ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Ο τόμος συγκεντρώνει όλα τα αθηναϊκά κείμενα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911), διηγήματα και χρονογραφήματα, άλλα δημοσιευμένα όσο ζούσε και άλλα μετά το θάνατό του, βασισμένα στη φιλολογική έκδοση των Απάντων του που φρόντισε ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος. Εξαίρεση  αποτελεί το διήγημα «[Ο αυτοκτόνος]», που δημοσιεύεται εδώ σύμφωνα με τη νέα εκδοτική πρόταση της Λαμπρινής Τριανταφυλλοπούλου (σε τρία «σχεδιάσματα»), η οποία βασίστηκε σε νέα ανάγνωση του παπαδιαμαντικού χειρογράφου. 

Ο Παπαδιαμάντης περιγράφει την πόλη όπου έζησε «υπέρ το ήμισυ της ζωής», και κυρίως την περιοχή του Ψυρρή και τα πέριξ της ­­­– μια πόλη «πολυάνθρωπη και αντιφατική, πνευματικά άκεντρη, μια πόλη των κοινωνικών αποκλεισμών, της φτώχειας, της κυριαρχίας του χρήματος» (Εισαγωγή, σ. xlix). Σκιαγραφεί τις συνθήκες ζωής, τη φτωχολογιά, τους εσωτερικούς μετανάστες – εντέλει τους διάφορους ανθρώπινους τύπους, θρησκευτικούς και μη: τον «διδάχο», τον «κοσμολαΐτη», το «αειπλάνητο», τον γέρο ναυτικό, τον ερωτύλο ξελογιαστή ξένων γυναικών, τις ευλαβείς ενορίτισσες, την Πολίτισσα ζωντοχήρα, τη χολεριασμένη, τη σπιτονοικοκυρά. Όλοι τους ζουν σε ενοικιαζόμενα χαμόγεια δωμάτια, συνήθως γύρω από μια αυλή, όλοι τους, άντρες, γυναίκες και παιδιά, θα συναντηθούν κάποια στιγμή στο ταβερνομπακάλικο της γειτονιάς.

Για την καλύτερη κατανόηση των παπαδιαμαντικών κειμένων, η έκδοση συνοδεύεται από Πίνακα με τις πηγές των εκκλησιαστικών και άλλων χωρίων που παρατίθενται από τον συγγραφέα, καθώς και από εκτενές Γλωσσάρι, που συντάχθηκε ειδικά για τις ανάγκες της χρηστικής αυτής έκδοσης και περιλαμβάνει, εκτός από τις ιδιωματικές λέξεις, και τις λέξεις της λόγιας αλλά και της δημώδους παράδοσης.

Η γέννηση της σύγχρονης επιστήμης στην εποχή της επιστημονικής επανάστασης, από τον 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα, σήμανε τον θάνατο της φυσικής και της κοσμολογίας του Αριστοτέλη από τα Στάγειρα (384–322 π.Χ.). Οι αριστοτελικές αντιλήψεις είχαν κυριαρχήσει επί αιώνες στην ανθρώπινη σκέψη, και η εξοικείωση με αυτές αποτελεί προϋπόθεση για την κατανόηση των αρχών της σύγχρονης επιστήμης. Η παρούσα ανθολογία μεταφρασμένων και σχολιασμένων χωρίων από τις αριστοτελικές πραγματείες φυσικής και κοσμολογίας παρουσιάζει με τα λόγια του ίδιου του Αριστοτέλη το γενικό εννοιολογικό πλαίσιο της φυσικής του και τις απόψεις του για τη σύσταση και τη δομή του σύμπαντος, για τη φύση των ουράνιων σωμάτων και τις αιτίες των κινήσεών τους, καθώς και για τη σχέση του μακρόκοσμου με τον μικρόκοσμο. Η εκτενής εισαγωγή περιέχει ένα λεπτομερές περίγραμμα της αριστοτελικής φυσικής και κοσμολογίας, και παρουσιάζει τις καταβολές τους στη σκέψη τού 6ου και 5ου αιώνα π.Χ. Η έκδοση απευθύνεται στους ιστορικούς της επιστήμης, της φιλοσοφίας και των ιδεών, στους κλασικούς φιλολόγους, αλλά και σε κάθε αναγνώστη που ενδιαφέρεται για την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη και τις αρχές της σύγχρονης επιστήμης.

