ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Ένας Έλληνας διανοούμενος συναντά έναν συνοδοιπόρο του στον χώρο του πνεύματος. Από τη συνάντηση αυτή προκύπτει ένας μικρός θησαυρός σκέψεων, ιδεών αλλά και συναισθημάτων που θα ήταν κρίμα να μένει σε γνώση των λίγων τυχερών που κάποια στιγμή άκουσαν ή διάβασαν τον Θεοδόση Τάσιο να μιλά για τον Νίκο Καζαντζάκη και να αναλύει την προσωπικότητά του και τις πολυσυζητημένες πτυχές του χαρακτήρα του. Το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη και οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης με ιδιαίτερη χαρά συνεργάζονται για πρώτη φορά για να κάνουν αυτό τον μικρό θησαυρό κτήμα του φιλότεχνου κοινού. Ενός κοινού που αναζητά στη σκέψη των πνευματικών ταγών του γένους μας τη δική του αναγέννηση.

***

Στο σύντομο αυτό δοκίμιο, ο Θεοδόσης Τάσιος αποπειράται να συμβάλει στην επανεξέταση του «θέματος Καζαντζάκη», ενός θέματος που είναι σε συνεχή εκκρεμότητα και η σοβαρή επανεκτίμησή του αναβάλλεται συνεχώς: «Χρέος μας», τονίζει ο συγγραφέας, «είναι να κατανοήσουμε τις πάμπολλες αντιφάσεις του Καζαντζάκη, οι οποίες φαίνεται ότι οφείλονται στην αναμφισβήτητη ιδιοτυπία του και στις εσωτερικές συγκρούσεις τις οποίες η ιδιοτυπία αυτή μοιάζει να εκτρέφει (ή και να εκφράζει): Καταρχήν, και πριν απ’ όλα, ήταν παθιασμένος με την Ιστορία και με τις Φιλοσοφικές Ιδέες – σε καμμιά περίπτωση δεν ήταν ένας απλός Τεχνίτης του λόγου. Όμως, έχοντας μια πολυδιάστατη αντίληψη για το Είναι (νοιώθοντας ότι η Υπόσταση δεν προσπελαύνεται μόνον με τη Διάνοια), ήθελε να τις βιώνει αυτές τις Ιδέες. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, τον τράβαγε κατά καιρούς κι η Δράση. Και απ’ το φιλοσοφικό του ‘‘πιστεύω’’, και απ’ τη Συνανθρωπική του ευαισθησία, ήθελε κατά καιρούς να παρεμβαίνει στο κοινωνικό γίγνεσθαι – παρά το γεγονός ότι τέτοιου είδους δράσεις τον έβγαζαν απ’ την έμμονη (με νύχια και με δόντια) συγγραφική του τροχιά. Από τούτην τη βασική διχοστασία ενδιαφερόντων δημιουργούνταν και συνθήκες που μεγάλωναν τις πιθανότητες εμφάνισης ‘‘αντιφάσεων’’ στο πλαίσιο της πολιτικής δραστηριότητας του Καζαντζάκη».

Συνέκδοση του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη και των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης .

(παρουσίαση του εκδότη)

Το 1524 οι φτωχοί ξεσηκώνονται στον Νότο της Γερμανίας. Η εξέγερση επεκτείνεται, σύντομα εξαπλώνεται στην Ελβετία και την Αλσατία. Μια μορφή ξεχωρίζει μέσα στο χάος: η μορφή ενός νεαρού θεολόγου, που μάχεται μεταξύ των εξεγερμένων. Ονομάζεται Τόμας Μύντσερ. Η τρομερή ζωή του είναι μυθιστορηματική. Αυτό σημαίνει ότι θα άξιζε να τη ζήσουμε· άρα και να την αφηγηθούμε.

●●●  

Το ξέρουμε από τον καιρό του Ρουσσώ ότι η ανισότητα έχει μια πολύ παλιά και τρομερή ιστορία, που δεν έχει ακόμα τελειώσει. Ο Πόλεμος των φτωχών αφηγείται ένα σκληρό και όχι πολύ γνωστό επεισόδιο των μεγάλων λαϊκών εξεγέρσεων.

