωση της ηθικής, και η Μεταφυσική των ηθών (1797), η οποία περιλαμβάνει την εφαρμογή της επί της φιλοσοφίας του δικαίου και του ειδικού μέρους της ηθικής.

Η Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών αναπτύσσει μιαν εντελώς πρωτοποριακή ηθική φιλοσοφία, η οποία δεν αποβλέπει στην ατομική εγωιστική ευτυχία, αλλά στο να γίνει ο άνθρωπος ενεργητικά άξιος της ευδαιμονίας και της ανθρώπινης φύσης. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ηθικής αυτής είναι ότι: στηρίζεται στον ορθό Λόγο∙ δεν ασχολείται με το τι κάνουν πράγματι οι άνθρωποι, αλλά με το ηθικά εύλογο και τις αληθινές αξίες, ανεξάρτητα από την κυρίαρχη, συμβατική ή κατεστημένη ηθική. Θα μπορούσε κανείς να συνοψίσει την ηθική αυτή σε έναν βασικό κανόνα: «πράττε έλλογα» ή «πράττε ως έλλογο ον» είτε (σε φανερή ομοιότητα με την στωική ηθική): «να ζεις σύμφωνα με τον ορθό Λόγο και την φύση». Εισάγει μιαν απολύτως νέα έννοια της ελευθερίας ως ανεξαρτησίας από την φυσική και κάθε άλλη αναγκαιότητα (συμπεριλαμβανομένης ιδίως της κοινωνικής και ψυχικής), ως αυτονομίας και ως αυτενέργειας. Συνάμα δεν παραβλέπει ότι απευθύνεται σε ανθρώπους, δηλ. σε πεπερασμένα, ατελή, εύθραυστα (και απλώς δυνάμει έλλογα) όντα που εξαρτώνται από πλήθος αναγκών.

Εναντίον της καντιανής ηθικής διατυπώνεται πλήθος αντιρρήσεων, κριτικών και επιφυλάξεων, λ.χ. ότι είναι υπέρμετρα νοησιαρχική, φορμαλιστική, «κονστρουκτιβιστική» και αποκλειστικά δεοντοκρατική, ή ακόμα και ότι παραγνωρίζει την ανάγκη του ανθρώπου για την ευτυχία. Η μελέτη της Θεμελίωσης είναι δυνατόν να συμβάλει στην, εν μέρει τουλάχιστον, αναίρεση των προκαταλήψεων και παρανοήσεων αυτών.

Η Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών αναγνωρίζεται καθολικά -από κοινού, λ.χ., με τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη- ως ένα από τα σπουδαιότερα κλασικά και θεμελιακά έργα της ηθικής φιλοσοφίας. Σε σύγκριση με τα άλλα δύο έργα της καντιανής ηθικής τριλογίας, η Θεμελίωση είναι γραμμένη σε ένα ύφος πολύ πιο γλαφυρό, λαγαρό και κατανοητό, πράγμα που την καθιστά την καλύτερη εισαγωγή στο έργο του Καντ. Για την απόδοση του απαιτητικού αυτού έργου, για το οποίο έχει ειπωθεί εύστοχα ότι χαρακτηρίζεται από «ζωντάνια, ελαστικότητα, και ορμή» (Ερνστ Κασσίρερ), ο μεταφραστής επιδίωξε την μέγιστη δυνατή ακρίβεια και πιστότητα, συνάμα όμως και την φυσικότητα και τη ροή της ελληνικής λαλιάς.

Η μετάφραση του Κώστα Ανδρουλιδάκη (ο οποίος έχει μεταφράσει μεγάλο μέρος του έργου του Καντ στα ελληνικά) έχει γίνει από το γερμανικό πρωτότυπο με βάση την έκδοση της Ακαδημίας Επιστημών του Βερολίνου και τις κυριότερες νεότερες κριτικές εκδόσεις. Στο περιθώριο της μετάφρασης παρατίθεται η σελιδαρίθμηση της έκδοσης της Ακαδημίας του Βερολίνου, στην οποία γίνονται διεθνώς οι παραπομπές στο έργο του Καντ. Τα σχόλια της έκδοσης περιέχουν: α) κριτική του κειμένου· β) διευκρινίσεις όρων και εννοιών· γ) στοιχειώδη πραγματολογικά στοιχεία για τα πρόσωπα και τα έργα τους που μνημονεύονται στο κείμενο· δ) σύντομα ερμηνευτικά σχόλια με εννοιολογικές διασαφήσεις καθώς και συσχετισμούς με αντίστοιχα χωρία σε άλλα έργα του Καντ. Σε πλήθος περιπτώσεων τα σχόλια τούτα αποτελούν πρωτότυπη ερευνητική συμβολή της παρούσας έκδοσης.

Στο ιδιαίτερα κατατοπιστικό διεξοδικό Επίμετρο παρουσιάζονται συνοπτικά η παράλληλη πορεία της σταδιακής διαμόρφωσης της ηθικής θεωρίας του Καντ και η γένεση της Θεμελίωσης, ορισμένες από τις κυριότερες έννοιες, θέσεις, αρχές και ζητήματα της καντιανής ηθικής αλλά και μερικές από τις διαδεδομένες κριτικές οι οποίες της έχουν ασκηθεί∙ τέλος, επιχειρείται μια σύντομη αποτίμηση της σημασίας του έργου και της επίδρασής του στη μετέπειτα εξέλιξη της ηθικής. Η έκδοση συμπληρώνεται με Χρονολόγιο του βίου και των έργων του Καντ, με ευρετήρια προσώπων και εννοιών καθώς και με εκτεταμένη διεθνή Βιβλιογραφία.

Παλαιότερες αναρτήσεις Αρχική σελίδα