ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΜΙΕΤ- ΑΜΕΡΙΚΗΣ 13

Η ανασύσταση της ιστορίας ενός προσώπου που ανήκει στα μεσαία στρώματα του πλήθους των πατριωτών που προετοίμασαν την επανάσταση του 1821, αποτελεί μια περίπλοκη ιστοριογραφική πρόκληση. Η γραφίδα ενός έμπειρου ιστορικού ερευνά και αποτυπώνει  έναν Φιλικό, χωρίς προσωπικό αρχείο. Ο Κωνσταντίνος Καντιώτης γεννήθηκε στην Κέρκυρα, σπούδασε στην Πάδοβα, παντρεύτηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1820 και πέθανε γύρω στα 1840. Πρόκειται για έναν «αρχιοικονόμο», έναν «κρατικό λειτουργό», που ζει και ταξιδεύει στην Ευρώπη, στη σκιά των μεγάλων ανδρών της ελληνικής επανάστασης, συμμετέχει σε επαναστατικά σχέδια, σε κοινές προσδοκίες, βιώνει αντικρουόμενα συναισθήματα και φιλίες. Τα προσωπικά του τεκμήρια λανθάνουν και η ιστορία του ανασυγκροτείται μέσα από τις μαρτυρίες των άλλων. Ακόμη και ένα δείγμα προσωπικής γραφής του ανακαλύπτεται ως σημείωση σε επιστολή του 1821,   του Ιγνατίου Ουγγροβλαχίας.

Ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος ξεθάβει και παρακολουθεί τις σχέσεις, τα ταξίδια και τις κινήσεις του στην Κέρκυρα, την Τεργέστη, τη Βιέννη, το Κισνόβι, την Κωνσταντινούπολη, την Πετρούπολη δίπλα στα λαμπερά ονόματα της περιόδου και του κύκλου του, τον Αλέξανδρο και τον Δημήτριο Υψηλάντη, τον Ιωάννη Καποδίστρια, τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Καντακουζηνό, τον γυναικαδελφό του Εμμανουήλ Ξάνθο. Ο συγγραφέας δεινός γνώστης των ιστορικών πηγών μέσα από αυτή την πρωτότυπη μονογραφία μας δίνει ένα μάθημα ανάγνωσης της ιστορίας του 1821.

Γιάννης Βούλγαρης

(από την εισαγωγή του βιβλίου) 

Οι συγγραφείς του τόμου:

 

Το βιβλίο Γιάννης Ψυχοπαίδης, Ποιητικά. Η ζωγραφική συναντάει την ποίηση (συνέκδοση του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος με το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης) κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της ομότιτλης έκθεσης στο κτίριο της ΕΒΕ στο ΚΠΙΣΝ.

Η βαθύτερη σχέση του Γιάννη Ψυχοπαίδη με την ποίηση είναι μακρά, συστηματική, συνεχής και δοκιμασμένη μέσα στα χρόνια, και αποτελεί ένα βασικό τμήμα στο ευρύτερο πλαίσιο του δημιουργικού του έργου. Τα Ποιητικά αποτελούν μια εικαστική συνομιλία του καλλιτέχνη με την Οδύσσεια του Ομήρου, τον Παρμενίδη, τον Ηρώνδα, τον Κάλβο, τον Μπάυρον, τον Παλαμά, τον Καβάφη, τον Καρυωτάκη, τον Λόρκα, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Εμπειρίκο, τον Σαχτούρη, την Δημουλά, μέχρι και τον Κοντό, τον Φωστιέρη, τον Βλαβιανό, τον Κυπαρίσση, τον Μεταξά, τον Σιώτη.

Η έκδοση παρουσιάζει έργα μεικτής τεχνικής και διαφόρων υλικών, καθώς και μια μεγάλη σειρά από σχέδια, ακουαρέλες και λάδια με τα πορτρέτα των ποιητών με τους οποίους συνομιλεί ο καλλιτέχνης.

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΟΠΑΙΔΗΣ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Από το 1963 μέχρι το 1968 σπούδασε χαρακτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα και στη συνέχεια ζωγραφική, με υποτροφία του γερμανικού κράτους, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου (1970-1976).

Υπήρξε μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «Α» τη δεκαετία του 1960 και μέλος της εικαστικής ομάδας του περιοδικού Επιθεώρηση Τέχνης· ιδρυτικό μέλος της ομάδας «Νέοι Έλληνες Ρεαλιστές» (1971-1973)· ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Εικαστικών Τεχνών (Αθήνα 1974-1976)· μέλος της καλλιτεχνικής ομάδας «10/9» του Μονάχου (1975)· προσκεκλημένος του Καλλιτεχνικού Προγράμματος του Δυτικού Βερολίνου DAAD (1977).

