ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Η έκδοση αυτή, τέταρτη κατά σειρά του Αβραάμ Παυλίδη και δεύτερη στο ΜΙΕΤ, αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης δουλειάς του – αποτέλεσμα της σχεδόν τριαντάχρονης ενασχόλησής του με εγκαταλειμμένους εσωτερικούς χώρους από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Το νέο φωτογραφικό λεύκωμα συμπληρώνει την προηγούμενη έκδοση (Νέα Ερείπια, ΜΙΕΤ 2017) προσφέροντάς μας 73 νέες φωτογραφίες. Εικόνες χάρτινων φωτογραφιών ημικατεστραμμένων, σε αποσύνθεση, ενίοτε κολλημένων μεταξύ τους σε ένα παλίμψηστο ύλης και μορφής, που οδεύουν προς την απώλεια μέσα από μια φυσική διαδικασία φθοράς.

Ο Ηρακλής Παπαϊωάννου, επιμελητής της έκδοσης, σημειώνει στον πρόλογο:

«O Αβραάμ Παυλίδης είναι ένας από τους πρόσφατους και πιο διεξοδικούς περιηγητές του ελληνικού τόπου, τον οποίο έχει κυριολεκτικά οργώσει σε κάθε κατεύθυνση. Με γνήσιο ενδιαφέρον για κάθε χυμό της ελληνικής παράδοσης, για τη λαϊκή τέχνη του ανώνυμου μάστορα στην πληθώρα των εκφάνσεών της, περιδιαβαίνει από τις αρχές του ’90 για τρεις δεκαετίες όλους τους νομούς της χώρας. Την πρώτη περίοδο του έργου του, από τις αρχές του ’90 και για πάνω από δέκα χρόνια, ο Παυλίδης φωτογράφιζε εσωτερικά χώρων της επαρχίας, με ή χωρίς τους ενοίκους τους. Όλοι έφεραν ευδιάκριτα τη ματιέρα του χρόνου και της χρήσης, που κανείς καλλιτέχνης δεν μπορεί να μιμηθεί. Ακολούθως, για μερικά χρόνια επικεντρώθηκε σε όμοιους χώρους αλλά ερειπωμένους. Μετά το 2010 ξεκίνησε να μελετά εγκαταλειμμένους τόπους μαζικής παραγωγής προϊόντων και συμπεριφορών (εργοστάσια, στρατώνες, ψυχιατρεία, ξενοδοχεία, νοσοκομεία). Παράλληλα, άρχισε να απεικονίζει χαλασμένες εικόνες που έχασκαν σε τέτοια μέρη. Η πρώτη συνειδητή λήψη έγινε το 2010, σ’ ένα έρημο σαπωνοποιείο στην Κρήτη. Το ασκημένο βλέμμα του είχε ήδη εντοπίσει αλλοιωμένα εικονίσματα σε ερημωμένες εκκλησίες. Έτσι αθόρυβα συντελέστηκε η μετατόπιση από την “εικόνα των ερειπίων” στα “ερείπια των εικόνων” που ξεθώριαζαν, σάπιζαν, αλλοιώνονταν με κάθε πιθανό τρόπο.

Τι είδους εικόνες συστήνουν τη λεία του Παυλίδη; Αναμνηστικές κυρίως, οικογενειακά άλμπουμ αλλά και αφίσες νυχτερινών κέντρων, εξώφυλλα δίσκων, πορτρέτα από μνήματα, ακτινογραφίες, αισθησιακά δισέλιδα. Ακόμη, πίνακες και χαρακτικά για τα οποία η φωτογραφία λειτούργησε ως μέσον αναπαραγωγής. Αντίθετα από την κλίμακα των βιομηχανικών χώρων, ο Παυλίδης εδώ μελετά το μικρό κυρίως μέγεθος σε θέματα πάντα επίπεδα. Τα λάφυρα βρέθηκαν σε χώρους ετερόκλητους: στοίβες παλαιοπωλείων, αντρικά αποδυτήρια, φυλάκια, κάδους σκουπιδιών, πινακίδες στον δημόσιο χώρο, από ιδιωτικές πηγές.»