Τον 16ο αιώνα το κίνημα της Μεταρρύθμισης των διαμαρτυρομένων ξεσηκώνεται ενάντια στην εξουσία και στα προνόμια. Γρήγορα, όμως, σημειώνει μια παύση, κάνει ένα βήμα πίσω, αστικοποιείται. Οι χωρικοί, ωστόσο, οι φτωχοί των πόλεων, στους οποίους εξακολουθούν να τάζουν την ισότητα στον ουρανό, αναρωτιούνται: «Και γιατί να μην έχουμε ισότητα τώρα, εδώ, στη γη;»

Ακολουθεί μια μανιασμένη πάλη ανάμεσα στους ισχυρούς, στους συμβιβασμένους προτεστάντες, και τους άλλους, τους εξαθλιωμένους. Μερικοί θεολόγοι ηγούνται των δεύτερων. Ο Τόμας Μύντσερ είναι ένας από αυτούς· έχει σημαδέψει τις μνήμες με την αποφασιστικότητα και τον δυναμισμό του ύφους του. Ο Πόλεμος των φτωχών αφηγείται την ιστορία του. Την ιστορία μιας εξέγερσης διά του λόγου, την οποία αποτυπώνει με αμεσότητα η ευρηματική δύναμη της γραφής του Ερίκ Βυϊγιάρ.

 ●●● 

Από την πρώτη κιόλας παράγραφο αυτού του θυελλώδους έργου ιστορικής μυθοπλασίας, ο Βυϊγιάρ καθηλώνει τον αναγνώστη του. Τοποθετώντας τη δράση του βιβλίου στην εποχή που οι θρησκευτικές διαμάχες έστελναν τα έθνη στον πόλεμο και τους ανθρώπους στην πυρά, ο Βυϊγιάρ περιγράφει τη ζωή ενός λησμονημένου οραματιστή, τόσο σε ένα εντυπωσιακό έργο επικαιροποίησης ενός ιστορικού γεγονότος όσο και σε ένα επαναστατικό κήρυγμα, μια παθιασμένη καταγγελία της ανισότητας. 

Από το υπόμνημα της κριτικής επιτροπής για το International Booker

  (από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

(παρουσίαση από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Από τον Στρίνμπεργκ μέχρι τον Μπέργκμαν οι Σκανδιναβοί έχουν αποδειχθεί άφθαστοι όταν ανατέμνουν τις συζυγικές σχέσεις.  Αυτό το νήμα συνεχίζει φέρνοντάς το στον 21ο αιώνα ο Γκάιρ Γκούλικσεν , περιγράφοντας με ωμή και λυρική ακρίβεια τη διάλυση ενός γάμου. Όλα πάνε καλά, μέχρι που ξαφνικά πέφτει ο πέλεκυς. Το μυθιστόρημα πλέκεται γύρω από αυτό που συμβαίνει  όταν κάποιοι παύουν να αγαπιούνται. Ένας άντρας προσπαθεί να καταλάβει πώς έγινε και διαλύθηκε ο γάμος του ενώ αγαπιόντουσαν με τόσο πάθος και ήθελαν το καλό ο ένας του άλλου, κάνοντας αναδρομή σε όλα τα χρόνια που έζησαν μαζί, μιλώντας από τη θέση της γυναίκας του.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

«Ποτέ δεν ήμασταν τόσο φυσικά αποκλεισμένοι, έγκλειστοι, και ποτέ τόσο ανοιχτοί στη μοίρα του πλανήτη μας. Είμαστε καταδικασμένοι να αναστοχαστούμε τη ζωή μας, τη σχέση μας με τον κόσμο, να στοχαστούμε τον ίδιο τον κόσμο.

Η μετά τον κορονοϊό εποχή είναι εξίσου ανησυχητική με την ίδια την κρίση. Μπορεί επίσης να είναι αποκαλυπτική όσο και ελπιδοφόρα. Πολλοί συμμερίζονται τη βεβαιότητα ότι ο κόσμος τού αύριο δεν θα είναι ο κόσμος τού χθες. Αλλά τι θα είναι άραγε; Η υγειονομική, οικονομική, πολιτική και κοινωνική κρίση θα οδηγήσει στην αποδιοργάνωση των κοινωνιών μας; Θα είμαστε σε θέση να αντλήσουμε τα διδάγματα αυτής της πανδημίας που αποκάλυψε την κοινή μοίρα της ανθρωπότητας η οποία συνδέεται με τη βιοοικολογική μοίρα του πλανήτη; Νά λοιπόν που μπήκαμε στην εποχή της αβεβαιότητας.