Από το 1977 μέχρι και το 1986 έζησε και εργάστηκε στο Βερολίνο. Από το 1986 μέχρι το 1992 έζησε και εργάστηκε στις Βρυξέλλες. Το 1994 εκλέχθηκε καθηγητής στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα, όπου δίδαξε έως το 2012. Το 2013 εκλέχθηκε ομότιμος καθηγητής.

Από το 1966 μέχρι σήμερα έχει κάνει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, έχει λάβει μέρος σε πολλές σημαντικές ομαδικές εκθέσεις σε γκαλερί, πινακοθήκες και μουσεία στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες, όπως Γαλλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ισπανία, Ιρλανδία, Αλβανία, Ιαπωνία, Βέλγιο, Αλγερία, Κύπρο, Σουηδία, Ισραήλ, Ιράν, Τουρκία, Αγγλία, Καναδά, Ρουμανία, Αίγυπτο, Πολωνία, Ολλανδία, Ιταλία, Αμερική και Κίνα.

Στο βιβλιοπωλείο μας θα βρείτε το κατάλογο
Γιάννης Ψυχοπαίδης. Το κόκκινο και το μαύρο. Χαρακτική 1963-2013
Ψυχοπαίδης Ο Βύρωνας στην Κεφαλονιά

 «Σαν της Σμύρνης το γιανγκίνι στο ντουνιά δεν έχει γίνει...»

Ήταν η πυρκαγιά που σήμανε το τέλος της Γκιαούρ Ιζμίρ, εκείνες τις μαύρες μέρες του Σεπτέμβρη του 1922. Και όμως, τόσα χρόνια μετά, δεν έχουν λησμονηθεί το Και, η Αγία Φωτεινή, το Κορδελιό, ο Μπουρνόβας...

Πώς όμως ήταν η Σμύρνη πριν καταστραφεί;

Μετά από πολυετή έρευνα, ο Γιώργος Πουλημένος συνέγραψε έναν περιηγητικό οδηγό της πόλης της Σμύρνης, όπως ήταν κατά το μοιραίο έτος 1922. Στην αρχή του βιβλίου δίνονται γενικές πληροφορίες για τη Σμύρνη (πληθυσμός, κλίμα, ιστορία, οικονομία, πληροφορίες για περιηγητές), καθώς και το θρησκευτικό εορτολόγιο του έτους 1922 για όλες τις κοινότητες των κατοίκων της πόλης. Ακολουθούν είκοσι επτά μεγάλης ακριβείας πρωτότυποι χάρτες που σχεδίασε ο Γ. Πουλημένος με βάση παλαιούς χάρτες της Σμύρνης. Σ' αυτούς έχουν αποτυπωθεί με ακρίβεια οι δρόμοι και τα σημαντικότερα δημόσια και ιδιωτικά κτήρια της πόλης (διοικητήριο, δημόσιες υπηρεσίες, τελωνεία, προξενεία, σιδηροδρομικοί σταθμοί, σχολεία, εκκλησίες, τζαμιά, συναγωγές, βερχανέδες, ξενοδοχεία, θέατρα, κινηματογράφοι, εστιατόρια, νοσοκομεία, εργοστάσια κ. ά.). Κάθε χάρτης συμπληρώνεται με παλιές φωτογραφίες και σύντομα κατατοπιστικά κείμενα με τις σημαντικότερες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη περιοχή. Τα προάστια, τα χωριά και οι κοντινοί οικισμοί (Κορδελιό, Μπουρνόβας, Μπουτζάς κ.λπ.) αναφέρονται στο τέλος του βιβλίου.

Μέσα από τις σελίδες του οδηγού, χρήσιμου στον επισκέπτη του τότε, αλλά και του τώρα, προβάλλει ολοζώντανη η μυθική πια πόλη, η μητρόπολη του Μικρασιατικού και του Αιγαιακού Ελληνισμού, η αλησμόνητη Σμύρνη.