(παρουσίαση από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Κυκλοφόρησε ο 17ος τόμος του Κονδυλοφόρου.

Το πρώτο κείμενο του τόμου, από τη Μαριλίζα Μητσού, είναι αφιερωμένο στη μνήμη του Χριστόφορου Λιοντάκη, του σεμνού ποιητή, δοκιμιογράφου και μεταφραστή, που έφυγε τον περασμένο Ιούλιο. Στο κύριο μέρος του περιοδικού, ο Peter Mackridge επιστρέφει στον Ανδρέα Κάλβο και συζητά ζητήματα της γλώσσας των Ωδών και των σχέσεών τους με άλλα παλαιότερα και σύγχρονά τους ποιητικά έργα. Ο Αλέξης Πολίτης συγκεντρώνει και σχολιάζει εννέα έργα του ελληνικού ρομαντισμού που κυκλοφόρησαν στα 1850-1880 και αντλούν τη θεματική τους ύλη από την εποχή της Βενετοκρατίας στην Κρήτη. Στον τόμο φιλοξενούνται δύο καβαφικού ενδιαφέροντος μελέτες. Η Diana Haas παρουσιάζει τέσσερα αυτοσχόλια του Καβάφη, στα ποιήματα «Η Συνοδεία του Διονύσου» και «Τυανεύς Γλύπτης», με πληροφορίες και σχολιασμό που φωτίζουν βήμα προς βήμα τη διαδικασία της ποιητικής σύνθεσης. Η Μάρθα Βασιλειάδη προτείνει μια ερμηνεία του ατελούς ποιήματος «Ο Επίσκοπος Πηγάσιος», η οποία δίνει μια νέα διάσταση στη συζήτηση για τη θέση του Ιουλιανού στην ποίηση του Αλεξανδρινού. Δυο μελέτες έχουν ώς θέμα Έλληνες υπερρεαλιστές. Η Αλεξάνδρα Σαμουήλ αποκρυπτογραφεί μεθοδικά δύο ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου, τα «Γυψ και φρουρά» και «Όσιρις», ανιχνεύοντας σε αυτά την ταχεία υλοποίηση της μπρετονικής «occultation» στη διπλή της σημασία, της απόκρυψης και της αποκρυφοποίησης. Η Άννα Κατσιγιάννη εξετάζει την εικόνα της Ρωσίας στον Ανδρέα Εμπειρίκο, εστιάζοντας στη θεωρία και στις τεχνικές του υπερρεαλιστικού και του σοβιετικού κινηματογράφου όπως αξιοποιούνται για την ανακατασκευή της μνήμης στο «Αμούρ-Αμούρ». Στην κύρια ύλη του περιοδικού, τέλος, ο Χ.Λ. Καράογλου αναδημοσιεύει και σχολιάζει γράμματα πρωτεργατών του δημοτικισμού προς τον εκδότη της εφημερίδας Ακρόπολις Βλάση Γαβριηλίδη, ένθερμο υποστηρικτή της δημοτικής: δύο γράμματα του Ψυχάρη (του 1888) και τρία του Αλέξανδρου Πάλλη (του 1901). Και η Στεφανία Γεωργάκη δημοσιεύει με σχόλια δεκαπέντε γράμματα από την αλληλογραφία του δοκιμιογράφου Δημήτρη Νικολαρεΐζη προς (και από) τον Μηνά Δημάκη, τον Ανδρέα Καραντώνη, τον Άρη Δικταίο κ.ά. Στις «Μονοκοντυλιές», η Diana Haas ελέγχει πρόσφατο δημοσίευμα για σοβαρά σφάλματα στη μεταγραφή και τον σχολιασμό αποσπάσματος αυτοσχολίου του Καβάφη στο αποκηρυγμένο ποίημα «Ωδή και Ελεγεία των Οδών». Στο «Μελανοδοχείο» δημοσιεύονται δύο βιβλιοκρισίες: του Αλέξη Πολίτη για την έκδοση Πέτρος Δ. Στεφανίτσης, Απομνημονεύματα (1821-1839), επιμ. Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης (Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, 2019), και του Χ.Λ. Καράογλου για την έκδοση Κ.Γ. Καρυωτάκης, Ποιήματα και πεζά, επιμ. Δημήτρης Δημηρούλης (Gutenberg, 2017). Στο τελευταίο μέρος του Κονδυλοφόρου δημοσιεύεται καταρτισμένο από τον Μιχ. Γ. Μπακογιάννη ένα συστηματικό ευρετήριο της μεταφρασμένης ξένης λογοτεχνίας στο περιοδικό Εστία (1876-1895), με δύο κύριους αλφαβητικούς πίνακες: των μεταφραζόμενων ξένων συγγραφέων και των μεταφραστών.