Το απρόβλεπτο μέλλον κυοφορείται σήμερα. Ας ελπίσουμε ότι θα φέρει την αναγέννηση της πολιτικής, την προστασία του πλανήτη και τον εξανθρωπισμό της κοινωνίας: είναι καιρός να αλλάξουμε Δρόμο».

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το Ημερολόγιο του Ολύμπου
Θεόφιλος Καϊρης

Επιστημονική επιμέλεια: Δημήτρης Κυρτάτας
Καϊρειος Βιβλιοθήκη - Εκδόσεις Gutenberg, Άνδρος 2021,σ.103
ISBN: 978-960-01-2204-6
Τιμή: 50,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 45,00€

Ο Καϊρης εκτός από δάσκαλος και φιλόσοφος υπήρξε επίσης εμπνευσμένος απόστολος της ελευθερίας. Μυημένος στα μυστικά της Φιλικής Εταιρείας, δεν περιορίστηκε στα λόγια αλλά σήκωσε τη σημαία της απελευθέρωσης στην Άνδρο στις 10 Μαϊου 1821 και άρπαξε το σπαθί του συμμετέχοντας στην εκστρατεία του Ολύμπου, κατά την οποία και τραυματίσθηκε. Με τους πύρινους λόγους του ανύψωσε το φρόνημα των Ελλήνων  και με την προσφώνηση του Καποδίστρια κατά την άφιξή του στην Αίγινα έδωσε μάθημα δημοκρατικής διοίκησης. Επίσης με τη συμμετοχή του στις εθνοσυνελεύσεις ως πληρεξούσιος παραστάτης της Άνδρου θέλησε να θεσπίσει τις αρχές μιας ευνομούμενης πολιτείας.

(Απόσπασμα από τον Πρόλογο της έκδοσης)

Το βιβλίο Λάμβδα —το οποίο εκδίδεται εδώ κριτικά, εξηγείται και μεταφράζεται— αποτελεί την κορύφωση της πραγματείας Μετά τα φυσικά, αφού σε αυτό ο Αριστοτέλης μάς δίνει γνώση αναφορικά με τη θεϊκή πρώτη αρχή, από την οποία, όπως ο ίδιος λέει, «εξαρτάται ο ουρανός και η φύση». Ύστερα από μια μακρά διερεύνηση για το πώς μπορούμε να οδηγηθούμε στην ανακάλυψη μιας αυθύπαρκτης αιώνιας και αμετάβλητης ουσίας, ο Αριστοτέλης μάς διδάσκει στο βιβλίο Λάμβδα ποιες και πόσες είναι αυτές οι θεϊκές ουσίες. Μας οδηγεί από τα ουράνια σώματα, τα οποία είναι υπεύθυνα για την εύρυθμη και ατελεύτητη γένεση των φθαρτών ουσιών, στις ψυχές τους, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις αιώνιες κινήσεις τους, και από τις ψυχές των ουράνιων ουσιών μας οδηγεί στις ακίνητες αιώνιες ουσίες, δηλαδή στις αυθύπαρκτες νοήσεις, η πρώτη από τις οποίες είναι το Αγαθό καθαυτό, η έσχατη τελική αιτία και η αρχή της αιτιακής κοσμικής αλυσίδας.