Στο βιβλιοπωλείο μας θα βρείτε επίσης το συλλογικό έργο Η Προκυμαία της Σμύρνης

Το Σώμα των τεσσάρων (4) αυτών ψηφιακών δίσκων υπό τον ενδεικτικό τίτλο «Εκλογή CD 1o-4o» αποτελεί ανθολογημένη επιτομή της μεγάλης Αρχειακής έκδοσης των «Πατριαρχικών Μουσικών Αρχείων» με την υπότιτλη ένδειξη «Ζωντανές Ηχογραφήσεις στον Πατριαρχικό Ναό και σε άλλους Ναούς της Κωνσταντινούπολης (1956-1966)», και η οποία περιλαμβάνει δεκαπέντε (15) ψηφιακούς δίσκους (CD). Στα τέσσερα αυτά CD της «Εκλογής» περιέχονται επιλεγμένα μέλη ακριβώς από Ακολουθίες στον Πατριαρχικό Ναό και σε άλλους Ενοριακούς της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως κατά την συγκεκριμένη και τόσο σημαντική, από κάθε άποψη, αυτή δεκαετία. Στο 1ο CD περιέχονται (πρωθύστερα) μέλη από Ακολουθίες στον Πατριαρχικό Ναό (των ετών 1958-1960) και, στη συνέχεια, μέλη από Ακολουθίες σε ορισμένους Ενοριακούς (στο Σκούταρι και στο Μπεσίκτας, του έτους 1957), τα οποία ψάλλουν ο Κωνσταντίνος Πρίγγος (προεξάρχων κατά την τάξη και τα πρεσβεία), ο Θρασύβουλος Στανίτσας, και ορισμένοι ενοριακοί ψάλτες (Χρήστος Τσολακίδης, Δημήτριος Μαγούρης), με παρένθετες εκφωνήσεις του τότε αρχιδιακόνου, και μετέπειτα μητροπολίτου Πέργης, Ευάγγελου Γαλάνη, και του Οικουμενικού Πατριάρχου Αθηναγόρα. Στα δύο επόμενα CD περιέχονται μέλη αποκλειστικά από Ακολουθίες στον Πατριαρχικό Ναό, και τα οποία ψάλλουν, στο 2ο ο Νικόλαος Δανιηλίδης και ο Θρασύβουλος Στανίτσας (1960-1963), και στο 3ο ο Βασίλειος Νικολαΐδης και ο πατήρ Παναγιώτης Τσινάρας (1965). Τέλος, στο 4ο περιέχονται μονωδιακά του Θρασύβουλου Στανίτσα από στοχευμένη εξω-λειτουργική ηχογράφηση (στον ιερό ναό Εισοδίων της Θεοτόκου του Πέραν, 1961) και ορισμένα χορωδιακά από εκδήλωση του Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν (στην Αίθουσα της Γαλλικής Ένωσης / Union Française, 1963) υπό την διεύθυνση του Στανίτσα.

Στο συνοδευτικό εδώ βιβλίο της «Εκλογής» καταχωρούνται: (1) Αναλυτικά τα περιεχόμενα και των τεσσάρων αυτών CD, με βασικά σχόλια και διαπιστώσεις για τον χαρακτήρα της ερμηνείας και τον τρόπο εκφοράς των μελών. (2) Συνοπτικά βιογραφικά των ενεργών πατριαρχικών ψαλτών της περιόδου (1956-1966), και οι οποίοι περιέχονται στην παρούσα «Εκλογή». (3) Τα μουσικά κείμενα, από τα οποία ψάλλονται κατά τεκμήριο τα μέλη (όπως αυτά έχουν επισημανθεί σε συγκεκριμένα πατριαρχικά μουσικά Βιβλία). Κατά την πατριαρχική παράδοση και τάξη, τα σύντομα Στιχηραρικά και Ειρμολογικά μέλη, όπως και ορισμένα κλασικά Παπαδικά, ψάλλονται πάντοτε στον Πατριαρχικό Ναό από μνήμης (όπως πρέπει να υποτεθεί ότι συμβαίνει και στα ηχογραφημένα εδώ). Τα οποία όμως ανταποκρίνονται σε ειδικά πατριαρχικά μουσικά βιβλία (με τα δημοσιευμένα μέλη των οποίων έγινε δυνατόν να ταυτισθούν). Και με μια βασική διαπίστωση: ότι όλα σχεδόν ψάλλονται κατά τη μελισματική εκφορά του μεγάλου σύγχρονου πατριαρχικού μουσικού και ψάλτη Κωνσταντίνου Πρίγγου, και ότι όλα επιπλέον εκτελούνται, σε κάθε περίπτωση, με μεγάλη πιστότητα προς τα έντυπα μουσικά Κείμενα.

