ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Η έκδοση, η οποία αποτελεί τον πρώτο τόμο των Έργων του Ανδρέα Κάλβου, περιλαμβάνει τα ποιητικά έργα που εξέδωσε ο Κάλβος (Le Danaidi, Ελπίς πατρίδος, Λύρα. Ωδαί και Λύρα. Νέαι Ωδαί), κατά χρονολογική τάξη, ώστε να είναι ορατή η διαμόρφωση της ποιητικής του βούλησης. Μέσα από τα αναλυτικά εισαγωγικά κείμενα και τα σχόλια των δύο επιμελητών, ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να προσεγγίσει το βασικό σώμα της ποίησης του Ανδρέα Κάλβου, από το στάδιο της σύνθεσης των ιταλικών τραγωδιών στα πρότυπα του ιταλικού κλασικισμού μέχρι την ολοκλήρωσή του, όπως αυτή αποτυπώθηκε στις ελληνόγλωσσες ποιητικές συλλογές του. Ο τόμος συμπληρώνεται από το εικονογραφικό Παράρτημα (χειρόγραφα, εξώφυλλα και ενδεικτικές σελίδες των πρώτων εκδόσεων).

Πώς αντιλαμβάνονταν οι Έλληνες τον ρόλο της Ευρώπης απέναντι στο νεοσύστατο κράτος τους; Πώς αντέδρασαν στην υποχώρηση του φιλελληνισμού και στις έμμεσες ή άμεσες επεμβάσεις των εγγυητριών Δυνάμεων στο εσωτερικό της χώρας; Πώς αξίωναν τα «κακομαθημένα παιδιά της ιστορίας» να συνδράμουν αυτές οι Δυνάμεις στην πορεία της εθνικής ολοκλήρωσης -και όχι μόνο-, εξαργυρώνοντας έτσι πολιτικά την πνευματική οφειλή τους στην ένδοξη αρχαιοελληνική κληρονομιά; Η παρούσα μελέτη καταγράφει και αναλύει αυτά τα ζητήματα με βάση τον Τύπο, που συνιστούσε το πιστότερο κάτοπτρο των ιδεολογικών ζυμώσεων στη μετεπαναστατική Ελλάδα.

 Η περίοδος της βασιλείας του Όθωνα, έως και τον Κριμαϊκό Πόλεμο, προσφέρει το πιο κατάλληλο πλαίσιο για να αναδειχθούν οι αντιφάσεις που χαρακτήριζαν τη στάση των Ελλήνων απέναντι στην Ευρώπη. Δίπλα στις «ιδιοτροπίες» και τις «φαντασίες» τους, καταγράφονται οι πικρίες, οι απογοητεύσεις και οι διαψεύσεις, ή αλλιώς οι φοβίες και οι ανασφάλειές τους απέναντι στους ισχυρούς «προστάτες» τους.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο φιλοσοφικός στοχασμός των Παρατηρήσεων πάνω στα χρώματα αναπτύσσεται στη διασταύρωση γραμματικής και φαινομενολογίας. Και πρόκειται πραγματικά για έναν πλούσιο στοχασμό: αγγίζει ευθέως το περιβόητο ζήτημα της διαπλοκής του διαθέσιμου χρωματικού λεξιλογίου και του χρωματικού ρεπερτορίου που είναι ικανός να δει κανείς (με πολλά σχόλια πάνω στο πώς η αχρωματοψία μπορεί να σταθεί ως ένα εναλλακτικό ρεπερτόριο αντίληψης των έγχρωμων αντικειμένων)· συγχρόνως προκαλεί τη φαντασία ζητώντας μας να συλλάβουμε τι θα μπορούσε να μετρήσει, για παράδειγμα, ως «διαφανές λευκό» (π.χ. ένα διάφανο λευκό γυαλί) — κι αν δεν μπορούμε, να εξηγήσουμε γιατί. Ο αναγνώστης καλείται, λοιπόν, να δει τις Παρατηρήσεις πάνω στα χρώματα ως μια πρόκληση στη φαντασία του και μια πρόσκληση να δώσει προσοχή όχι μόνο στο τι βλέπουν τα μάτια του αλλά και στη λογική που διέπει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του λόγου του για όσα βλέπονται, για τις λεπτές αποχρώσεις που εντοπίζονται, για τις μορφολογικές διαφορές που υπόκεινται αυτού του τόσο καθημερινού και κοινότοπου φαινομένου — της αντίληψης των χρωμάτων.