Η συζήτηση για τη μεθοδολογια των Κλασικών Σπουδών ανάγεται στη γέννηση της κλασικής φιλολογίας στην ελληνιστική Αλεξάνδρεια: λόγιοι, ποιητές, και γραμματικοί επιδόθηκαν τότε για πρώτη φορά σε συστηματικές προσπάθειες για την αποκατάσταση και την ερμηνεία των αρχαίων κειμένων. Καθοριστική υπήρξε στη συνέχεια η συμβολή των λογίων της βυζαντινής εποχής, οι οποίοι διέσωσαν μέσω της αντιγραφής χειρογράφων μεγάλο μέρος της αρχαίας λογοτεχνίας. Έκτοτε η επιστήμη της Κλασικής Φιλολογίας έχει εξελιχθεί, συνεχίζει ωστόσο να βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ παλαιού και νέου. Ορισμένα από τα ερωτήματα που απασχολούν σήμερα τους φιλολόγους είναι ίδια ή παρόμοια με εκείνα που μελέτησαν οι αλεξανδρινοί λόγιοι: για παράδειγμα, ποιες μεθόδους μπορούμε να αξιοποιήσουμε, ώστε να αποκαταστήσουμε ένα αρχαίο κείμενο; Ποια βήματα πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να καταλήξουμε σε ένα κείμενο αξιόπιστο, που θα αντικατοπτρίζει όσο το δυνατόν πιστότερα το πρωτότυπο; Πώς προσεγγίζουμε τα αρχαία κείμενα που σώζονται σε αποσπάσματα; Ποιες μεθόδους χρησιμοποιούμε ώστε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα σχετικά με τα έργα στα οποία ανήκουν; Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, το πεδίο των Κλασικών Σπουδών έχει διευρυνθεί σημαντικά· υπογραμμίζεται όλο και περισσότερο η ανάγκη της διεπιστημονικότητας και της στενής συνεργασίας μεταξύ διαφορετικών επιστημονικών κλάδων (της φιλολογίας, της ιστορίας, της φιλοσοφίας, της επιγραφικής κλπ.). Τίθεται επίσης πλήθος ερμηνευτικών ζητημάτων σχετικά με την επικαιρότητα των αρχαίων κειμένων και τη σημασία της μελέτης των αρχαίου πολιτισμού εν γένει: μπορούν τα αρχαία κείμενα να έχουν απήχηση στη σύγχρονη εποχή; Ποιες θεωρητικές προσεγγίσεις καλούμαστε να αξιοποιήσουμε ώστε να αναδειχθεί η επικαιρότητα της αρχαίας λογοτεχνίας;