Το υλικό της όλης Αρχειακής Συλλογής προέρχεται από τα Πατριαρχικά Μουσικά Αρχεία. Πρόκειται για τυχαίες ερασιτεχνικές ηχογραφήσεις, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν πραγματοποιηθεί από τον τότε πατριαρχικό διάκονο, και μετέπειτα μητροπολίτη Λύστρων, Καλλίνικο Αλεξανδρίδη. Στο υλικό αυτό έχουν προστεθεί (από προσωπικό Αρχείο) και οι εξω-λειτουργικές στοχευμένες ηχογραφήσεις με τα μονωδιακά του Στανίτσα και τα χορωδιακά του Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν (ηχογραφήσεις Κωνσταντίνου Μήλλα). Την έκδοση («Εκλογή» και μεγάλη «Αρχειακή») ανέλαβε, και πραγματοποιεί, ο μη κερδοσκοπικός φορέας «Κέντρον Ερευνών και Εκδόσεων». Με τη διακριτική επιλογή της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου Κυρίου Κυρίου Βαρθολομαίου, και της περί Αυτόν Αγίας και Ιεράς Συνόδου, για την ανάληψη και πραγμάτωση του έργου από τον επιμελητή της έκδοσης. Και με την αγαστή και ομόψυχη εν παντί συνεργασία του Μεγάλου Πρωτοπρεσβυτέρου πατρός Γεωργίου Τσέτση. Οι συμπτωματικές αυτές ζωντανές ηχογραφήσεις αποτυπώνουν παντού έναν κόσμο υψηλής πνευματικότητας και ειδικού εκλεπτυσμένου πολιτισμού. Ένα υψηλό ταυτόχρονα καλλιτεχνικό μήνυμα που εκπέμπεται από μιαν εκκλησιαστική τέχνη άρρηκτα συνδεδεμένη με το ευρύτερο συλλογικό σώμα ενός ακμάζοντος αστικού Ελληνισμού. Και οι οποίες παραμένουν ένα μοναδικό Μνημείο-δείκτης για την μουσική θεωρία και πράξη στον χώρο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και Κειμήλιο, γενικότερα, της καθόλου ορθόδοξης λατρευτικής και λειτουργικής μουσικής έκφρασης.

Πηγή: Κέντρο Ερευνών & Εκδόσεων

Στους δημοσιευόμενους εδώ δεκαπέντε (15) ψηφιακούς δίσκους, με τους οποίους εγκαινιάζεται η Σειρά «Αρχείον Εκκλησιαστικής Μουσικής» (τρίτη μετά τα «Μνημεία» και «Σύμμεικτα»), περιέχεται πρωτογενές υλικό από τα «Πατριαρχικά Μουσικά Αρχεία». Πρόκειται για ζωντανές (ερασιτεχνικές) ηχογραφήσεις, οι οποίες έχουν πραγματοποιηθεί κυρίως στον Πατριαρχικό Ναό, και σε ορισμένους άλλους Ενοριακούς της ευρύτερης Κωνσταντινούπολης. Η συγκεκριμένη επιλογή έχει γίνει από ένα μεγαλύτερο σε όγκο ηχογραφημένο υλικό με βάση κριτήρια ιστορικά, ψαλτικά, λειτουργικά, ακόμη και τεχνικά (ο σχετικά καλός ήχος). Από το σύνολο των δεκαπέντε αυτών δίσκων, ο πρώτος (CD 1o) περιέχει μέλη από Ακολουθίες σε ενοριακούς ναούς (στο Σκούταρι και στο Μπεσίκτας), οι επόμενοι δέκα (CD 2ο-11ο) μέλη από Ακολουθίες αποκλειστικά στον Πατριαρχικό ναό, και οι υπόλοιποι τέσσερεις μέλη από στοχευμένες εξω-λειτουργικές ηχογραφήσεις, ένας (CD 12o) με μονωδιακά του Πρίγγου, δύο (CD 13ο-14ο) με μονωδιακά επίσης του Στανίτσα, και ένας (CD 15ο) με χορωδιακά από εκδηλώσεις σε Αίθουσες του Συνδέσμου Μουσικοφίλων Πέραν.