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου) 

Μελέτες για την αυταρχική προσωπικότητα
Theodor W. Adorno

Εκδόσεις ΕΑΠ, Αθήνα 2021, σ.357
ISBN: 978-618-5497-12-5
Τιμή: 24,00€
Τιμή ΜΙΕΤ: 21,60€

Η περίφημη Αυταρχική προσωπικότητα, την οποία ο ίδιος ο Αντόρνο θεωρούσε υπόδειγμα συλλογικής επιστημονικής έρευνας, στο μεταίχμιο κοινωνικής φιλοσοφίας, ψυχανάλυσης και εμπειρικής ψυχολογίας, παραμένει μέχρι σήμερα η σημαντικότερη ίσως και αναμφίβολα η πιο προκλητική προσπάθεια συσχέτισης των υποκειμενικών διαστάσεων της επιρρέπειας στον πολιτικό αυταρχισμό με τα αντικειμενικά γνωρίσματα των ανεπτυγμένων καπιταλιστικών κοινωνιών. Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει τις συμβολές του Αντόρνο στο μνημειώδες αυτό εγχείρημα που σφράγισε την κοινωνική και πολιτική ψυχολογία των μεταπολεμικών χρόνων, αποτελώντας συγχρόνως πρωτοποριακή έκφραση των αντιλήψεων της λεγόμενης πρώτης γενιάς της Σχολής της Φρανκφούρτης για μια εφαρμοσμένη κριτική θεωρία της κοινωνίας.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στην παρούσα έκδοση μεταφράζονται από τα οθωμανικά τουρκικά στα ελληνικά τα διατάγματα (φιρμάνια) που εξέδωσε ο σουλτάνος Μαχμούτ Β' το 1821, όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση. Ο σουλτάνος εξοργίστηκε με την Επανάσταση. Σ' ένα από τα διατάγματά του σημειώνει, μάλιστα, ότι έχει "αφήσει τις ανέσεις" του για να απαντά "χωρίς καθυστέρηση" στη σχετική αλληλογραφία με τους πασάδες, τον βεζίρη και τους λοιπούς αξιωματούχους. Τα έγγραφα που δημοσιεύονται αποτελούν σημαντική πηγή προκειμένου να εξεταστεί και να ερμηνευθεί η αντίδραση της εξουσίας απέναντι στην Ελληνική Επανάσταση, η πλευρά του "Άλλου", και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η αντίδραση αυτή εκφράστηκε το 1821 με ένα εγχείρημα κοινωνικής μηχανικής, με στόχο να κινητοποιηθούν οι μουσουλμάνοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εναντίον των επαναστατών, χωρίς όμως εντυπωσιακά αποτελέσματα. Αντίθετα, η Ελληνική Επανάσταση άρχισε να στεριώνει ήδη από τον πρώτο χρόνο της. Δεν το χωρούσε ο νους των Οθωμανών στρατηγών που κλήθηκαν να εκστρατεύσουν εναντίον των εξεγερμένων ότι οι "άτακτοι ραγιάδες" θα έπαιρναν τα όπλα και θα ήταν πρόθυμοι να θυσιάσουν τη ζωή τους έως ότου επιτύχουν τους στόχους τους.

"Αυτή τη στιγμή, εξαιτίας της συμμαχίας των
απίστων του μιλλετιού των Ρωμηών εναντίον
των μουσουλμάνων δεν είναι ασφαλής καμία
περιοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας"

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Με επίμονη και μακροχρόνια έρευνα, με συνολική και μικροσκοπική παρατήρηση, μπορεί κανείς να διακρίνει, όχι άνετα πάντως, ένα γενικό χαρακτηριστικό της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, να διακρίνει, αλλιώτικα, το στοίχημα ενός ολόκληρου έθνους - από αυτό και ο πρωτοποριακός ρόλος του εγχειρήματος.

Από την αρχή, την έναρξη της δηλαδή στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, μέχρι το τέλος της, που ως προς την πλήρη ικανοποίηση του αρχικού αιτήματος θα μπορούσε να το τοποθετήσει κανείς στο 1843, καθώς και στη διάρκεια της προετοιμασίας της, την Ελληνική Επανάσταση του 1821 διακρίνει μια διαρκής πάλη του νεωτερικού με το παραδοσιακό, του νέου εκείνη τη στιγμή με το παλαιό εκείνη τη στιγμή, σε όλες τις διαστάσεις, σε όλα τα μεγέθη και σε όλες τις εκφράσεις, η νεωτερικότητα πάλεψε, ακόμη και πολέμησε, την παράδοση και νίκησε.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)