Ο τόμος επιχειρεί να απαντήσει στα παραπάνω ερωτήματα, προσφέροντας μια επισκόπηση ορισμένων σύγχρονων μεθοδολογικών προβληματισμών στο πεδίο των Κλασικών Σπουδών. Συγκεντρώνει δεκαοκτώ μελέτες οι οποίες αφορούν στους εξής τομείς: στις κριτικές εκδόσεις, στα αρχαία κείμενα που σώζονται σε αποσπάσματα, στις αφηγηματολογικές προσεγγίσεις, στις διεπιστημονικές θεωρήσεις για τη μελέτη του αρχαίου πολιτισμού και της αρχαιολογίας, και στην πρόσληψη της κλασικής γραμματείας. Οι συγγραφείς του τόμου εξετάζουν τους τρόπους με τους οποίους παλαιά ερωτήματα μπορούν να επανεξεταστούν με νέα μεθοδολογικά εργαλεία ή θέτουν καινούργια ερωτήματα τα οποία απαντούν με τη βοήθεια σύγχρονων μεθοδολογικών προσεγγίσεων. Η παρούσα έκδοση αντικατοπτρίζει έτσι το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις Κλασικές Σπουδές μέσα από τον συνεχή και ανανεωμένο προβληματισμό για μεθοδολογικά ζητήματα.

Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η Ιλιάδα και η Οδύσσεια συνιστούν το σημείο εκκίνησης αλλά ταυτόχρονα και το κατεξοχήν αντικείμενο της φιλολογικής επιστήμης. Στη σημερινή ομηρολογία δυο είναι οι ερμηνευτικές τάσεις που κυριαρχούν: η αγγλοσαξονικής προέλευσης και διάδοσης θεωρία της "προφορικής σύνθεσης", με "πρώτο ευρετή" τον Milman Parry (1928), και η ευρωπαϊκή "νεοαναλυτική" θεωρία, που εγκαινίασε την ίδια περίπου εποχή ο δικός μας Ι. Θ. Κακριδής, ένας από τους σημαντικότερους ομηριστές του 20ού αιώνα, και συνέχισαν οι Γερμανοί W. Schadewaldt και W. Kullmann. Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες οι δύο αρχικώς ασύμβατες μεταξύ τους θεωρίες έχουν αρχίσει να συγκλίνουν στην προσπάθεια να σκιαγραφήσουν μια πιθανοφανή εικόνα της προομηρικής παράδοσης και να ανοίξουν τον δρόμο στη διερεύνηση της ιδιάζουσας "διακειμενικότητας" ανάμεσα στα ομηρικά έπη και τους προφορικούς προδρόμους τους.

Στην αιχμή της έρευνας βρίσκεται εδώ και μερικά χρόνια το έργο του Χρήστου Τσαγγάλη, που συνεχίζει έτσι στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης τη λαμπρή ομηρολογική παράδοση του Ι. Θ. Κακριδή και του Δ. Ν. Μαρωνίτη. Όπως δηλώνεται προγραμματικά στον ανά χείρας τόμο, που συγκεντρώνει μελέτες της τελευταίας οκταετίας, δημοσιευμένες στα πλέον έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, σκοπός της έρευνάς του είναι να συμβάλει, συνδιαλεγόμενος δημιουργικά με κορυφαίους ομηριστές, στο γεφύρωμα του "μεγάλου χάσματος" που μέχρι πριν από λίγο χώριζε τους υποστηρικτές ενός προφορικού και ενός εγγράμματου Ομήρου. Ο Χρήστος Τσαγγάλης αναπτύσσει τη συνθετική προσέγγιση Προφορικής Θεωρίας και Νεοανάλυσης με τρόπο συστηματικό, τόσο σε μεθοδολογικό-θεωρητικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο ερμηνείας επιμέρους ομηρικών χωρίων ή μεμονωμένων στοιχείων του επικού κώδικα. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι μια συνεκτική παρουσίαση για πρώτη φορά σε ελληνική γλώσσα των πιο πρόσφατων ερευνητικών πορισμάτων της διεθνούς ομηρολογίας, στην οποία ο συγγραφέας του παρόντος τόμου πρωταγωνιστεί με ισχυρή και διακριτή φωνή.