Στους δίσκους αυτούς, οι οποίοι καλύπτουν μιάν κατά συγκυρία κρίσιμη και μεταβατική περίοδο (τη δεκαετία 1956-1966), ψάλλουν λαμπροί και σπουδαίοι ψάλτες. Και πρώτος ο Κωνσταντίνος Πρίγγος, στα τρία τελευταία χρόνια της πρωτοψαλτείας του (1956-1959). Έπειτα, ο Θρασύβουλος Στανίτσας, στα τρία τελευταία επίσης χρόνια της λαμπαδαρίας του (1956-1959) και σ’εκείνα της πρωτοψαλτείας του (1960-1964). Κοντά σ’ αυτούς, ο Νικόλαος Δανιηλίδης, είτε ως δομέστικος του Κωνσταντίνου Πρίγγου, είτε ως Άρχων λαμπαδάριος (1961-1963), είτε ως πρωτοψαλτεύων (1959-1960, 1964-1965). Ακόμη, ο τότε διάκονος πατήρ Παναγιώτης Τσινάρας, καλύπτοντας καθήκοντα λαμπαδαρίου (1964-1966), και ο Βασίλειος Νικολαΐδης στα δύο πρώτα χρόνια της πρωτοψαλτείας του (1965-1966). Πλειάδα ολόκληρη σε συγκυριακή πράγματι συνύπαρξη και σε ειδική ιστορική στιγμή (αμέσως μετά το 1955). Ψάλτες οι οποίοι υπηρετούν όλοι πιστά τους συντεταγμένους ερμηνευτικούς κανόνες στο ύφος και στην παράδοση της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, αλλά και ταυτόχρονα όλοι με τις ιδιαίτερες, και ενδιαφέρουσες, υφολογικές τους αποχρώσεις. Ο Κωνταντίνος Πρίγγος, ηγεμονικός και εμβατηριακός, λιτός και δωρικός στη μελισματική του εκφορά, με έμφαση στον τονισμό και στη δυναμική απόδοση του μουσικού και ποιητικού κειμένου, με ουσιαστικό βάθος και πνευματικότητα. Ο Θρασύβουλος Στανίτσας, περισσότερο μελισματικός και ηδύς, αλλά εξίσου έντεχνος και ρυθμοτονικός, ένας μοναδικός στυλίστας, υψιπετής εκφραστής του σύνολου Πατριαρχικού χώρου και της ευρύτερης Κωνσταντινούπολης γενικότερα. Ο Νικόλαος Δανιηλίδης, «ελάσσων» κατά την τάξη, αλλά το ίδιο λαμπρός ερμηνευτής των πατριαρχικών μελών, ευρύσθενος και δυναμικός, πιστός στο δίδαγμα του και δασκάλου του Κωνσταντίνου Πρίγγου. Ο πατήρ Παναγιώτης Τσινάρας, ιδιαίτερα αναλυτικός και ιδιόφωνος, αρχαιοπρεπής, με πλούσιο και βαθύ αίσθημα, παραπέμποντας περισσότερο στο παλαιό ευρύτερο Κωνσταντινουπολίτικο ερμηνευτικό ιδίωμα. Ο Βασίλειος Νικολαΐδης τέλος, λιτός και δωρικός επίσης, εν μέτρω μελισμα-τικός, έγχρονος και ρυθμικός, με ήπιο και διαυγές εκκλησιαστικό ηχόχρωμα, ένας σπουδαίος πατριαρχικός ερμηνευτής ισάξιος των προηγουμένων. Ψάλτες όλοι οι οποίοι υπηρετούν και αναδεικνύουν δραστικά, ως ζωντανό στην περίπτωση άκουσμα, τη μεγάλη ψαλτική παρακαταθήκη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας (και της Κωνσταντινούπολης γενικότερα).

πηγή: Κέντρο Ερευνών & Εκδόσεων

O Μάρκος Ρενιέρης συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πρωτεργάτες του νεοελληνικού Κράτους. Γεννήθηκε στην Τεργέστη το 1815, μεγάλωσε όμως στη Βενετία, όπου πήγε στο Liceo Santa Caterina και αργότερα σπούδασε νομικά. Με ευρεία καλλιέργεια, συνεργάσθηκε σε νεαρή ηλικία με τον Αιμίλιο Τυπάλδο, που κυριαρχούσε στην πνευματική ζωή της πόλης. Ανέπτυξε μακρόχρονη φιλία με τον N. Tommaseo, ενώ συμμερίσθηκε με σημαντικούς διανοουμένους του Risorgimento τους πολιτικούς τους οραματισμούς για την ανεξαρτησία της πατρίδας τους. Συντάσσει φιλοσοφικά δοκίμια όπου ακολουθεί τη βικιανή φιλοσοφία και ιδιαίτερα εγκωμιάζει τον σύγχρονό του φιλόσοφο και νομομαθή G. D. Romagnosi. Ακόμη συγγράφει ένα διήγημα με ισπανικό θέμα καθώς και ορισμένα άρθρα στη Biografia degli Italiani illustri αναφορικά με μορφές της ιταλικής διανόησης. Ωστόσο, παρά τις εγκωμιαστικές κριτικές που απέσπασε, αποφάσισε το 1835 να εγκαταλείψει οριστικά τη Βενετία για να εγκατασταθεί στην Αθήνα. Ξεκινά τότε για αυτόν μία δύσκολη περίοδος προσαρμογής στον τόπο καταγωγής του. Με την πάροδο του χρόνου, επαναπροσδιόρισε την πολιτιστική του ταυτότητα, μετατοπίζοντας τα ενδιαφέροντά του στην υπεράσπιση της  νεοελληνικής ιδεολογίας. Αποδέχθηκε τις απόψεις του Κωνσταντίνου Παπαρρηγόπουλου για την ιστορία του ελληνισμού, ενώ ταυτόχρονα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεταλαμπάδευση του ευρωπαϊκού πολιτισμού στον ελληνικό χώρο και αφιέρωσε ορισμένα του έργα σε πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας τα οποία ενθάρρυναν την προσέγγιση με τον κόσμο της Δύσης.