Διαρκής μέριμνα του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης είναι να κάνει γνωστό το εκδοτικό του έργο στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Γι’ αυτό το λόγο και φέτος, όπως και κάθε χρόνο, ο Φεβρουάριος είναι μήνας προσφορών και μεγάλων εκπτώσεων στο σύνολο των εκδόσεών μας. Οι βιβλιόφιλοι και όλοι οι φιλομαθείς αναγνώστες μπορούν να αποκτήσουν σπουδαία έργα και τίτλους-κοσμήματα της παγκόσμιας και της εγχώριας πνευματικής παραγωγής σε προσιτές τιμές. Μπορούν να επιλέξουν τα βιβλία που προτιμούν από μια μεγάλη ποικιλία πρωτότυπων και μεταφρασμένων μελετών, οι οποίες καλύπτουν θεματικά ολόκληρο σχεδόν το φάσμα των επιστημών του ανθρώπου (ιστορία, αρχαιολογία, φιλοσοφία, κλασική, βυζαντινή και νεότερη φιλολογία, γλωσσολογία, ιστορία των επιστημών, τέχνη κλπ.).

Οι σύγχρονες τάσεις της ιστορικής έρευνας, χωρίς να απεμπολούν τη συστηματική εξέταση των πηγών, αναζητούν παράλληλα ερευνητικά εργαλεία που θα επιτρέψουν στους ερευνητές να τοποθετήσουν τον βυζαντινό άνθρωπο όσο γίνεται πληρέστερα μέσα στις πραγματικές του διαστάσεις και μέσα στην κοινωνία που ζει. Η μελέτη του γυναικείου φύλου αποτελεί ένα από αυτά τα ερευνητικά εργαλεία. Σύμφωνα με ένα πολύ εύστοχο ορισμό, «η έννοια του φύλου, ως εργαλείου έρευνας στις ιστορικές σπουδές, αναφέρεται στις διαφορές που δημιούργησαν οι κοινωνίες ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες και όχι στα διαφορετικά βιολογικά χαρακτηριστικά τους». Η μορφή των γυναικών από οποιαδήποτε κοινωνική θέση και αν προέρχονται είναι παρούσα στις πηγές κάθε είδους. Αλλά τις πιο πολλές φορές η εικόνα τους είναι ατελής και τυποποιημένη, βασισμένη σε καθιερωμένα στερεότυπα, καθώς παραδίδεται μέσα από την οπτική των συγγραφέων που ήταν στην πλειονότητά τους άνδρες.

Ο παρών τόμος περιέχει στο μεγαλύτερο μέρος τα άρθρα των επιστημόνων που συμμετείχαν στο Workshop “Women and Monasticism in the Medieval Eastern Mediterranean: Decoding a Cultural Map” το οποίο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Προγράμματος “Women’s Monasticism in the Late Byzantine Period” και έλαβε χώρα στο ΕΙΕ, αλλά και άλλες εργασίες από επιστήμονες ειδικούς στη διερεύνηση του ρόλου της γυναίκας σε διαφορετικές περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι μελέτες του τόμου διερευνούν τα ειδικά χαρακτηριστικά που συνοδεύουν το γυναικείο φύλο ενταγμένα στις πολιτικές, κοινωνικές, πνευματικές και θρησκευτικές δομές, ενώ επισημαίνονται επίσης οι ιδιαίτεροι ρόλοι που διαδραματίζουν οι γυναίκες διαφορετικών τάξεων μέσα σε ένα μεταβαλλόμενο πολιτικό περιβάλλον. Τέτοιου είδους διερεύνηση επιτρέπει να κατανοήσουμε περαιτέρω τη μεσαιωνική κοινωνία.