(από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

(από τον πρόλογο του βιβλίου)

Τίτλος: Διήγησις των Τετραπόδων Ζώων & Πουλολόγος
Κριτική Έκδοση: Hans Eideneier
Έκδοση: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2016
Σελίδες: 354
ISBN: 978-960-524-453-8
Τιμή στο βιβλιοπωλείο μας: 20,00€







Η Διήγησις των Τετραπόδων Ζώων και ο Πουλολόγος είναι έμμετρες δημώδεις ιστορίες με ήρωες ζώα και πτηνά, που γράφτηκαν πιθανότατα στην Κωνσταντινούπολη τον 14ο αιώνα, από ανώνυμους ποιητές.

Στη Διήγηση, οι προσπάθειες του βασιλιά Λέοντα να επιτύχει συμφωνία ειρήνης μεταξύ των φυτοφάγων και των σαρκοβόρων ζώων, τα οποία έχει συγκαλέσει σε γενική συνέλευση, αποτυγχάνουν παταγωδώς, επειδή αντιβαίνουν στους φυσικούς νόμους που διέπουν την κοινωνία. Η συνέλευση καταλήγει σε άγριο μακελειό· όλα παραμένουν όπως ήταν πάντα και θα είναι εις τους αιώνας των αιώνων! Οι διάλογοι που ξεδιπλώνονται είναι εντονότατοι και αθυρόστομοι, οι έριδες παρουσιάζονται με καταπληκτική μαεστρία, ενώ δεν λείπει η ειρωνεία και το τραχύ χιούμορ.

Στον Πουλολόγο, καβγάδες, ψόγοι και ύβρεις εκτοξεύονται μεταξύ άγριων και ήμερων πουλιών κατά τη διάρκεια της γαμήλιας δεξίωσης που έχει οργανώσει ο βασιλιάς Αετός για τον γιο του. Ο ίδιος θα επέμβει και θα βάλει τέλος στις λογομαχίες συμφιλιώνοντας τους υπηκόους του βασιλείου του.

Κείμενα με ψυχαγωγικό κυρίως αλλά και διδακτικό χαρακτήρα, που μαρτυρούν βαθιά γνώση της φυσιολογίας των ζώων και αποτυπώνουν αλληγορικά όψεις της πολυπολιτισμικής βυζαντινής κοινωνίας και του υλικού πολιτισμού της, έγιναν πολύ αγαπητά και γνώρισαν μεγάλη διάδοση.

Η παρούσα κριτική έκδοση ακολουθεί τον εικονογραφημένο ελληνικό κώδικα της Βιβλιοθήκης του Σεραγίου Κωνσταντινουπόλεως (Constantinopolitanus Seragliensis 35), ο οποίος παραδίδει την καλύτερη μορφή των δύο έργων. Η εκτενής εισαγωγή και τα σχόλια που συνοδεύουν την έκδοση εισδύουν στο λογοτεχνικό είδος στο οποίο εντάσσονται τα κείμενα, τη μεσαιωνική δημώδη ψυχωφελή γραμματεία, ενώ οι πενήντα δύο έγχρωμες εικόνες που περιλαμβάνονται στο χειρόγραφο-οδηγό αναπαράγονται εδώ και ζωντανεύουν τον λόγο των κειμένων.