 

Σύμφωνα με την παράδοση, όλα άρχισαν όταν ο Πάπας Ουρβανός Β΄ κάλεσε τους ιππότες της Ευρώπης να απελευθερώσουν την Ιερουσαλήμ από το Ισλάμ. Μήπως όμως ο πραγματικός καταλύτης βρισκόταν κάπου πολύ μακριά στα ανατολικά της Ρώμης; Ο Πίτερ Φράνκοπαν αντικρούει εδραιωμένες ερμηνείες μιας χιλιετίας, μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους στην Κωνσταντινούπολη και τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Η Πρώτη Σταυροφορία όρισε τις τύχες του Μεσαίωνα. Εγκαθίδρυσε την κοινή ταυτότητα της ιπποσύνης της Ευρώπης, στηρίζοντάς την απαρέγκλιτα στη χριστιανική πίστη. Επηρέασε τη συμπεριφορά των ιπποτών, με την ευλάβεια και το καθήκον να αναδεικνύονται πολύτιμα προσωπικά χαρίσματα, τα οποία υμνήθηκαν σε ποιήματα και πεζά, τραγούδια και έργα τέχνης. Εξιδανίκευσε την ιδέα του ευσεβή ιππότη, που πολεμάει για τον Θεό. Καθιέρωσε τον Πάπα ως ηγέτη όχι μόνο πνευματικής σπουδαιότητας, αλλά και πολιτικής βαρύτητας. Έδωσε έναν κοινό σκοπό στις δυτικές ηγεμονίες, δημιουργώντας ένα πλαίσιο, στο οποίο η υπεράσπιση της Εκκλησίας ήταν όχι μόνο επιθυμητή, αλλά και επιβεβλημένη. Με την Πρώτη Σταυροφορία γεννήθηκαν οι ιδέες και οι δομές που διαμόρφωσαν την Ευρώπη μέχρι τη Μεταρρύθμιση.

Δρ Δήμητρα Ι. Τσαγκάρη

(από την εισαγωγή του βιβλίου)

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Με το έργο του Takis Ηχητικό, 1965 να κοσμεί το εξώφυλλο, η Πολιτιστική Εταιρεία παρουσιάζει το 69^ο τεύχος του περιοδικού ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ, κάνοντας μνεία στον πρωτοποριακό καλλιτέχνη Παναγιώτη Βασιλάκη με ένα αφιέρωμα σε μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.

Σε μία διαφορετική συνέντευξη του Γιάννη Μπουτάρη στον Κώστα Δ. Μπλιάτκα, ο πρώην δήμαρχος Θεσσαλονίκης αναφέρεται σε οντολογικά ζητήματα και κοινωνικές απόψεις καθώς ξεδιπλώνει την πορεία του, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι σήμερα, αποκαλύπτοντας σημαντικούς σταθμούς στη ζωή του, τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του δυναμικού του χαρακτήρα και βέβαια στην πολιτισμική του καθημερινότητα και στην Θεσσαλονίκη.

Ως «ξεναγός» στην Οθωμανική Θεσσαλονίκη ο Χρίστος Ζαφείρης (Δημοσιογράφος-Συγγραφέας) μιλώντας στην Σοφία Καρακώστα οδηγεί τους αναγνώστες στους σημαντικούς σταθμούς της οθωμανικής περιόδου και της σωζόμενης αρχιτεκτονικής της, γεμίζοντας τα κενά μνήμης και γνώσης με το περιηγητικό βιβλίο του «Η Θεσσαλονίκη των Οθωμανών».

Συνεχίζοντας γραμμικά στον χρόνο, με ένα τρίπτυχο αφιέρωμα στην Θεσσαλονίκη στις αρχές του 20^ου αιώνα, ο Σάκης Σερέφας (ποιητής και πεζογράφος), η Βίλμα Χαστάογλου-Μαρτινίδη (Ομότιμη Καθηγήτρια ΑΠΘ) και ο Βασίλης Κολώνας (συγγραφέας) αναδεικνύουν τις πολιτιστικές, κοινωνικές και επιχειρηματικές πτυχές της Θεσσαλονίκης, και σκιαγραφούν την ατμόσφαιρα μίας πόλης στα πρόθυρα του Ά Παγκοσμίου πολέμου.