O ΑΒΡΑΑΜ ΠΑΥΛΙΔΗΣ γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1950. Μεταξύ 1957 και 1968 έζησε στον Γάζωρο Σερρών. Το διάστημα 1969–1972 σπούδασε Διακόσμηση, εργάστηκε για δύο χρόνια σε γραφείο αρχιτεκτονικών μελετών, ενώ παράλληλα άρχισε να τον ενδιαφέρει η ζωγραφική. Το 1976 ξεκίνησε να ταξιδεύει στην Ελλάδα. Τη δεκαετία του ’80 συναντήθηκε αρκετές φορές στο Άγιο Όρος με τον Γιάννη Τσαρούχη, που τον μύησε στους δρόμους της παράδοσης. Άρχισε να φωτογραφίζει το 1990 και από το 1995 / 96 ασχολήθηκε αποκλειστικά με την απεικόνιση εσωτερικών χώρων της ελληνικής υπαίθρου που διαθέτουν άρωμα παράδοσης. Το έργο του έχει παρουσιαστεί σε αρκετές ατομικές και ομαδικές εκθέσεις, όπως οι ατομικές εκθέσεις στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (2004) ή στην γκαλερί της Βιέννης Forum am Schillerplatz (2009). Έχουν εκδοθεί τα λευκώματα του έργου του Εστίες παράδοσης (ΜΦΘ, 2004), Το τελευταίο βλέμμα (Ρόδι, 2010), Νέα ερείπια (ΜΙΕΤ, 2017). Τα Νέα ερείπια παρουσιάστηκαν στο Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα), στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου Κρήτης.

Το βλέμμα της  Έλλης Οικονομίδη πάνω στα θαλασσινά τοπία που επιλέγει ο φακός της είναι καθαρά φωτογραφικό. Η μαλακή εστίαση στις περισσότερες φωτογραφίες της δημιουργεί μια διάχυτη θαμπάδα που αναπόφευκτα οδηγεί σε μια έντονη αίσθηση ζωγραφικότητας, φέρνοντας στο νου ονειρικά τοπία ιαπωνικής χαρακτικής. Όμως οι θολές, σχεδόν αλλόκοσµες περιοχές του απαλού φωτός συχνά εναλλάσσονται, μέσα στην ίδια εικόνα, με ζώνες εξονυχιστικής ακρίβειας, προβάλλοντας αμείλικτα το ρυτιδιασμένο πρόσωπο βράχων ή τη στιγμή που σταγόνες του νερού εκρήγνυνται στον αέρα : δημιουργείται έτσι μια έξοχη ένταση, φωτογραφική, γιατί πηγάζει από την υπενθύμιση ότι, παρ’ όλα αυτά, ό,τι βλέπουμε εδώ υπήρξε – είναι πραγματικό. Σε αφρισμένες πλαγιές, ομιχλώδη νερά και θαλασσινά οροπέδια, η  Έλλη Οικονομίδη διακρίνει αυτό που δεν ενδιαφέρει τη ζωγραφική. Στο κάδρο της δεν επιθυμεί να συμπεριλάβει τον κόσμο που αντικρίζει, αλλά να απομονώσει εκείνα τα θραύσματά του που το βλέμμα της ανασύρει από την πραγματικότητα. Η ίδια η πράξη της αποκοπής συνιστά όμως ήδη και μια ποιητική πράξη μεταμόρφωσης, που στις εικόνες αυτές, παραλλαγές σε ένα θέμα, αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο.

(Από τον Πρόλογο της Ελισάβετ Πλέσσα)

Το βιβλίο εκδόθηκε με αφορμή τη φωτογραφική έκθεση Seascapes της Έλλης Οικονοµίδη