Το πολυσήμαντο έργο του Γερμανοεβραίου φιλολόγου Έριχ Άουερμπαχ γεφυρώνει τη φιλολογία ως ιστορική μάθηση μ’ έναν γενικότερο στοχασμό για την ευρωπαϊκή λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Το πρώτο και παλαιότερο δοκίμιο, Ο Τζανμπαττίστα Βίκο και η ιδέα της φιλολογίας (1936), μικρό δείγμα της μακράς και επίμονης ενασχόλησης του Άουερμπαχ με τον Ιταλό φιλόσοφο, εξετάζει τη Νέα Επιστήμη ως το πρώτο μείζον έργο της ερμηνευτικής φιλολογίας και συναρτά την αυτόνομη θεμελίωση της φιλολογικής επιστήμης με την ιστορικότητα του Βίκο. Προκειμένου να ανακαλύψει την πνευματική ιδιοσυστασία του ανθρώπου κατά τις απαρχές του πολιτισμού, ο Βίκο εφάρμοσε τις φιλολογικές μεθόδους στην ερμηνεία των μύθων, των πανάρχαιων μνημείων της γλώσσας, του δικαίου, της θρησκείας και της ποίησης. Όπως σημειώνει ο Άουερμπαχ, η φιλολογία αναδεικνύεται έτσι «σε πεμπτουσία της επιστήμης του ανθρώπου ως ιστορικού όντος, οπότε συμπεριλαμβάνει όλους τους σχετικούς επιστημονικούς κλάδους, επομένως και την ιστορική επιστήμη με τη στενή έννοια. Η δυνατότητά της εδράζεται στην προϋπόθεση ότι οι άνθρωποι μπορούν να κατανοούν ο ένας τον άλλο, ότι υπάρχει ένας κόσμος κοινός για όλους τους ανθρώπους, προσιτός και οικείος στον καθένα μας».

Το δεύτερο και ύστερο δοκίμιο, η Φιλολογία της παγκόσμιας λογοτεχνίας (1952), κείμενο φιλοσοφικής ωριμότητας αλλά και εντυπωσιακής επικαιρότητας για τις λογοτεχνικές σπουδές (και όχι μόνον), αναδιατυπώνει μια νέα, κάθε άλλο παρά αφελή αποτίμηση του ουμανισμού και συγχρόνως αποτελεί τον συνοπτικότερο και μάλλον τον ωριμότερο λόγο περί της φιλολογικής μεθόδου του Άουερμπαχ. Όσο περισσότερο ενοποιείται η υφήλιος τόσο περισσότερο πρέπει να διευρύνεται η συνθετική και προοπτική θεώρηση και η παγκόσμια λογοτεχνία να θεωρείται ως πολλαπλό υπόβαθρο ενός κοινού πεπρωμένου. «Φιλολογική μας πατρίδα –γράφει χαρακτηριστικά ο Άουερμπαχ- είναι όλη η υφήλιος· δεν μπορεί πλέον να είναι το έθνος. Ασφαλώς την πιο πολύτιμη και αναντικατάστατη κληρονομιά του φιλολόγου εξακολουθούν να την αποτελούν η γλώσσα και η παιδεία του δικού του έθνους· για να την αξιοποιήσει όμως, οφείλει να την αποχωριστεί και να την υπερβεί. Σήμερα, υπό εντελώς διαφορετικές συνθήκες, πρέπει να επιστρέψουμε σε αυτό που για την προεθνική, μεσαιωνική παιδεία ήταν κοινό κτήμα: την επίγνωση ότι το πνεύμα δεν έχει εθνικότητα».