Για τις δύο διακριτές όψεις της εφαρμογής graffiti μας μιλούν ο Γιώργος Σκιαδαρέσης (Έφορος Αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης) και ο Άρις Γεωργίου (Αρχιτέκτονας), ο μεν αναφερόμενος στις καταστροφικές επιπτώσεις των αναγραφών σε μνημεία καθώς και στους τρόπους καθαρισμού και αποκατάστασης αυτών, ο δε για την ανάπτυξη του graffiti ως σύγχρονη μορφή τέχνης, τρόπου έκφρασης αλλά και διαμαρτυρίας, θέτοντας το ερώτημα του κατά πόσο μπορεί να γίνει διάκριση μεταξύ τάξης και αταξίας στη διάδοσή της.

Ο γλύπτης Βασίλης Παυλής αποκαλύπτει την τέχνη του στον Γιάννη Κεσσόπουλο, και το πώς κατάφερε μέσω της αφοσίωσής του στον πολιτισμό να αναστήσει το άγνωστο μέχρι τότε χωριό του, την Άφυτο Χαλκιδικής, μεταμορφώνοντάς το σε διάσημο τουριστικό προορισμό και κέντρο πολιτισμού.

Με συνεντεύξεις εκ του πλησίον του σχεδιαστή μόδας Χρηστάγγελου Γεωργαντέλη, του φωτογράφου Γιάννη Γιασάρη και του σκηνοθέτη Σύλλα Τζουμέρκα από τις Χιονία Βλάχου, Ελένη Λουαράση και Λίνα Μυλωνάκη αντίστοιχα, απεικονίζονται τρεις σύγχρονοι καλλιτέχνες και οι ιδέες τους περί τέχνης, δημιουργίας και έμπνευσης στην Ελλάδα του σήμερα.

Ως ιστορικό διαμάντι ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης ( Δημοσιογράφος-Συγγραφέας) αποκαλύπτει το «λάθος» ενός ιμπρεσάριου τυχοδιώκτη και πράκτορα Ναζί να ανακαλύψει όλως τυχαίως το ταλέντο της Σοφίας Βέμπο.

Συνεχίζοντας με το δεύτερο μέρος του άρθρου του «Ἐν κινδύνῳ», ο Ευάγγελος Χεκίμογλου (Διδάκτωρ οικονομικών – Συγγραφέας) μας αφηγείται τις ιστορίες του εκσυγχρονιστή γενίτσαρου και του έντιμου παπουτσή,  ρίχνοντας φως σε καθημερινά στιγμιότυπα της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής στην Θεσσαλονίκη του 19^ου και 20^ου αιώνα.

Στο παρών τεύχος συνεργάζονται επίσης οι: Χάρις Αρώνη, Γιάννης Βανίδης, Δήμητρα Καμαράκη, Λευτέρης Κογκαλίδης, Γιώργος Κορδομενίδης, Λίζα Μαμακούκα, Αλεξάνδρα Μυλωνά, Θούλη Μυσιρλόγλου, Μανόλης Ξεξάκης, Ηρακλής Παπαϊωάννου, Άγις Περγαντής, Ευδοξία Ράδη,  Παντελής Τζερτζεβέλης, Μικέλε Τροϊάνι, Στελλίνα Τρωϊάννου.

Η μελέτη επιχειρεί να ενσωματώσει το τοπικό παράδειγμα του Ιονίου Κράτους στις ευρύτερες δομές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, ενώ παράλληλα εξετάζει τις θεσμικές συνέχειες από την περίοδο της βενετικής επικυριαρχίας. Το ευρύτερο περίγραμμα της διοίκησης του Ιονίου Κράτους, με τεμνόμενη την καταγραφή των συγκεκριμένων διοικητικών αξιωμάτων, εστιάζει στις κυβερνητικές πρακτικές από τη θεσμική σκοπιά.

Η εκπόνηση της μελέτης βασίστηκε στην επεξεργασία πρωτογενών και δευτερογενών πηγών, που σχετίζονται με τη διοικητική οργάνωση του υπό  Βρετανική Προστασία Ιονίου Κράτους αλλά και με την προσπάθεια εμπέδωσης μεταρρυθμιστικών εγχειρημάτων, ειδικότερα στα τέλη της δεκαετίας του 1840. Μελετήθηκαν οι πολιτειακές τομές και το πραγματικό ή μη βάθος τους, σε σχέση με την κοινωνική αντιπροσώπευση των Επτανησίων πολιτών αλλά και σε σχέση με την εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος.  Οι πραγματικότητες των θεσμών συνέτειναν στη δημιουργία τοπικών κοινωνικών ταυτοτήτων, αντικατοπτρίζοντας τη διάδραση μεταξύ της τοπικής κοινωνικής διάρθρωσης και του διοικητικού μηχανισμού. Από μεθοδολογική άποψη, επομένως, η χρήση των αρχείων της διοίκησης είναι θεμελιώδης κατά τη συνθετική διαδικασία, σε μια προσπάθεια να αποτυπωθούν τα κοινωνικά δίκτυα και να αποσαφηνιστεί η διαμόρφωση ατομικών και συλλογικών ταυτοτήτων, και πάντως σε συναρμογή με την εμπειρική έρευνα.  

(από την παρουσίαση της έκδοσης)

Μαθήματα Ελληνικής Παλαιογραφίας και Ιστορίας των Κειμένων από το ΜΙΕΤ

Ημέρα και ώρα: Δευτέρα, 6:00–8:00 μμ, στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Αμερικής 13.

Η εγγραφή μπορεί να γίνει με τους εξής τρόπους:

Κατάθεση χρημάτων στο λογαριασμό του ΜΙΕΤ, με την αναγραφή ονοματεπώνυμου και της λέξης σεμινάριο ΙΒΑΝ: GR9701101460000014648017417

Μέσω του viva.gr

Στο βιβλιοπωλείο του ΜΙΕΤ, Αμερικής 13, εντός του ωραρίου λειτουργίας

Μετρητοίς στο χώρο του σεμιναρίου

Πληροφορίες Τηλ: 210 3234267, 210 3614143 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ

Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 6:00-8:00 μμ Η σταύρωση από τη σκοπιά των στρατιωτών

Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 6:00-8:00 μμ Η ευσέβεια από τη σκοπιά των ευυπόληπτων γυναικών
Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 6:00-8:00 μμ Ο ασκητικός βίος από τη σκοπιά των ληστών

Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 6:00-8:00 μμ Η σωτηρία από τη σκοπιά των αιρετικών

Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 6:00-8:00 μμ Η θρησκευτική λατρεία από τη σκοπιά των αυτοκρατόρων

Πώς μπορεί, άραγε, να προωθήσει τους στόχους της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μια θεατρική παράσταση του Άρθουρ Μίλλερ στην Αθήνα; Και, αντίστροφα, πόσο ζημιώνονται οι ίδιοι στόχοι από μια εντυπωσιακή επίδειξη βιομηχανικών προϊόντων στο σοβιετικό περίπτερο της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα στα οποία επιχειρεί να απαντήσει το παρόν βιβλίο, μέσα από την παρουσίαση της στρατηγικής και των μέσων που υιοθέτησε η πολιτιστική διπλωματία των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα την περίοδο 1953-1973, υπό το πρίσμα της συγκρότησης της μεταπολεμικής αμερικανικής ηγεμονίας. Βασικό άξονα της μελέτης αποτελεί η προσπάθεια των ΗΠΑ να οικοδομήσουν δίκτυα επιρροής, αναζητώντας και εξοικειώνοντας με την ιδέα του αμερικανισμού τους δυνητικούς ηγέτες της ελληνικής πολιτικής, οικονομικής και πνευματικής ζωής.

Η έκδοση στηρίζεται στην επεξεργασία ενός εκτεταμένου πρωτογενούς υλικού, το οποίο περιλαμβάνει τα αρχεία του Bureau of Educational and Cultural Affairs του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, της United States Information Agency, καθώς και τα προεδρικά Αρχεία Τρούμαν, Αϊζενχάουερ, Κέννεντυ και Τζόνσον, τα οποία φωτίζουν τη διαμόρφωση των προπαγανδιστικών δράσεων και των εκπαιδευτικών και πολιτιστικών προγραμμάτων της αμερικανικής κυβέρνησης.

Η συγγραφέας παρακολουθεί τους στόχους, τις επιτυχίες και τις αστοχίες της αμερικανικής πολιτιστικής διπλωματίας στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου, σε συνάρτηση με τις εξελίξεις στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ξεχωριστή θέση σε αυτή την προβληματική αποτελεί η προσέγγιση της εξέλιξης των ερευνών κοινής γνώμης ως εργαλείου της αμερικανικής πολιτιστικής διπλωματίας, με ιδιαίτερη αναφορά στις έρευνες που διενεργήθηκαν στην Ελλάδα υπό αμερικανική επίβλεψη. Συνολικά, το βιβλίο εικονογραφεί μια εποχή κατά την οποία η μάχη των δύο μεγάλων αντιπάλων, των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, προσέδωσε πολιτικό περιεχόμενο στη σφαίρα της πολιτιστικής δράσης.

Στο Βιβλιοπωλείο μας μπορείτε να βρείτε και το βιβλίο της συγγραφέως, Ο αντιαμερικανισμός στην Ελλάδα 1947-1989