Ο ΕΡΙΧ ΑΟΥΕΡΜΠΑΧ γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1892 και πέθανε στο Ουώλινγκφορντ του Κοννέκτικατ το 1957. Σπούδασε νομικά, τα οποία όμως εγκατέλειψε για χάρη της φιλολογίας. Το 1929 ανέλαβε την έδρα ρομανικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μαρβούργου. Με την άνοδο των ναζί στην εξουσία εγκαταστάθηκε αρχικά στην Τουρκία, ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, και από το 1947 έως το θάνατό του στις ΗΠΑ, όπου δίδαξε για λίγο στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας (PSU) και κυρίως στο Γέιλ. Από τα έργα του ξεχωρίζουν η πρώτη του μεγάλη μονογραφία, Dante als Dichter der irdischen Welt (Ο Δάντης ως ποιητής του επίγειου κόσμου), 1929, η πολύ σημαντική μελέτη “Figura”, Archivum romanicum 22 (1939), και ασφαλώς το opus magnum του, Mimesis, 1959 (Μίμησις, ΜΙΕΤ, 2014), ένα από τα θεμελιώδη έργα της φιλολογίας του 20ού αιώνα.

Τίτλος: Λόγος και χρόνος στη νεοελληνική γραμματεία (18ος-19ος αιώνας)
Κείμενα:  Συλλογικό
Επιμέλεια: Κακλαμάνης Στέφανος, Καλοκαιρινός Αλέξης, Πολυχρονάκης Δημήτρης
Έκδοση: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης,2015
Σελίδες: 872
ISBN: 978-960-524-422-4
Τιμή με έκπτωση: 45,00€

Ο τόμος απαρτίζεται από 32 κείμενα που έχουν την αφετηρία τους στις ανακοινώσεις του ομότιτλου συνεδρίου νεοελληνικών σπουδών που οργάνωσε το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης το 2013 προς τιμήν του Αλέξη Πολίτη, κορυφαίου μελετητή του νεοελληνικού πολιτισμού. Με κεντρικούς άξονες τις διάφορες μορφές και λειτουργίες του λόγου και του χρόνου από την εποχή του Διαφωτισμού ώς τις παραμονές των Βαλκανικών πολέμων ανιχνεύονται οι δράσεις, οι ιδέες και οι πραγματώσεις της ελληνικής κοινωνίας και χαρτογραφούνται οι σημαντικότεροι αναβαθμοί που οδήγησαν στη διαμόρφωσή της. Μέσα από ένα πλήθος πηγών και μεθόδων προσέγγισης συζητιούνται καίρια και δυσεπίλυτα προβλήματα της πνευματικής ιστορίας του τόπου μας, ανασυντίθενται οι σημαντικότερες ατομικές και συλλογικές πρωτοβουλίες που καταγράφηκαν στον ελλαδικό κόσμο και στα μεγάλα κέντρα του απόδημου Ελληνισμού, και αναδεικνύονται τα νοητικά, αισθητικά και κοινωνικά ρεύματα και η έκφραση των ατομικών συνειδήσεων.

Το δημοτικό (κλέφτικο) τραγούδι στα ιστορικά του συμφραζόμενα, ο λαϊκότροπος έντυπος και χειρόγραφος λόγος, οι γλωσσικές, αισθητικές και ιδεολογικές αναζητήσεις πριν και μετά τον Αγώνα της Παλιγγενεσίας, η κληρονομιά αλλά και οι καινούργιες πραγματικότητες και ανάγκες του νεοσύστατου κράτους, η επικοινωνία και τα δίκτυα λογίων του ελλαδικού και του ευρωπαϊκού κόσμου στα χρόνια της Μεγάλης Ιδέας, οι αποτυπώσεις του Ρομαντισμού στη λογοτεχνία του 19ου αιώνα, η σχέση του δημιουργού με την ιστορική και λογοτεχνική συγκυρία, οι μύθοι και οι φαντασιακές κατασκευές σε μια εποχή που διέπεται από τα μεγάλα εθνικά και ιδεολογικά προτάγματα, αποτελούν μερικά μόνο από τα ζητήματα που οι συγγραφείς του τόμου πραγματεύονται με περισσή φροντίδα και γνώση στις μελέτες τους.

Ο τόμος κλείνει με την εργογραφία του Αλέξη Πολίτη και Ευρετήριο.